"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki asıl ve birleşen kurum işleminin iptali davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın asıl ve birleşen dosyada davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleşen dosyada davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl davada; müvekkilinin serbest eczacı ve mesul müdürü olarak eczanesini ... İli, ... İlçesinden ... Merkez ilçesine nakletmek için İl Sağlık Müdürlüğüne müracaat ettiğini, yapılan araştırma ve soruşturmalardan sonra Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun müvekkilin muvazaalı eczane işlettiği yönünde aldığı karara istinaden, ... Valilik Makamının 10.01.2019 tarih ve 22219666 – 513.03.06-E.63 sayılı Olur’u ile ruhsatnamenin iptal edildiğini ve beş yıl süreyle eczane açmama yasağı uygulandığının müvekkiline bildirildiğini, davalı İdare tarafından 10.05.2019 tarih 98206689 – 100 E. 7074469 sayılı yazı ile müvekkil aleyhine tahakkuk ettirilen ödemenin öncelikle ihtiyati tedbir kararıyla durdurulmasına, davalı Kurum’un işleminin iptali ile müvekkilin 5.421.709,26 TL'den borçsuz olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen davada; davalı kurum tarafından müvekkilinin 8.065.392,02 TL borçlu olduğunun bildirildiğini, bu miktardan 5.421.709,26 TL için ... 15. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava ikame edildiğinden kalan miktar olan 2.643.682,76 TL için davalı Kurumun işlemi iptal edilerek müvekkilinin borçsuz olduğunun tespitine karar verilmesini, işbu dosyanın ... 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/431 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili asıl ve birleşen davaya cevabında; yapılan Kurum işleminin yerinde olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı vekiline 04.11.2020 tarihli duruşmada asıl ve birleşen davadaki talep miktarları dikkate alınarak bu miktarların toplamı üzerinden eksik harcı ikmal etmesi için gelecek celseye kadar kesin süre verildiği, verilen kesin süre içerisinde eksikliğin ikmal edilmemesi halinde Harçlar Kanunu'nun 30 uncu maddesi gereğince müteakip işlemlere devam olunmayacağı ve dosyanın işlemden kaldırılacağının davacı vekiline ihtar edildiği, ancak 24.02.2021 tarihli celsede harcın tamamlanmamış olduğu ve dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği, sonrasında 3 ay içerisinde eksik nisbi harcın tamamlanarak davacı tarafça yenileme talebinde bulunulmadığı anlaşılmakla, yerleşik Yargıtay içtihatları da nazara alınarak, asıl ve birleşen davaların Harçlar Kanunu 30 ve 32 nci maddeleri gereğince açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle; "davanın Harçlar Kanunu'nun 30 ve 32 nci maddeleri gereğince açılmamış sayılmasına," karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; her davanın münferit olarak değerlendirilmesi gerektiği dikkate alındığında, ... bu davada müvekkilin kurumdan alacağı olmaksızın sadece borçsuz olduğunun tespiti taleplerine karşın, mahkemenin gerekçesinde belirttiği 06.06.2018 tarihli Hukuk Genel Kurulu (HGK) kararında davacının kurumdan alacağı bulunduğundan borçsuz olduğu kısmın alacağından mahsubunun söz konusu olduğunu, gerekçede bildirilen HGK kararı gereği kurumla ilgili her dava için nispi harç yatırılacağı şeklinde değerlendirme yapılamayacağını, emsal başka bir dosyada maktu harç yatırılarak açılan ve kabul kararı verilen kararın onanarak kesinleştiğini, bilirkişi raporuna karşı beyanlarını tekrar ettiklerini, davalı Kurum işleminin yerinde olmadığını belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamına, toplanan delillere, yerel mahkeme gerekçesine, HMK 120 nci maddesi, 492 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesi uyarınca dava konusunun değeri üzerinden harç yatırılmamış olmasına göre, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde yer alan beyanlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kurum işleminin iptali ile menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16 ncı, 28 inci, 30 uncu ve 32 nci maddeleri.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 120/1 inci maddesi, 150 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere HMK'nın 120 nci ve 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun 28 inci maddesine göre; uyuşmazlığa konu dava açılırken, davacıdan nispi karar ve ilam harcının dörtte birinin peşin alınması gerekirken, eksik harç alınmış olması nedeniyle mahkemece davaya devam olunabilmesi için harcın aynı Kanun'un 30 uncu maddesi uyarınca tamamlanması yoluna gidilmiş olması ve davacıya eksik harcı yatırması için verilen süreye rağmen eksik harcı ikmal etmemiş olması nedeniyle dosyanın işlemden kaldırılmasının ve 6100 sayılı Kanun'un 150 inci maddesi uyarınca süresinde harcın tamamlanıp davanın yenilenmemesi nedeniyle açılmamış sayılmasına karar verilmesinin yerinde olmasına göre davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.