"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki faturaya dayalı alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalı borçludaki alacağı için ... 3. İcra Müdürlüğünün 2019/2392 E. sayılı takip dosyası ile takip başlattıklarını, davalının itiraz ettiğini, bunun üzerine arabuluculuğa müracaat edildiğini, anlaşma sağlanamadığını, davaya konu alacağın mal alım satımından kaynaklanan faturaya dayalı bir alacak olduğunu belirterek, davanın kabulü ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik; 174.243,52 TL'nin davalının temerrüde düştüğü tarih olan 15.04.2019 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle davalıdan tahsiline, davalının arabuluculuk görüşmelerine katılmadığı da dikkate alınarak yargılama giderleriyle vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davaya cevap vermemiş ve yargılamaya da katılmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; faturanın bir sözleşme ilişkisini veya malın teslim edildiğini tek başına ispata yeterli bir araç olmadığı, ancak davacının dayandığı mal satımını içeren faturaların irsaliyeli fatura olduğu, davalının eşi ve eşinin kardeşi olan tanıklar ... ve ... tarafından malın davalı adına teslim alındığı, davalı adına çalıştıkları ve faturadaki imzaların kendilerine ait olduğu, bu durumda davacı malın teslim edildiğine dair iddiasını ispatlamış olduğu, davalının fatura bedellerinin karşılığını ödediğini ayrıca ispatlayamadığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile 174.243,52 TL alacağın 15.04.2019 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı; davanın zamanaşımına uğradığını, süresi içerisinde itirazın iptali davası açılmadığını, dava açmakta hukuki yararı bulunmadığını, fatura içeriğindeki malları teslim almadığını, imzasının bulunmadığını, ... ve ... ile işçi işveren ilişkisi bulunmadığını, onları yetkilendirmesinin söz konusu olmadığını, davanın bu kişilere yönlendirilmesi gerektiğini, davacının tacir olduğunu, basiretli tacir gibi hareket etmesi gerektiğini, yetkisiz kişilere teslim edildiği kabul edilse bile bu kişilerin mal teslim almaya yetkili olup olmadıklarının araştırılmasının gerektiğini ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının davaya süresi içerisinde cevap vermediği, İlk Derece Mahkemesinde ileri sürülmeyen iddiaların istinaf aşamasında ileri sürülmesi mümkün olmadığı, davalının zamanaşımına yönelik istinaf itirazlarının yerinde görülmediği, davacının davaya dayanak teşkil eden faturaya konu malları davalıya teslim edildiğini ispat etmesi gerektiği, davacı tarafın delil olarak irsaliyeli faturalara dayanmış olduğu, söz konusu belgede teslim alan sıfatıyla imzası bulunan ... ve ...'ın belge tanığı sıfatıyla Mahkemece dinlenmiş olduğu ve tanıkların söz konusu belgelerdeki imzaların kendilerine ait olduğunu ve malları kendilerinin teslim aldığını, ... İnşaatın tüm işlemlerini kendilerinin takip ettiklerini, teslim aldıkları malların bedellerini peşin olarak ödediklerini, resmiyette işlerin davalının vergi kaydı üzerinden yapıldığını beyan ettiği, malların teslim edildiği dosyada mevcut irsaliyeli faturalar ve belge tanıklarının beyanlarından anlaşıldığı, faturaya konu malların teslim edildiği, ... İnşaatın davalı tarafından işletildiği, sahibinin davalı olduğu, işletmenin resmi sahibi olan davalının borçtan sorumlu olduğu, işletmenin fiilen davalı tarafından değil teslim belgesinde adı geçen ve davalının eşi ve akrabası olan ... ve ... tarafından işletildiği yönündeki savunmaya itibar edilmesinin mümkün olmadığı, davalı tarafın fatura bedellerini ödediğini ispatla mükellef olduğu, bu konuda davalı tarafın delili bulunmadığı gerekçesiyle, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davalı asilin istinaf dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrarlayarak, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, faturaya dayalı olarak teslim edilen malların bedellerinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Hakimin aydınlatma görevi" başlıklı 31 inci maddesi.
2. Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 18.10.2022 tarihli ve 2022/710 E., 2022/7862 K. sayılı ilamının fatura konusu malların teslimi konusunda ilgili kısmı şöyledir:
"...Dava konusu ürünlerin teslimi hukuki bir işlem olup, ancak TMK 6 ncı ve HMK 190 ve 200 maddeleri gereği yazılı delillerle ispat edilebilir..."
3. Değerlendirme
Dava dosyasının incelenmesinde; davacının davalıya 30.09.2016 tarihli 77.687,66 TL bedelli, 31.08.2018 tarihli 96.555,86 TL bedelli faturaya konu malları teslim etmesine rağmen ödeme yapılmadığını ileri sürdüğü, davalının yargılamanın hiçbir aşamasına katılmadığı, delil bildirmediği, dava konusu yapılan 30.09.2016 tarihli 77.687,66 TL bedelli, 31.08.2018 tarihli 96.555,86 TL bedelli faturaların incelenmesinde ... ve ... tarafından teslim alındığı ve imzalarının olduğu, bu anlamda fatura konusu malların tesliminin yerleşmiş içtihatlar doğrultusunda yazılı belge ile ispat edildiği, hakimin davayı aydınlatma görevi kapsamında faturada teslim alan olarak imzası olanlar ... ve ...'ın tanık olarak dinlendiği, tanıkların da fatura konusu malların teslim edildiğini beyan ettiği, tanık olarak beyanına başvurulan ... ve ...'ın davalının eşi ve eşinin kardeşi olduğu, yargılamada ileri sürülmeyen hususların temyiz aşamasında ileri sürülemeyeceği anlaşıldığından davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.