"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 40. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki menfi tespit (İcra ve İflas Kanunu'nun 89/3 üncü maddesinden kaynaklanan) davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili bankaya ... 1. İcra Dairesinin 2018/16365 Esas sayılı dosyasının borçlusu olan ... İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin hak ve alacaklarının mevcudiyetinden bahisle 01.06.2018 tarihli 89/1 haciz ihbarnamesi gönderildiğini, 04.06.2018 tarihinde tebliğ olan 89/1 haciz ihbarnamesine 05.06.2018 tarihinde cevap verildiğini, cevap yazılarının 05.06.2018 tarihinde elektronik posta ekranı aracılığı ile gönderildiğini ve alıcı kullanıcının mesaj kutusuna bırakılarak süresi içinde itiraz edildiğini, 89/1 haciz ihbarnamesine itirazları mevcut olduğu halde 21.06.2018 tarihli ikinci haciz ihbarnamesi gönderildiğini, 21.06.2018 tarihinde tebliğ olan 89/2 haciz ihbarnamesine 22.06.2018 tarihinde yapılan itirazlarının 25.06.2018 tarihinde 2018/13074 Muhabere numarası ile ... Nöbetçi 33. İcra Müdürlüğüne teslim edildiğini ve 27.06.2018 tarihinde ... 1. İcra Müdürlüğüne ulaştığını, gerek 89/1 gerek 89/2 haciz ihbarnamelerine itirazları mevcut olduğu halde bu kez de davalı tarafından 30.07.2018 tarihli 89/3 haciz ihbarnamesi gönderildiğini, bu ihbarnameye 30.07.2018 tarihinde itiraz edildiğini, davalı tarafından kötü niyetle 89/2 ve 89/3 haciz ihbarnameleri gönderildiğini, ... 1. icra Dairesinin 2018/16365 E. sayılı dosyasında davacıya tebliğ edilen 89 ihbarnamelerinde zikredilen dava dışı borçlu ... İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin davacı bankada herhangi bir hak ve alacağının bulunmadığının ve müvekkilinin ... 1. İcra Dairesinin 2018/16365 E. sayılı takibinde borçlu olmadığının tespitine, ihbarnamenin geçersizliğine, davalının %20'den aşağı olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı bankaya e-tebligat sisteminde yaşanan sorunlardan ve ihbarname cevapları UYAP sisteminde görünmediğinden ve taranmadığından sehven ikinci haciz ihbarnamesi gönderildiğini, bu nedenle takip dosyasında üçüncü haciz ihbarnamesinin ortadan kaldırılarak gereken işlemlerin yapılmasının talep edildiğini, ayrıca ikinci ve üçüncü haciz ihbarnamelerinin iptali için ... 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 2018/77 Esas sayılı dosyasından yapılan şikayete taraflarınca takip dosyasındaki üçüncü haciz ihbarnamesinin ortadan kaldırıldığı ve şikayetin konusuz kaldığına dair beyanda bulunulduğunu, davacı bankanın davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını, davacı bankanın 1 inci ve 2 nci haciz ihbarnamelerine cevap verdiğini bile bile menfi tespit davası açtığını, hem hukuki yarar bulunmayan hem de konusuz kalan davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; menfi tespit davasına konu olan haciz ihbarnamelerinin ortadan kaldırıldığı, yapılan işlemlerin geri alındığı anlaşılmakla menfi tespit davası konusuz kalmış olup konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, davacının İcra Hukuk Mahkemesine açtığı davada haciz ihbarnamelerinin iptaline karar verileceği önceden kesin olarak davacı tarafından bilinemeyeceğinden, menfi tespit davasını süresi içerisinde açmasının ihtiyatlı davranış olup, İcra Hukuk Mahkemesindeki talep reddedilirse menfi tespit davasına devam edileceğinden, davacının menfi tespit davası açmasında hukuki yararı olduğu gibi, İcra Hukuk Mahkemesi kararı ile davalının bu haciz ihbarnamelerini çıkarmasında haksız olduğu ve davanın açılmasına davalının sebebiyet verdiği gerekçesiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına, davacı tarafça başlangıçta yapılan 77,00 TL yargılama gideri ile yargılama aşamasında yapılan 62,00 TL olmak üzere toplam 139,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.725,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; haciz ihbarnamelerinin gönderildiği tarihte e-tebligat sisteminde sorunlar yaşandığını, ihbarname cevaplarının UYAP sisteminde görünmediğini, ayrıca gönderildiği iddia edilen itirazların UYAP sistemine taranmadığını, fiziki olarak gönderildiği iddia edilse bile cevapların dosyaya girdiğine dair icra müdürlüğünün havalesi olmadığını, bu nedenle icra müdürlüğünün kusuru nedeniyle davacı bankaya sehven üçüncü haciz ihbarnamelerinin gönderildiğini, durum fark edildiğinde üçüncü haciz ihbarnamelerinin ortadan kaldırılmasını talep ettiklerini ve talep gereği hacizlerin kaldırıldığını, ayrıca dosyada mübrez icra takip dosyası içeriğinde 1 inci ve 2 nci haciz ihbarnamelerine karşı itiraz bildirimi yapıldığını gösteren iz bulunmadığını, davalının davanın açılmasında kusuru olmamasına rağmen mahkemece davalı aleyhine vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek istinaf talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya içeriğinden ikinci ve üçüncü haciz ihbarnamesinin düzenlenmesinin doğru olmadığı anlaşılmakla davadaki haklılık durumuna göre davacı lehine vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, Mahkemece eksik yatan 8,50 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak Maliyeye gelir kaydına karar verilmiş ise de davacı banka harçtan muaf olup bu husus HMK'nın 304 üncü maddesi uyarınca her zaman düzeltilmesi olanaklı yazım hatası niteliği taşıdığından kararın kaldırılması nedeni yapılmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde yer alan beyanlarını tekrar ederek kararın davanın açılmasından kusuru bulunmayan davalı aleyhine vekalet ücreti ve yargılama giderlerine hükmedilmesi hukuka aykırı olduğundan bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 89/3 üncü maddesinden kaynaklı menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK) 89 uncu maddesi.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 331 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Dava, İİK 89/3 üncü maddesi gereğince açılan menfi tespit davasıdır. ... 1. İcra Müdürlüğüne Mahkemece yazılan müzekkereye verilen cevapta; ''İlgili bankanın İİK 89 Haciz İhbarnamesine sadece e-tebligat yolu ile cevap verdiği ayrıca fiziki olarak dosyaya sunulmadığı, o dönemde e-tebligat üzerinden verilen cevaplarda sistemden kaynaklanan sebeplerden dolayı sorunlar yaşandığı, bu nedenle verilen cevapların sistemde görünmediği, bunun üzerine alacaklı tarafın İİK 89/2 ve 89/3 haciz ihbarnamelerinin gönderilmesi talebinde bulunduğu, bankanın sistem üzerinden verilen cevaplarının görünmemesi üzerine alacaklı vekilinin bu taleplerinin kabul edildiği, bu konuda sorun yaşandığının ise ilgili banka yetkililerinin müdürlüğe başvurmasıyla anlaşıldığı ve yapılan işlemlerin alacaklı vekilinin 10.08.2018 tarihli dilekçesi üzerine derhal geri alındığı'' bildirilmiştir.
Dosya içerisinde mevcut ... 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 2018/777 Esas, 2018/1011 Karar sayılı kararı ile davacının 1 inci ve 2 nci haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz edilmesine rağmen, alacaklı tarafından gönderilen ikinci ve üçüncü haciz ihbarnamelerinin iptalini talep ettiği, davalı alacaklının takip dosyasında üçüncü haciz ihbarnameleri kaldırılarak gereken işlemlerin yapılmasına ilişkin icra dosyasında talepte bulunduğu gerekçesiyle şikayet konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği anlaşılmış olup İİK'nun 89/3 maddesi gereği haciz ihbarnamesinin gönderilmesinde davalının, dava açılmasında da davacının kusuru bulunmamasına göre mahkemece her iki tarafa da vekalet ücreti takdirine yer olmadığına ve her iki tarafça yapılan yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına şeklinde karar verilmesi gerekirken davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve davacı lehine vekalet ücreti takdirine karar verilmiş olması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
2. Kabule göre de her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinde davacı bankanın harçtan muaf olduğu ve Mahkemece 8,50 TL karar ilam harcının davacıdan alınarak Maliyeye gelir kaydına karar verilmesi hususunun HMK'nın 304 üncü maddesi uyarınca her zaman düzeltilmesi olanaklı yazım hatası niteliği taşıdığı belirtilmişse de davacı banka harçtan muaf olmadığından bu husus eleştiri nedeni yapılmıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı İstinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile; İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının 4 üncü bendinin hüküm fıkrasından çıkartılarak yerine ''davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına'' ibaresinin, 5 inci bendinin hükümden çıkartılarak yerine ''davacı taraf lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına'' ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine
12.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.