"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1125 E., 2022/1638 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Eskişehir 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/721 E., 2022/123 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit (İcra ve İflas Kanunu'nun 89/3 üncü maddesinden kaynaklanan) davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... İcra Dairesi'nin 2020/962 E. Sayılı dosyasında müvekkiline İİK 89 uncu madde gereği ihbarname gönderildiğini, davacının borcunun bulunmadığını ileri sürerek, müvekkilinin takip alacaklısına karşı borçlu bulunmadığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının borcunu ödememek için haksız bir dava açtığını, davacının davasını İcra İflas Kanunu 89/3 maddesinde öngörülen hak düşürücü süre içinde açmamış olduğunu savunarak, davanın reddi ile davacının kambiyo senedine dayanan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ... İcra Müdürlüğünün 2020/962 Esas dosyasında davacıya İİK 89 haciz ihbarnamelerinin gönderildiği, son haciz ihbarı olan İİK 89/3 haciz ihbarının 01.11.2021 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, eldeki davanın 19.11.2021 tarihinde açıldığı, İİK'nın 89 uncu maddesine göre davanın 15 günlük sürede açılması gerektiği, davanın süresinde açılmadığı gerekçesiyle hak düşürücü süreden sonra açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; ... İcra Müdürlüğünün 2020/962 Esas sayılı dosyasında dava dışı dosya borçlusu............, aleyhine takip yürütülürken 01.11.2021 tarihinde müvekkiline 89/3 haciz ihbarnamesi tebliğ edildiğini, bu haciz ihbarnamesine karşı süresi içinde 10.11.2021 tarihinde borçlu bulunmadıklarının tespiti talebiyle Eskişehir 4. İcra Hukuk Mahkemesinde 2021/617 E. sayılı dava açıldığını, bu dosyada yetkisizlik kararı verildiğini, menfi tespit davası açılırken menfi tespit seçeneği seçilemediği için Memur muamelesini şikayet seçeneği ile davanın açılabildiğini, dava dilekçelerinde açıkça borçlu bulunmadıklarının tespitine dair talebin bulunduğunu, yani süresinde ve görevsiz yargı yerinde menfi tespit davası açıldığını, İİK'nın 89 uncu maddesinde ihbarnameye karşı açılacak davanın üçüncü şahsın bulunduğu yer mahkemesinde de açılabileceğinin açıkça hükme bağlandığını beyan ederek ilk derece mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; HMK'nın 359/3 üncü maddesi uyarınca; dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, HMK'nın 355/1 inci maddesi gereği incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, re'sen gözetilmesi gereken, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunun anlaşılmasına ve özellikle iş bu dava süresinde olmayıp aynı talebin icra memur muamelesini şikayet dosyasında da bulunması ile Eskişehir 4. İcra Hukuk Mahkemesinde 2021/617 E. dosya kapsamında değerlendirme yapılacağının tabii olmasına göre; davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediğinden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde yer alan beyanlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 89/3 üncü maddesinden kaynaklı menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 89/3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere göre, yukarıda yer verilen hukuk kuralı gereği menfi tespit davasının üçüncü ihbarnamenin tebliğinden itibaren on beş gün içinde açılması gerektiği ve bu sürenin hak düşürücü nitelikte olduğu, hak düşürücü süreye tâbi dava ve şikayetlerin bu süre içinde açılması ya da yapılması gerektiği, dava veya şikayetin görevsiz mahkemeye yöneltilmesi halinde dahi bu hakkın korunacağı, eldeki dava bağımsız olarak açılmış olup, anılan şikayetin görevsizlikle gönderilmesi suretiyle esasa alınmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.