"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili şirket tarafından 03.07.2007 tarihinde kamu hizmetinde kullanılmak üzere ... Belde Belediyesine ödünç olarak verilen 34 1997 1874 plakalı ... marka 1997 model ... makinesinin ... Belediyesinin kapatılması üzerine davalı belediyeye devredildiğini, müvekkili şirket davalı belediyeye aracı vermek istemediğinden iadesini istediğini, bunun üzerine müvekkili tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/27 E. sayılı dosyası ile 15.04.2014 tarihinde açılan dava neticesinde ... makinesinin müvekkiline iadesine karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, 15.04.2014 tarihinden itibaren aracı haksız olarak elinde bulunduran ve istifade eden davalının müvekkilinin tasarruf hakkını engellediği gibi herhangi bir bedel de ödemediğini, halen teslim edilmeyen aracın hurdaya ayrıldığını söylediklerini ileri sürerek; 15.04.2014 tarihinden dava tarihine kadarki süre için belirsiz alacak davası olarak şimdilik 100.000,00 TL haksız kullanım bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/27 E., 2019/59 K. sayılı ilamııyla; ecrimisil talebinin reddine karar verildiğini, bu haliyle kesin hüküm oluştuğunu, davanın zamanaşımına uğradığını, davacı tarafça 04.07.2017 tarihli hibe tutanağı ile ... makinesinin müvekkili belediyeye hibe edildiğini, dolayısıyla müvekkilinin ecrimisilden sorumlu tutulamayacağını, taraflar arasında yapılan bağış işleminin geçerli olup davacının bağıştan geri dönmesinin de mümkün olmadığını ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 12.06.2017 tarihli davacı şirketin temsilcisi ile davalı belediyenin destek hizmetleri müdürü tarafından imzalanan hibe tutanağının fotokopisi ve aslının dosya arasına geldiği, ... Belediye Başkanlığından gelen cevabi yazıda dava konusu taşınır ile Mahkemeye hibe tutanağı gönderilen aracın aynı araç olduğunun belirtildiği, 15.04.2014 tarihinde açılan ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.10.2019 tarihli ve 2018/27 E., 2019/59 K. sayılı dosyasında taşınırın iadesi ve geçmiş döneme ilişkin ecrimisil alacağının talep edildiği, yapılan yargılama sonucunda dava konusu 34 1997 1874 plaka sayılı kanal kazıyıcı ve yükleyici ... makinesinin davacıya iadesine, dava tarihi olan 15.04.2014'ten önceki döneme ait ecrimisil talebinin reddine karar verildiği, kararın 14.07.2020 tarihinde kesinleştiği, dosyanın içeriğinde 03.07.2007 tarihli hibe tutanağının da yer aldığı, işbu dosyada talep edilen ecrimisilin 15.04.2014 sonrası döneme ilişkin olduğu görüldüğünden davalının belirttiği üzere bir kesin hükmün yer almadığı, Mahkemece verilen kararın kesinleştiği, davacı tarafından taşınırın iadesine yönelik herhangi bir icra takibi yapıldığına dair dosya arasında belgenin bulunmadığı, bu sebeple ilamın icra takibine konu olmadığının görüldüğü, Mahkeme ilamlarının 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu, bu süre içerisinde icraya konu olabileceği, alacaklının icra dairesine başvurmasının kendi takdirinde olduğu ancak aracın iadesiyle ilgili herhangi bir işlem yapmayıp, sonrasında aracın teslim edilmediğini belirterek, geçmiş döneme ait ecrimisil talep etmesinin Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu'nun temel ilkelerinden olan dürüstlük ilkesine aykırı olacağı, ayrıca dosya arasında bulunan 12.06.2017 tarihli hibe tutanağında davacı tarafından aracın davalı kuruma bağışlandığı, karşılığında herhangi bir menfaatin yer almadığı, bir şarta bağlanmadığı, bu sebeple bağışlanan şeyle ilgili bir önceki davanın dava tarihi olan 15.04.2014 tarihi itibariyle bağış sözleşmesi olmadığı, ödünç sözleşmesi olduğu, ödünç verinin ödünç sözleşmeden dönebileceği ve belirtilen dosyadaki talebi ile ödünç sözleşmesinin sona erdiği belirtilerek aracın iadesine karar verilmiş ise de 15.04.2014 tarihi itibariyle ödünç sözleşmesinin sona erdiği ancak dosya arasındaki 12.06.2017 tarihli hibe tutanağı ile yeniden bağış yapıldığının anlaşıldığı, makul sürede yargılama ilkesi gereğince davacının diğer talepleri yerinde görülmeyerek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; yargılama sırasındaki beyanlarını tekrarla, Yerel Mahkemece usulüne uygun olarak tahkikat yapılmadığını, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile karar verildiğini, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/27 E. sayılı dosyasında verilen kararın icra takibine konu edildiğini, kaldı ki dava konusu ... makinesinin hurdaya ayrıldığının sabit olması karşısında aracın iadesi için icra takibi yapılması gerektiği yönündeki gerekçesinin hukuki dayanağının bulunmadığını, ... makinesinin müvekkili şirket adına tescilli olduğunu, somut olayda KTK'nın 20 nci maddesinin d bendi dikkate alındığında geçerli bir bağış sözleşmesinin bulunmadığını, yine müvekkili şirket adına şirket temsilcisinin tek başına bağış sözleşmesi yapamayacağını, kararın hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, istinaf isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki belgeler, duruşma sürecini yansıtan tutanaklar ve gerekçe içeriğine göre, İlk Derece Mahkemesi kararında davanın esasıyla ilgili tarafların gösterdiği hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, kararın usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından, davacı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, davalının, dava konusu ... makinesi üzerinde 15.04.2014 tarihinden itibaren haksız işgalci konumunda olduğunun kesinleşen Mahkeme hükmü ile sabit olduğunu, müvekkilinin ödünç sözleşmesinin sona erdiği tarih olan 15.04.2014 tarihinden başlayarak iade hükmünün karar tarihi olan 10.10.2019 tarihine kadar ... makinesi üzerindeki mülkiyet haklarını kullanamadığını, bu dönem itibariyle haksız işgal nedeniyle oluşan zararın zaten davacıya her halükarda ödenmesi gerektiğini, müvekkilin bu döneme kadarki haksız işgal nedeniyle uğradığı kazanç kaybının, ... makinesinin iadesi icra takibine konu edilsin veya edilmesin tazmin edilmesi gerektiğini, bu dönem için ecrimisil talep edilmesinin dürüstlük kuralına aykırılık olarak değerlendirilmesinin Anayasada koruma altına alınan mülkiyet hakkının ağır bir şekilde ihlali anlamına geldiğini, tutanak tarihi olan 12.06.2017 tarihinde davacı müvekkilinin aracın iadesi için açmış olduğu davanın da devam ettiğini, buradan davacının iradesinin aracın iadesini isteme yönünde olduğunun anlaşılacağını, bu hususlar yönünden de Bölge Adliye Mahkemesinin bağış sözleşmesini irdelemediğini, gerekli tahkikatı yapmadığını ve hukuka aykırı hüküm tesis ettiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; ... makinesinin haksız kullanımından kaynaklı tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6 ncı maddesi.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190 ıncı maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Kural olarak belli bir olayın gerçekleşip gerçekleşmediğini, tarafların ispat etmesi gerekir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6 ncı maddesi uyarınca; "Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür." Aynı yöndeki düzenleme 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190 ıncı maddesinin birinci fıkrasında, "İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukukî sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir." şeklinde ifade edilmiştir. Buna göre ispat yükü, iddia edilen vakıalara dayanan tarafa ait olup, herkes iddiasını ispatla yükümlüdür.
2. 03.07.2007 tarihli "Teslim Tutanağı" başlıklı belgede; 34 1997 1874 plakalı ... İnş....Ltd.Şti.'ye ait ... marka 1997 model kanal kazıcı ve yükleyici aracın ... ili, ... ilçesi, ... Belde Belediye Başkanlığı'nda her türlü hizmette kullanılmak üzere satılmamak şartıyla 04.07.2007 tarihinde hibe edildiği belirilmiş olup, ilgili tutanağın teslim alan ... Belediye Başkanı Yekta Aydın ve teslim eden şirketin temsilcisi ... tarafından imzalandığı görülmüştür.
3. 15.04.2014 tarihinde ... Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan 10.10.2019 tarihli ve 2018/27 E., 2019/59 K. sayılı dosyasında; taraflar arasındaki 03.07.2007 tarihli sözleşmenin kullanma ödüncü sözleşmesi olduğu, sözleşmede herhangi bir süre öngörülmediğinden dava dilekçesinin davalı kuruma tebliğ edildiği andan itibaren taraflar arasındaki sözleşmenin sona erdiği sonucuna ulaşıldığı, sözleşmenin sona ermesiyle birlikte davalı Kurumun söz konusu ... makinesini teslim borcu doğacağından Mahkemece davacı şirketin ... makinesinin iadesi yönündeki talebinin haklı görüldüğü, söz konusu sözleşme dava açılmakla son bulduğundan davalı kurumun haksız işgalci olarak kabul edilmesinin söz konusu olmadığı gerekçesiyle, ... makinesinin davacı ... İnş...Ltd.Şti.'ye iadesine, ecrimisil talebinin reddine karar verildiği, işbu kararın da 01.07.2020 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
4. ...'nın sunduğu, davacı şirketin temsilcisi ile davalı belediyenin destek hizmetleri müdürü tarafından imzalanan 12.06.2017 tarihli "Hibe Teslim Alma Formu" başlıklı belgesinde; hibe edilen 1 adet, 1997 model Fay-3CX ... ... makinesinin teslim alındığı belirtilmiş olmakla, 04.07.2017 tarihli ... İnş...Ltd.Şti.'nin temsilcisi ... tarafından imzalanmış belgede; şirketleri bünyesinde bulunan Fay marka 3CX, ... ... makinesinin ...'na taraflarınca hibe edildiğinin ifade edildiği görülmüştür.
5. ...'nın sunduğu 27.10.2021 tarihli belgede; bahse konu ... makinesinin Kurumlarına geçtikten sonra 2 yıl kullanıldığı, ayrıca çalışma esnasında kaza geçirdiği, hurdaya ayrıldığı ve yine 12.04.2022 tarihli belgede; elektrik aksamında meydana gelen bir yangın nedeniyle aracın yandığı, tamir masraflarının çok fazla olması sebebiyle toplanamadığı ve bu şekilde hurda haline geldiği belirtilmiştir.
6. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere göre, yukarıda yer verilen hukuk kuralları gereği herkes iddiasını ispatla yükümlü olup, ... Asliye Hukuk Mahkemesinde 15.04.2014 tarihinde açılan davadaki yargılama devam ederken davacı şirketin temsilcisi ile davalı belediyenin destek hizmetleri müdürü tarafından imzalanan 12.06.2017 tarihli "Hibe Teslim Alma Formu" başlıklı belge ve 04.07.2017 tarihli ... İnş...Ltd.Şti.'nin temsilcisi ... tarafından imzalanmış belge dikkate alındığında davacının iddiasını ispatlayamadığı anlaşılmakla davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.