"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2022/304 E., 2022/580 K.
Taraflar arasındaki malın ayıplı olmasından kaynaklanan bedel indirimi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı yönünden pasif husumet yokluğundan reddine, diğer davalılar yönünden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Emlak Konut GYO A.Ş. vekili ve davalılar ...Taah. San. ve Tic. A.Ş., Öztaş İnşaat ve Taahhüt İşleri Tic. A.Ş., Emlak Paz. İnş. Proje Yön. ve Tic. A.Ş. (Yeni Unvan: Emlak Planlama İnş. Proje Yön. Ve Tic. A.Ş.) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacınının Toki'ye ait projeden, diğer davalıların ise satış ve yükleniciliğini yaptığı taşınmazdan 25.09.2007 tarihli satış vaadi sözleşmesine istinaden satın aldığı bağımsız bölümün kat mülkiyetli tapusunun 18.12.2008 tarihinde davacı adına tescil edildiğini, sözleşme eklerinde bulunan teknik şartnamede belirtilen işçilik ve malzemelere uyulmadığını, eksik ve kalitesiz malzeme kullanılarak taşınmazın yaklaşık bir yıl sonra teslim edildiğini, daire teslimi ile birlikte projenin tamamı bitmesi beklenirken ikamet etmeye başlandığı tarihten itiberen yaklaşık bir yıl sonra sosyal tesislere başlandığını beyan ederek; davalılar tarafından eksik, kalitesiz işçilik ve malzeme kullanarak geç teslim edilen taşınmazdan dolayı uğranılan zararın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 02.04.2012 tarihli ıslah dilekçesinde; ıslah taleplerinin kabulü ile 21.560,00 TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Emlak Konut Pazarlama İnş. Proje Yönetim ve Tic. A.Ş. (Yeni Unvan: Emlak Planlama İnş. Proje Yön. ve Tic. A.Ş.) ile ...San. ve Taah. A.Ş. vekili; dava konusu taşınmaz ve içinde bulunduğu projelerin teknik şartanemeye, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapıldığını, davacının taşınmaz teslim tutanağında taşınmazı ayıpsız olarak teslim aldığını açıkça ikrar ettiğini, davacının usulüne uygun olarak süresinde ayıp ihbarında bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı vekili; davanın pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, ayrıca davacının iddia ettiği ayıplı işlerle ilgili ihbar mükellefiyetini yerine getirmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı...İnşaat ve Taahhüt İşleri A.Ş. vekili; müvekkil şirket ortak girişim ile alt taşeronu arasında akdedilen sözleşmeler uyarınca alt taşeronun inşaattaki eksiklikler ve kusurlar sebebiyle müvekkil şirketin maruz kalacağı her türlü zarardan sorumlu olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
4. Davalı Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. vekili; müvekkil şirketin projede sadece arsa sahibi olduğunu, dava konusu edilen eksiklikler nedeniyle gerek gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi, gerek bu sözleşmenin temeli olan gelir paylaşımı işi sözleşmesi, gerekse genel mevzuat hükümleri gereğince tazminat da dahil olmak üzere herhangi bir hukuki sorumluluğu bulunmadığını belirterek, davanın müvekkil şirket yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.12.2013 tarihli, 2010/639 E., 2013/213 K. sayılı kararı ile; davalı Emlak Konut GYO A.Ş ve Toki aleyhine açılan davanın pasif husumet ehliyet yokluğundan reddine, davacının Emlak Paz.İnş.Tic.AŞ, Fideltus A.Ş. ve...Ltd.Şti. Ortak Girişim aleyhine açtığı maddi tazminat davasının kabulü ile 21.560,00 TL tazminatın ıslah tarihi 03.04.2012'den itibaren yasal faizi ile birlikte bu davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalılar Emlak Konut Pazarlama İnş. Proje Yönetim ve Tic. A.Ş. (Yeni Unvan: Emlak Planlama İnş. Proje Yön. ve Tic. A.Ş.), ...San. Ve Taah. A.Ş., Öztaş İnşaat ve Taahhüt İşleri A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 27.03.2014 tarihli, 2013/30111 Esas, 2014/9012 Karar sayılı kararıyla; davalıların sair temyiz itirazlarının reddine, satıcı durumunda bulunan davalı Emlak Konut GYO A.Ş.'ye ve TOKİ Başkanlığı'na husumet yöneltilebileceği, bu davalılar yönünden de uyuşmazlığın esasının çözümlenmesi gerekirken, yanlış gerekçeyle davanın husumet yönünden reddine karar verilmiş olmasının, usul ve yasaya aykırı olduğu, davacı tarafından satın alınan konutta ve ortak alanlardaki ayıplar ile ilgili olarak değer düşüklüğünün nisbi metot yöntemi uygulanarak hesaplanması gerekirken hükme esas alınan bilirkişi raporunda denetime uygun olmayacak şekilde nesafet indirimi uygulanarak hesaplama yapılmasının da usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiş, karara karşı davalılar Emlak Konut Pazarlama İnş. Proje Yönetim ve Tic. A.Ş., ...San. ve Taah. A.Ş., Öztaş İnşaat ve Taahhüt İşleri A.Ş. vekili karar düzeltme isteminde bulunmuş ve talepleri reddedilmiştir.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 14.12.2017 tarihli, 2016/5 Esas, 2017/276 Karar sayılı davacının davasının kısmen kabulüne, 18.550,00 TL'nin davalılardan müşterek ve müteselsil alınarak davacıya verilmesine, 15.000,00 TL için dava tarihinden itibaren, bakiye için ıslah tarihinden itibaren uygulanacak yasal faizin davalılardan alınarak davacıya verilmesine dair karara karşı, süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 19.11.2018 tarihli, 2018/294 E., 2018/10793 K. sayılı kararıyla; bilirkişilerin yaptığı ve mahkemece de kabul edilen hesaplamanın dairenin benimsediği nispi metoda uygun olmadığı, bu durumda mahkemece, bilirkişi raporu alınıp Dairece uygulanan nispi metoda göre hesaplanan değer azalmasının belirlenerek ve aleyhe bozma yasağı hususu da dikkate alınarak hasıl olacak sonuca göre uygun bir karar verilmesi gerekirken, yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına, bozma nedenine göre davalıların sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmediğine karar verilmiş, bir kısım davalılar vekilinin karar düzeltme istemlerinin reddine karar verilmiştir.
C. Üçüncü Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan Mahkemece verilen 06.04.2021 tarihli, 2020/417 E., 2021/263 K. sayılı, davacının davasının davalı TOKİ yönünden pasif husumet noksanlığından reddine, davacının davasının kısmen kabulüne, 15.000,00 TL'sinin dava tarihi olan 09.06.2010 tarihinden, 5.160,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 03.04.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine dair karara karşı süresi içinde davalılar ...Taah. San. ve Tic. A.Ş., Öztaş İnşaat ve Taahhüt İşleri Tic. A.Ş., Emlak Paz. İnş. Proje Yön. ve Tic. A.Ş. (Yeni Unvan: Emlak Planlama İnş. Proje Yön. Ve Tic. A.Ş.) ve Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. Vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 07.03.2022 tarihli, 2021/8838 E., 2022/1886 K. sayılı kararıyla; Mahkemece verilen ilk karar ile hüküm altına alınan miktarın yalnızca davalılar tarafından temyiz edildiği ve hükmün temyiz eden davalılar lehine bozulduğu, hal böyle olunca, Mahkemece; bozmadan önceki 14.02.2017 tarihli kararın, sadece davalılar tarafından temyiz edildiği, davacı tarafça temyiz edilmediği ve hükmedilen 18.550,00 TL'nin temyiz eden davalılar yararına usule ilişkin kazanılmış hak oluşturduğu gözetilerek, karar verilmesi gerekirken, aleyhe hüküm verme yasağına aykırı olacak şekilde toplam 20.160,00 TL üzerinden hüküm kurulmuş olmasının doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına, bozma nedenine göre temyiz eden bir kısım davalıların sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmediğine karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, davacının davasının davalı TOKİ yönünden pasif husumet noksanlığından reddine, davacının davasının kısmen kabulüne, 15.000,00 TL'sinin dava tarihi olan 09.06.2010 tarihinden, 3.550,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 03.04.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Emlak Konut GYO A.Ş. Vekili ve davalılar ...Taah. San. ve Tic. A.Ş., Öztaş İnşaat ve Taahhüt İşleri Tic. A.Ş., Emlak Paz. İnş. Proje Yön. ve Tic. A.Ş.(Yeni Unvan: Emlak Planlama İnş. Proje Yön.ve Tic.A.Ş.) vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Emlak Konut GYO A.Ş. vekili: şirketleri yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, davacı tarafından süresinde ve usulüne uygun şekilde yapılmış bir ayıp ihbarı olmadığını beyan ederek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalılar ...Taah. San. ve Tic. A.Ş., Öztaş İnşaat ve Taahhüt İşleri Tic. A.Ş., Emlak Paz. İnş. Proje Yön. ve Tic. A.Ş. Vekili; bilirkişilerin değer hesaplaması yaparken hiçbir bilimsel veriye dayanmadıklarını ve sübjektif nitelikte olan kendi kişisel görüşlerine itibar ederek görüş bildirdiklerini, Mahkemenin gizli ayıp olarak kabul ettiği kalemlerin hiçbir şekilde gizli ayıp niteliğinde olmadığını, davacı tarafından gizli ayıp olduğu ileri sürülen kalemlere ilişkin olarak da süresinde yapılan bir ayıp ihbarı bulunmadığını beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, malın ayıplı olmasından kaynaklanan bedel indirimi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Bundan başka, Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş olan bu kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına göre, davalı Emlak Konut GYO A.Ş. vekili her ne kadar şirketleri yönünden davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini beyan etmişse de, bu hususta Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 27.03.2014 tarihli, 2013/30111 E., 2014/9012 K. sayılı kararı ile davalıya husumet yönletilebileceğine karar verildiği ve Mahkemece de bozmaya uyularak bu doğrultuda değerlendirme yapıldığı, yine temyiz eden davalılar davacının süresinde ayıp ihbarında bulunmadığını beyan etmişlerse de aynı kararda davalıların bu husustaki sair temyiz itirazlarının reddedildiği, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunun da taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine ve bozma ilamında belirtildiği üzere Dairece kabul edilen nisbi metod yöntemine uygun olarak düzenlendiği anlaşılmakla davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı davalı Emlak Konut GYO A.Ş. vekili ve davalılar ...Taah. San. ve Tic. A.Ş., Öztaş İnşaat ve Taahhüt İşleri Tic. A.Ş., Emlak Paz. İnş. Proje Yön. ve Tic. A.Ş. (Yeni Unvan: Emlak Planlama İnş. Proje Yön. Ve Tic. A.Ş.) vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.