"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1988 E., 2023/163 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/598 E., 2021/173 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı bina maliklerinin inşaat halindeki binayı dava dışı ...'e kiraya verdiklerini, dava dışı kiracının binanın okul haline getirilmesi için proje çizimi, malzeme ve işçilik dahil olmak üzere davacı ile anlaşması üzerine binanın okul haline getirilerek kiracıya teslim edildiğini, dava dışı kiracının kira bedellerini ödememesi üzerine davalılar tarafından tahliye edildiğini ancak binaya yapılan imalatlar sökülmeksizin okul haliyle davalılar tarafından yeniden üçüncü şahsa kiraya verildiğini, kira sözleşmesinin sona ermesiyle davalıların sebepsiz zenginleştiğini, kiracıdan imalat ücretinin alınamaması sebebiyle hakkaniyet gereği davalıların bu bedeli ödemekle yükümlü olduğunu ileri sürerek; fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere, şimdilik 10.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsilini talep etmiş 15.02.2023 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini artırarak toplamda 1.333.040,89 TL'nin yasal faiziyle tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili; davacının dava açmakta hukuki yararının bulunmadığını, taraflar arasında sözleşme ilişkisi olmadığını, davalıların da dava dışı kiracıdan olan alacaklarını tahsil edemediğini, ayrıca iddia edilen imalatların ne zaman ve kim tarafından yapıldığına dair belge de sunulmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalılar ile dava dışı kiracı arasında kira sözleşmesi düzenlenirken taşınmazın okul olarak kullanmaya elverişli olmadığı, tadilatların taşınmazın kiralanmasından sonra yaptırıldığı, davacı tarafından yaptırılan delil tespitinde binanın mevcut durumunun tespit edildiği, tanıklarının davacının iddialarını doğrular beyanlarda bulundukları gerekçesiyle; davanın kabulü ile 10.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren, 1.323.041,00 TL'nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili; davalılar ile davacı arasında yapılmış bir sözleşme olmadığını, sözleşmenin davacı ile dava dışı kiracı arasında yapıldığını, imalatları davacının yaptığını gösterecek yazılı bir bilgi veya belgeye rastlanılmadığını, bu hususun bilirkişilerce de ifade edildiğini, iddia edilen işin tanıkla ispatının mümkün olmadığını, binanın yapılı teslim edildiğini, imalatların kira sözleşmesi imzasından önce yapıldığının tanıklarca da doğrulandığını, tespit raporunun binanın mevcut durumuna göre hazırlandığını, imalatların hangi tarihte kimin tarafından yapıldığı konusunda hiçbir bilgi ve belge bulunmadığını, fiyatların dava tarihi itibari ile belirlenmesinin doğru olmadığını, indirimin eksik olduğunu, davalıların kiracıdan kira ücretini dahi alamadıklarını, davaya konu taşınmazların davalılar yönünden ayrı mülkiyet konusu olduğunu, buna göre davalılar aleyhine sadece payları oranında hüküm kurulması gerektiğini, davacının hukuki yararının olmadığını, taleplerinin zamanaşımına uğradığını, ıslah dilekçesi ile birlikte harcını yatırmadığını, harcın yatırılması için tekrar süre verilmesi ve ıslahın kabulünün yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında yapılmış yazılı ya da sözlü bir eser sözleşmesi bulunmadığı, davacının sözlü sözleşmenin dava dışı kiracı ile yapıldığını ileri sürdüğünü, dava dışı kiracı ile davalılar arasındaki kira sözleşmesinin üçüncü maddesinde kiracının mal sahiplerinden tadilat ve tamirat değişikliğine ilişkin hiçbir ücret talep etmeyeceğinin ifade edildiği gerekçesiyle; istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; binanın davacı tarafından okul haline getirilip teslim edildiğini, tespit dosyası raporunda belirlenen bedelin tahsili için dava dışı kiracı aleyhine başlatılan takibin kesinleştiğini ama dava dışı borçlu ...'in borcu karşılayacak malvarlığı olmadığından alacağın tahsil edilemediğini, kira sözleşmesinin fesih sonucu ortadan kalktığını, davanın konusunun sebepsiz zenginleşme hukuki sebebi olmayıp, sözleşmeye aykırılık hükümlerinde, edim yükümlülüklerini ihlal etmeleri sebebine dayalı olarak üçüncü kişi olan davacıya verdikleri zararın tazmininin talep edildiğini, kira bedelinin imalat bedellerinin kiracı tarafından karşılanması sebebi ile düşük tutulduğunu ancak ilk yıl okul olarak kullanılamadan tahliye edildiğini, daha sonra başkalarına yine okul olarak kiraya verilmekle davalıların haksız olarak zenginleştiğini, bu hukuki işlemlerin dürüstlük kuralı ile bağdaşmadığını, 10 yıllık süre beklenmeksizin sözleşmenin feshi ve tahliye davası ile kiracının mecurdan çıkartıldığını, sözleşmelerin nisbiliği ilkesinin somut olayda uygulanamayacağını ileri sürerek; kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava dışı kiracı ile imzalandığı ileri sürülen eser sözleşmesi uyarınca yapılan imalatların bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6 ncı maddesi,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) ''ispat yükü'' başlıklı 190 ıncı maddesinin birinci fıkrası
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye ve yukarıda yer verilen hukuk kurallarına, davacı ile dava dışı arasında var olduğu iddia edilen sözleşmeye davalıların taraf olmamasına, sözleşme borçlusundan tahsil edilemeyeceğinden bahisle sözleşmeden doğan alacağın sözleşmeye taraf olmayan davalılardan talep edilemeyeceğinin anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.