"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1447 E., 2022/1407 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kızıltepe 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/405 E., 2021/519 K.
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılardan Dicle EDAŞ vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan Dicle EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkillerinin mesken abonesi olduğu davalı ... EDAŞ'ın köylere jeneratör dağıtılıp mazot satılarak elektrik ihtiyacını bu şekilde sağlamak amacıyla yeni sistem kurduğunu, borcunu ödemeyen tarımsal abonelerin elektriklerini yönetmeliğe uygun şekilde kesmek yerine ana hattan gelen elektriği toplu olarak keserek veya mono faza düşürerek köyde ikamet eden tüm abone sahiplerinin enerjiden yararlanmasını engellediğini, ayrıca köyün içme suyu kaynağının üç faz elektrikle çalıştığından dolayı içme suyuna dahi ulaşılamadığını, bu uygulamaların yürürlükteki mevzuata ve yönetmeliklere aykırı olduğunu ileri sürerek; davalı şirketin ana trafolardan toplu halde elektrik kesmek ve monofaza indirmek şeklindeki uygulamasının abonelik sözleşmesi ve yönetmeliğe aykırı olduğunun tespiti ile bu surette yarattığı muarazanın menine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... EDAŞ vekili; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, Dicle Bölgesinde kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili; elektrik aboneliği sözleşmesinin davacı ile diğer davalı arasında yapıldığını, abone ilişkisi kapsamında enerji açma ve kapama işlemlerinin münhasıran diğer davalı tarafından yerine getirildiğini, davacının taleplerinin elektrik dağıtımına ve bunun kalitesine ilişkin olup bundan tamamen davalı ... şirketinin sorumlu olduğunu, dağıtım işleminin işleyiş ve aksamasından hiçbir şekilde sorumlu tutulamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yönetmelikte elektrik dağıtımının ne şekilde yapılacağına dair esaların belirlendiği, davalı vekilinin cevap dilekçesinde ikrar ettiği üzere borcunu ödemeyen veya kaçak elektrik tüketimi yapan borçluların elektriğini kesmek amacıyla köye giden elektrik akımını trifazdan monofaza düşürmek suretiyle, borcunu ödeyen aboneliklere ise jeneratör vasıtasıyla süreli ve kesintili olarak elektrik dağıtımı yapılmasının Yönetmelikte herhangi bir karşılığının bulunmadığı, davalı şirket tarafından gerçekleştirilen elektrik dağıtımının sürekli ve kesintisiz olması gerektiği, davalı şirket tarafından köye temin edilen elektriğin trifazdan monofaza düşürülmesi nedeniyle köy ana trafosundan beslenen su tankının çalışmaması sonucu köylünün susuz kaldığı, mahallinde yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporunda; sürekli enerji için dava dosyasına sunulan evraklarda orta ve alçak gerilim hatlarıyla elektriğin yerleşim yerlerine dağıtılmasının davalı ... şirketinin sorumluluğunda olduğunun, sürekli enerji sağlamanın dağıtım firması tarafından sağlanması gerektiğinin, su ihtiyacını sağlayan kuyu dalgıç motorların ancak trifaz elektrik akımı ile çalışabileceğinin ve jeneratör ile enerji sağlanmanın ilgili yasal mevzuata uygun olmayıp enerji sürekliliğini de sağlamadığının mütalaa edildiği, elektrik ve su hizmetine ulaşılabilirliğin zorunluluk arz ettiği, davalı şirketin jeneratörle elektrik vermek suretiyle gerçekleştirilen dağıtımının Yönetmelik ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğu gerekçesiyle; davanın kabulü ile davalı ... EDAŞ tarafından jeneratörle elektrik dağıtımı yapmak suretiyle gerçekleştirilen dağıtımın yönetmeliğe ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespitine, davalı şirket tarafından jeneratörle elektrik dağıtımı yapılması ve davacıların aboneliklerinin bulunduğu Kilimli Mahallesine temin edilen 3 faz (TRİFAZ) bağlantısı olarak tesis edilmesi gereken elektrik enerjisinin monofaz seviyesine düşürülmesi suretiyle oluşan muarazanın men'ine, davalı ...'a yönelik açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan Dicle EDAŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunun gerçeklikten ve objektif verilerden uzak olduğunu, davaya konu mahallenin beslendiği fiderde tarımsal sulama borcunun çok fazla olmasından kaynaklı monofaz aboneler etkilenmeyecek şekilde trifaz (üç faz) elektrik ile çalışan tarımsal sulama trafoları için şebekede modifikasyon çalışmaları yapıldığını, mevzuat gereğince şirketin kaçak trafoya elektrik vermesi gibi bir yükümlülüğü olmadığını, köy içme sularının MARSU'nun sorumluluğunda olduğunu, köylülerin diğer abonelik bağlantılarından elektrik almaları ve bölgedeki yüksek kaçak enerji kullanılmasından dolayı elektrik akımını güçsüzleştirdiğini, bundan dolayı sürekli elektrik kesintisi olduğunu, elektrik kesintisinin önüne geçebilmek için elektrik tellerinin ve trafoların onarım ve bakımının sürekli olarak yapıldığını, elektrik trafo merkezlerinden elektriğin tamamen kesilmediğini sadece trifazdan mono faza düşürüldüğünü, mesken abonelik sözleşmelerinde enerjinin mono fazdan verildiğini, abone sahibi meskeninde güç artırımı talebinde bulunuyorsa Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşmasının içinde yazılı olan yükümlülükleri (tadilat projesi, dağıtım şirketine enerji müsaderesi, depo fark bedeli, iç tesisat tadilatı ve sayaç değişikliği) yerine getirerek başvuru yapması gerektiğini, ancak bu eksiklikler yerine getirildiğinde trifaz verilebileceğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mahallindeki olası kaçak kullanımların nasıl tespit edileceği ve müeyyidesinin ne olacağının Yönetmelikte belirlenmiş olduğu, Yönetmelik kapsamında davalının elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisini ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlaması gerektiğinin açıkça düzenlendiği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili temyiz yoluna başvurmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... şirketi tarafından elektrik hizmetinin verilmesi sırasında yaratılan müdahalenin önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 1 inci maddesi,
2. 30 Mayıs 2018 tarihli Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nin Tedarikçilerin yükümlülükleri başlığı altında yer alan 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi,
3. Değerlendirme
1. Somut olayda; davacıların, davalı ... EDAŞ'ın elektrik abonesi olduğu, aboneliğe konu yerleşim yeri olan köye elektrik dağıtım faaliyetinde bulunan davalı şirket tarafından, köye giden elektrik akımının trifazdan monofaza düşürülmesi suretiyle, jeneratör vasıtasıyla elektrik dağıtımının hayata geçirilmeye çalışıldığı, bu süreçte bölgede uzun süreli elektrik kesintilerinin yaşandığı, bölge halkının su ihtiyacını karşıladığı sulama kuyusuna ait trafonun çalışmadığı sabit olup, bu husus davalının da kabulündedir.
2. Derece mahkemelerince hükme esas alınan, denetime elverişli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; yukarıda açıklanan ilgili mevzuat uyarınca, kullanıcılarına düşük maliyetle, yüksek kalitede, kesintisiz elektrik enerjisi sunmakla yükümlü olan davalı şirket tarafından uygulamaya konulmak istenilen jeneratör ile enerji dağıtımının; uzun süreli elektrik dağıtımına uygun olmadığı, iletim şebekesinden sağlanan enerjiye göre daha maliyetli olduğu, bu durumda davalının ilgili mevzuata ve abonelik sözleşmesine aykırı davranış sergilediği anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.