"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3356 E., 2023/684 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/530 E., 2022/106 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davacının feragati nedeniyle kabulüne, kararın kaldırılarak davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan Sağlık Hizmetleri Protokolü uyarınca, sağlık yardımları SGK tarafından karşılanan kişilere, Üniversiteleri tarafından sağlık hizmetleri sunulduğu, üniversiteleri hastanelerinde Haziran 2013 dönemine ait faturalardan örnekleme yöntemi ile seçilen 5468 adet faturada tespit edilen %5,3349 hata oranının tüm fatura bedelinde oluşturduğu kesinti tutarının 1.016.310,72 TL olduğu, Kurum tarafından hata tespit edilen faturalardan üniversitelerince bir kısım faturada yapılan kesinti için itiraz komisyonuna itiraz edilmiş ise de, bu itirazlarının kabul edilmeyerek, 67 adet faturanın üzerinde yapılmış olan 116.253,23 TL haksız kesintinin toplam tutara yansıtılması sonucu, üniversiteleri alacağından toplam 398.086,84 TL kesinti yapılmış olduğu, Medula sistemi üzerinden tespit edilen davalı idare kesinti sebeplerinin haksız ve yasal dayanaktan yoksun bulunduğu belirtilerek davacı alacağından yapılan 398.086,84 TL haksız kesintinin taraflarına ödenmesine karar verilmesini talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, vekil edeni Kurumca, tüm faturaların SUT, Sözleşme, Fatura İnceleme Usul ve Esasları, Ödeme Genelgesi, Kurumun çıkardığı genelgelere göre incelenmekte olduğu, davacı üniversitenin Haziran 2013 dönemine ait faturaların mutabakat toplantısında alınan ödeme ve kesinti kararlarının, 5510 Sayılı Yasa, ... Taşra Teşkilatı Kuruluş ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, SUT, Fatura İnceleme Usul ve Esasları, Sağlık Bakanlığı Yasa ve Yönetmelikleri ile Bilimsel kurul kararları ve fatura inceleyici hekim, eczacı mesleki bilgi ve görüşleri doğrultusunda tıbbi mevzuat çerçevesinde değerlendirilerek alınmış olduğu, Kurum tarafından yapılmış kesintilerin tamamının yasa ve yönetmeliklere uygun bulunduğu hususlarını belirterek davanın reddine karar verilmesi talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; "... dosyaya sunulan belgelerden, davacı ... Haziran 2013 dönemine ait toplam 5468 adet ve 1.016.310,72 TL tutarındaki faturadan örnekleme yöntemi ile seçilen 397 adet faturanın incelenmesi sonucunda 67 adet faturadan 398.086,84 TL olarak davacıdan kesinti yapıldığı, taraflar arasındaki ihtilafın davalı kuramca, davacı sağlık hizmeti sunucusunun 2013 yılı dönem faturasında “örnekleme yöntemi” ile uygulamış olduğu 398.086,84 TL kesintiye ilişkin olduğu, taraflar arasında akdedilmiş, 2012 yılı SGK Özel Sağlık Hizmeti Sunucularından Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesi uyarınca; davacı sağlık hizmeti sunucusunun “... tarafından sağlık yardımları karşılanan kişilere, sağlık hizmeti sunucusunun ruhsatında bulunan tüm branşlarda veya ruhsatında bulunanlardan yer alan branşlarda vermeyi kabul ve taahhüt ettiği hizmetlerle sınırlı olmak üzere” sağlık hizmeti sunduğu, sunduğu sağlık hizmeti bedellerinin, sözleşme SUT ve ilgili mevzuat da belirlenen usul ve esaslar dairesinde davalı kuramca karşılandığı, taraflar arasında ihtilaf konusu dönemde kuramca örnekleme yöntemi ile yapılan kesintilerin, sözleşme, Sut, kuramca yayınlanan fatura inceleme usul ve esasları ve ilgili mevzuata uygun olup olmadığı yönünde davalı kurum tarafından 2013 yılını kapsayan faturalardan yapılan kesintilere ilişkin dosyaya sunulan hasta Medula kayıtları üzerinden hasta bazında yapılan inceleme ve değerlendirmelerin bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak belirtildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davalı kurum tarafından davacıya uygulanan 336.249,94 TL kesintinin yerinde olmadığı..'' gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; dosyaya sunulan bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığı ve rapora karşı itirazlarının değerlendirilmediğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya istinaf aşamasında iken davacı tarafından ibraz edilen 10.03.2023 tarihli dilekçe ile davadan feragat edildiği, her ne kadar mahkemece verilen karara karşı davalı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuş ise de dosya istinaf aşamasında iken davacı tarafca davadan feragat edilmiş olup 6100 sayılı Kanun'un 307, 310 ve 311 inci maddelerine göre davadan feragat, davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi olduğu, feragatin hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabileceği, feragatin, kesin hüküm gibi sonuç doğuracağı ve aynı Kanun'un 310/2 nci maddesine göre, feragat veya kabul, hükmün verilmesinden sonra yapılmışsa, taraflarca kanun yoluna başvurulmuş olsa dahi dosya kanun yolu incelemesine gönderilmeyeceği ve İlk Derece Mahkemesi veya Bölge Adliye Mahkemesince feragat veya kabul doğrultusunda ek karar verileceği, bu düzenlemeler ve davacının feragatinin dikkate alınması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, Bölge Adliye Mahkemesinin 2022/3356 E., 2023/684 K. sayılı kararıyla 5510 sayılı Yasanın geçici 90 ıncı maddesi ve söz konusu bu hüküm nedeniyle haklı davalarından feragat etmek zorunda kaldıkları dikkate alınmaksızın feragate ilişkin genel düzenlemelerden bahsedilerek feragat nedeniyle dava reddedilerek aleyhe vekalet ücretine hükmedildiği, Bölge Adliye Mahkemesi kararının vekalet ücreti ve yargılama giderine ilişkin kısmının temyiz incelemesi neticesinde düzeltilerek davacı aleyhine vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmemesi ve bu şekilde onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sağlık hizmeti sağlanması konusunda yapılan sözleşme kapsamında davalı Kurum tarafından yapılan kesintinin haksız olduğunun tespiti ile kesilen miktarın iadesine karar verilen davadan feragat edilmesi halinde karşı taraf lehine hükmedilen vekalet ücretinin belirlenmesi noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 307 nci ve 312 nci maddeleri
2. 2022 yılı AAÜT İkinci Bölüm 9 uncu maddesi
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeler yerinde görülmekle birlikte, davacı vekili sunmuş olduğu 17.03.2023 tarihli dilekçesinde, istinaf incelemesi devam ederken 28.12.2022 tarihli ve 32057 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen geçici 90/2 maddesi ile ‘Götürü bedel üzerinden hizmet alım sözleşmesi imzalamış kamu üniversitesi sağlık hizmeti sunucularınca sözleşme öncesinde incelenen fatura dönemine ait oluşan kesinti tutarlarına karşı açtıkları davalardan kesinleşmemiş olanlarının tamamından bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde feragat ederler.’ şeklinde düzenleme getirildiğini ve bu düzenleme uyarınca Rektörlük Makamının 03.03.2023 tarih ve 2714454 sayılı davadan feragat edilmesine dair oluru doğrultusunda davadan feragat ettiklerini belirtmiştir.
2.Dava, davalı Kurumun Ocak 2011 dönemine ait faturalarda yaptığı inceleme sonucu davacının hak edişinden yapılan 1.759.558,65 TL lik kesintinin iadesin istemine ilişkin olup konusunun para olması nedeniyle kural olarak haklı çıkan taraf lehine AAÜT'nin 13 üncü maddesi gereği tarifenin 3 üncü kısmına göre (nispi) vekalet ücreti belirlenmesi gerekir. HMK’nun 312 nci maddesinin 1 inci fıkrasında feragat edenin, aleyhine hüküm verilmiş gibi yargılama giderlerini ödemeye mahkum edileceği öngörülmüştür.
3.Ancak somut olayda, 32057 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen geçici 90/2 maddesi gereği kanuni zorunluluk nedeni ile feragat nedeniyle davanın reddine karar verildiği gözetildiğinde davalı lehine karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nispi vekalet ücretine hükmedilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
4.Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 370 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun kısmen kabulüne ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının 4 numaralı bendinde yer alan “Davalı Kurum kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 46.966,58 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine, ” ibaresinin çıkartılarak yerine “Davalı Kurum kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT'nin İkinci Bölüm 9 uncu maddesi gereğince 9.200 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.