"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/792 E., 2023/247 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/392 E., 2020/892 K.
Taraflar arasındaki müdahalenin meni davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili şirket ile davalı idare arasında 03.02.2017 tarihli ve 16.02.2018 tarihli "Sulu Sahalarda Yonca Tohumu Üretimi Amaçlı Kira Sözleşmeleri" başlıklı sözleşmeler gereğince Ceylanpınar Tarım İşletmesi Müdürlüğüne ait toplam 9.840 dekar çıplak tarım alanında yonca üretimi yapıldığını, sözleşmede kira bedellerinin ödeme şekli peşin olarak, karşılığında teminat mektubu alınarak her yıl için yıllık ödenen kira miktarı iki taksit halinde ya da davalının kira bedeli karşılığında yonca tohumu alabileceğinin kararlaştırıldığını, sözleşmenin devamında dünyada pandemi ilanına sebep olan Covid- 19 salgınından kaynaklı kira borcunun zamanında ödenememesi sebebiyle kira ödemesine ilişkin davalıdan talep edilen ek sürenin verilmeyerek sözleşmenin feshedilmek istendiği yönünde iradenin ortaya konulduğunu, salgının mücbir sebep olarak kabul edilmesi gerektiğini, davalının sözleşmeyi fesih yetkisi bulunmadığını, gönderilen ihtarname şartnameye uygun olmadığından geçersiz olduğunu ileri sürerek; kira ödeme gününün Covid-19 salgını nedeniyle ötelenmesini ve kira akdinin devamına karar verilmesini talep etmiş; yargılama sırasında, davalı tarafın kira ilişkisini sonlandırmak amacıyla birden fazla ihtarname göndererek müvekkilinin tahliyeye zorlandığı sebebiyle talebini kira ilişkisine vaki müdahalenin giderilmesi olarak düzelttiklerini belirtmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; ödenmeyen kira bedeli vade tarihinin salgın hastalık öncesi döneme ilişkin olduğunu, 29.01.2020 tarihli ihtarda, kira ve elektrik bedelinin ödenmesi aksi halde sözleşmenin feshedileceği hususunun davacıya bildirildiğini, davacının haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında geçerli bir kira ilişkisi mevcut olduğu, herhangi bir mahkeme ilamı olmadığından kiracılık sıfatının sabit olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, davalının kira ilişkisine vaki müdahalesinin giderilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; Mahkemece talep aşılarak karar verildiğini, dava konusu ile Mahkeme kararının birbirine uymadığını, kira ilişkisine herhangi bir müdahalenin bulunmadığını, bu kapsamda davacı lehine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin de doğru olmadığını belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı kiraya veren 29.01.2020 tarihli ihtarname ile muaraza çıkardığından davacı kiracının işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu, taraflar arasında düzenlenen her iki sözleşmede sürenin 5 yıl olarak kararlaştırıldığı ve davanın bu beş yıllık süre içerisinde açıldığı, kanuni yollara başvurmadan tek taraflı olarak kira sözleşmesinin feshi ile tahliye istenmesinin mümkün olmadığı, İlk Derece Mahkemesince, çoğun içinde az da vardır ilkesi gereğince davacının kira akdinin devamına karar verilmesi talebinin, kira ilişkisine vaki müdahalenin giderilmesi talebini de kapsadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; kararın kesin nitelikte olmadığını, davacının dava konusunu beyanla değiştirdiğini, kanundaki usuller uygulanmadan düzeltme bildirimi şeklinde hukuk yaratıldığını, kira bedelinin ertelenmesi talebi bakımından bir karar verilmediğini, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan değerlendirmenin hatalı olduğunu, tek taraflı fesih hakkının kullanıldığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiracılık ilişkisine vaki müdahalenin giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 315 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. 6098 sayılı Kanun'un 315 inci maddesi; "Kiracı, kiralananın tesliminden sonra muaccel olan kira bedelini veya yan gideri ödeme borcunu ifa etmezse, kiraya veren kiracıya yazılı olarak bir süre verip, bu sürede de ifa etmeme durumunda, sözleşmeyi feshedeceğini bildirebilir. Kiracıya verilecek süre en az on gün, konut ve çatılı işyeri kiralarında ise en az otuz gündür. Bu süre, kiracıya yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlar.” hükmünü içermektedir.
2. Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye, sözleşmenin feshi için gösterilen kira paralarının ödenmemesi nedeninin, yasada düzenlenmiş ihtar prosedürlerinin yerine getirilmesi halinde ancak temerrüt nedeniyle akdin feshi ve kiralananın tahliyesi davasının açılmasını gerektirdiği, gerek henüz sözleşmelerin süresinin sona ermemesi gerekse 6098 sayılı Kanun'a göre davacı kiracının tahliyesini gerektirecek yöntemin izlenmemesi nedeniyle davalı idare tarafından tek taraflı olarak yapılan feshin hukuki sonuç doğurmayacağının anlaşılmasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.