"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki Kartal- Adalar motor hattına ait plakanın mülkiyetinin tesbiti ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılıp yeniden yargılama yapılması için mahkemesine gönderilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin bu defa kısmen kabul kısmen red kararı vermesi üzerine, karar davalı vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılıp davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin babası ...'nün vefat ettiğini, vefat ettiği zaman adına kayıtlı Kartal-Adalar motor hattına ait plaka bulunduğunu, plakanın mirasçılara haber verilmeksizin davalı ...'ye devredildiğini ve söz konusu plaka murise ait olduğundan üzerinde tüm mirasçılarının ortak olarak yararlanma hakkı olduğunu belirterek davalı adına yapılan yolsuz tescilin iptaline ve miras payı oranında davacı adına plakanın tescilinin yapılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; muris ... adına Kartal-Adalar hattında kayıtlı herhangi bir plaka olmadığını, davanın haksız ve kötü niyetli olduğunu, müvekkilinin hali hazırda kendi emek ve kazancı ile sahibi olduğu Kartal-Adalar hattında çalışan deniz dolmuş motoruna ait olan plakasının İBB Ulaştırma Koordinasyon Merkezine yapılmış olan başvuru sonucunda alındığını ve bu plakaya ilişkin muris tarafından yapılmış olan herhangi bir devir veya satışın söz konusu olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 30.05.2017 tarihli ve 2016/166 E., 2017/157 K. sayılı kararıyla; "İBB toplu ulaşım hizmet müdürlüğünden gelen belgede ve dinlenen tanık beyanlarından anlaşılacağı gibi davacının herhangi bir teknesi olmadığı babasından kalan küçük bir tekneyle ara sıra Kartal-Adalar hattında çalıştırmış ise de kendine ait bir teknesi ve satın aldığı bir hat yada herhangi bir plaka almış değildir. İşin doğrusu ortada, muristen sonra kalan bir tekne olmayıp, herhangi bir plaka yada hat kalmamıştır, toplanan delillere göre davalı ...1998 yılında kendine tekne almış ve Kartal belediyesinden izin ve ruhsat alarak yolcu taşımacılığına başlamıştır. Daha sonra da Büyükşehir belediyesinden hat kullanım hakkını satın almıştır. Bu itibarla davacı davasını ispatlamadığı anlaşılmakla" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2. Davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince "murisin Kartal - Adalar hattında çalıştığına ilişkin tanık beyanları olduğundan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Toplu Taşıma Hizmetleri Müdürlüğünden gelen yazı cevapları da eklenerek Kartal Belediyesine yazı yazılarak muris adına kayıtlı motor plaka/taşıma hattı bulunup bulunmadığının sorulması, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Toplu Taşıma Hizmetleri Müdürlüğüne yazı yazılarak murisin adına olan 34-15-0098 plaka ile dava konusu edilen TX.34-15-0098 plakanın aynı olup olmadığının sorulması ve plakaların aynı olduğunun anlaşılması halinde, davalıya ne şekilde geçtiğinin araştırılması için gerekirse arşiv kayıtları üzerinde mevzuattan anlayan uzman bir bilirkişiden rapor alınarak sonucuna göre değerlendirilerek karar verilmelidir." gerekçesiyle karar kaldırılarak İlk Dereme Mahkemesine gönderilmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; "murisin adına olan 34-15-0098 plaka ile dava konusu edilen TX.34-15-0098 plakanın aynı olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle; davalıya ne şekilde geçtiğinin araştırılması için uzman bir bilirkişiden rapor alınmış, 1995 Yılı UKOME kararına uyularak, tüm plakaların ruhsat kayıtlarının da bu doğrultuda yapılmasıyla, ilgili resmi makam tarafından ... üzerine söz konusu plakadaki ruhsatın devam ettirildiği, devrinin veya satışa söz konusu bir plaka mülkiyetinin, tapu benzeri zilliyetliğin bulunmaması burada önemli bir kriter olduğu, murisin oğlu ...'ye bu hakkı sen devam ettir, ruhsatı yenile şeklinde şifahen aktardığına kanaat getirildiği, davalının kendisi ruhsatı yenileyerek, bu işi yürütmesi dolayısıyla yenileme başvurusunda bulunmak istemiş olması da olasılık dahilinde olduğu bildirilmiş, tüm bu rapor ve delillerden davacının miras payının zedelenmesi amacıyla murisin hareket ettiği sonucuna varılmış," gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; 12.08.2021 tarihli bilirkişi raporunda da muris adına herhangi bir plaka olmadığını, davaya konu plakanın sadece ticari hak ve kullanımının davalıya ait olduğunu, mülkiyetinin aslında İBB'ne ait olduğunu, mülkiyetin İBB’ye ait olması nedeni ile husumet itirazının kabulü gerektiğini, dava konusu plakaya ilişkin 21.06.1995 tarih ve 95/9-3 sayılı UKOME kararında da söz konusu plakanın açık bir biçimde taraflarının olduğunun ifade edildiğini, hiçbir cevapta davaya konu plakanın muris ...'ye ait olduğunun belirtilmediğini, aksine 21.06.1995 tarih ve 95/9-3 sayılı UKOME kararında söz konusu plakanın müvekkili Dursun Ali Güçlüye ait olduğunu, yine dosyada mübrez İstanbul Yolcu Taşıyan Küçük Deniz Nakil Vasıtaları Esnaf Odası’nın Ukome’ye yazmış olduğu 20.12.1994 tarihli yazının 3. sayfasında söz konusu davaya konu plakanın karşısında müvekkilinin adının yazmakta olduğunu, ayrıca İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü’nden gelen cevabi yazıda müvekkiline ait hat kullanım hakkının 21.06.1995 tarih ve 1955/9-3 sayılı UKOME kararına istinaden Kartal-Adalar hattında yolcu taşımacılığına ilişkin verildiğinin açıkça ifade edildiğini belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; "Ancak dosya kapsamında gelen yazı cevapları ile TX.34-15-0098 numaralı plaka ile murisin adına olan 34-15-0098 plakanın aynı olduğu belirtilmiş ise de, dinlenen tanık beyanlarıyla da uzun yıllardır davalı adına plaka göründüğü, plakanın işletme hattının resmi bir devri bulunmadığı, çok eski kayıtlar olduğundan esnaf odası ile İBB kayıtlarında da açıklık bulunmadığı, davacı tarafça muvazaalı olduğu iddia edilen satış ya da bağış gibi bir işlem bulunmayıp nam-ı müstear iddiası da olmadığı anlaşılmakla, ispatlanamayan davanın reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır." gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; BAM kararının, kararı haklı gösteren makul gerekçeyi açıklayamadığını, ...'nün Kartal-Adalar arası yolcu ve yük taşımacılığı yaptığının tanık beyanlarıyla sabit olduğunu, 1987 yılında Kartal Belediyesinden çalışma ruhsatı aldığını, dava konusu plakayı aldığına dair belge olduğunu, İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü yazısı ile dava konusu plakanın ... adına kayıtlı plaka olduğunu, muris ...'nün teknesinin plakasız çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davalının murisin plakasını kullandığının açık olduğunu, bilirkişi raporunun davalarını kanıtlar nitelikte olduğunu, plakanın ticari değerinin yüksek olduğunu ve tüm mirasçıların plakanın kullanım hakkına sahip olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris adına Kartal- Adalar motor hattına ait plakanın iptali ile miras payı oranında davacı adına tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun "İspat yükü
" başlıklı 6 ncı maddesi,
2. 6098 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun "İspat yükü" başlıklı 190 ıncı maddesi.
3. Değerlendirme
Somut olayda her ne kadar dosya kapsamında uyuşmazlık konusu TX.34-15-0098 numaralı plaka ile murisin adına olan 34-15-0098 plakanın aynı plakalar olduğu anlaşılmışsa da, dinlenen tanık beyanları ile 21.06.1995 tarih ve 95/9-3 sayılı UKOME kararında söz konusu plakanın davalıya ait olduğu, plakanın uzun yıllardır davalı adına kayıtlı olduğu, plakanın işletme hattının resmi devrine ilişkin kayıt bulunmadığı, kayıtlar çok eski olduğu için esnaf odası ile İBB kayıtları bakımından da açıklık bulunmadığı anlaşılmıştır. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere, özellikle ispat yükü üzerinde olan davacının davasını ispatlayamadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,06.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.