"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1791 E., 2022/1408 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2010/793 E., 2021/184 K.
Taraflar arasında birleştirilerek görülen alacak davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalarda davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleşen davalarda duruşma talepli olarak davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 06.02.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen asıl ve birleşen davalarda davacı ... ve diğerleri vekili Avukat ..., birleşen davada davacı ... vekili Avukat ...ile asıl ve birleşen davada davalılar ... ve diğerleri vekili Avukat ..., dahili davalılar ... ve diğerleri vekili Avukat ...ın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl davada davacı vekili müvekkilinin vekili aracılığıyla 11.02.1985 tarihinde noterde yaptırdığı düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile kanuni murislerinin ölümü ile veraset yoluyla intikal etmesi gereken 712 nolu parseldeki hak ve hisselerinin tamamını davalıların murisi olan ...'e; 685, 100 ve 191 nolu parsel sayılarında kayıtlı olan gayrimenkullerinde veraset yoluyla intikalen gelecek olan hak ve hisselerinin davalı ...'a toplam 950.000,00 TL karşılığında satmayı vaad ve taahhüt ettiğini, satış bedelinin tamamını kendilerinden nakden ve peşinen aldığını belirttiğini, daha sonra söz konusu satış vaadi sözleşmesinden dönülüp 915.000,00 TL' yi Gaziosmanpaşa Sulh Hukuk Mahkemesince (1988/163 E.) tevdi mahali olarak belirlenen Ziraat Bankasına davalıların murisi ... adına 04.04.1988 tarihinde yatırdığını, davalıların murisi ... ve davalı ... tarafından 1985 tarihinde açılan tapu iptal ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda (Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1998/680 E. (1995/185 E. bozma öncesi) sayılı tapu iptal ve tescil davasında) dava konusu 191 nolu taşınmazın 13/30 payın, 685 nolu taşınmazın 26/60 payın davalı ... adına, 712 nolu parselin davacı ... adına tapuya tesciline, karşı dava olarak açılan satış vaadi sözleşmesinin iptali talebinin reddine karar verildiğini, kararın 03.11.2000 tarihinde Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini, Yargıtay onama ilamının açıklamalı olmasına rağmen murislerinin dava yoluyla aldıkları paylarına devrinin yapıldığını, böylece Yargıtay ilamına göre 712 nolu parselin davalıların murisi... adına 26/60 pay devredilmesi gerekirken payın tamamının devredildiğini, 712 nolu parseldeki 34/60 pay ile 191 parseldeki 13/30 payın davalıların murisleri adına fazladan tescil edildiğini, daha sonra 712 parsel sayılı taşınmazın ifraz edilip iki ayrı taşınmaz haline geldiği ve İSKİ DSİ tarafından kamulaştırıldığını, bedelinin davalı tarafça alınıp tapuda devrinin yapıldığını ileri sürerek; satış vaadi sözleşmesi ile dava konusu 712, 685 ve 191 parsel sayılı taşımazların satış bedeli olan 950.000,00 TL'nin davalılarca rayiç bedel üzerinden ödenmesine, aksi halde 950.000,00' TL nin satış vaadi sözleşmesinin tanzim edildiği 11.02.1985 tarihinden itibaren yasal faizi ile enflasyon uyarlamasıyla paradan sıfır atılması yargıdaki yatan paralar hakkında yapılandırma kuralları ile bedelin tespiti ile davalı... varisleri adına 712 parsel yönünden 26/60 payın 1/6 oranında ve davalı ... adına ise 191 parsel yönünden 13/30 payın 1/6 oranında ve 685 parseller yönünden 26/60 payın 1/6 oranında tahsiline, 712 nolu parsel sayılı taşınmazın 34/60 payının İstanbul 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 1979/452 E. Sayılı dosyasındaki veraset ilamındaki hisse nispeti oranında dava tarihi itibariyle yasal faizi ile birlikte davalı ... mirasçılarından tahsiline, 191 parseldeki 13/30 payın sadece davalı ... adına tescili gerekirken fazladan 13/30 pay tescil edilmiş ise tapu iptali ve müvekkili adına tesciline mümkün olmadığı takdirde dava tarihi itibariyle bedelinin tespit edilerek faizi ile birlikte iadesine karar verilmesini istemiş, ıslah dilekçesi ile de asıl ve birleşen davada dava değerini yükseltmiştir.
2. Birleşen 2012/38 E. sayılı dosyada davalı vekili: davaya konu 191, 685 ve 712 nolu parsellerde verilen gayrimeşru tescillerin iptaline, veraset belgelerindeki hakları oranında tesciline karar verilmesini istemiş, daha sonra 2008 ile 2011 tarihlerinde yapılan kamulaştırma işlemiyle taşınmazdan elde edilen bedelin davalılarından yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
3. Birleşen 2016/8 E. sayılı dosyada davacılar vekili: davaya konu 712 nolu parsele ilişkin olarak Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.02.1984 tarihli ve 1983/256 E. 1984/40 K. sayılı ilamıyla 34/60 payın adlarına tapuda tesciline karar verildiğini, bu payın da asıl davada belirtildiği üzere Yargıtay onama kararında yapılan açıklamaya aykırı olarak payın tamamının 23.05.2001 tarihinde davalı yanlar adına tescilinin yapıldığını, davaya konu parselin ifraz edilmesi ile 1139 ve 1140 nolu parsellere ayrıldığını, davaya konu 34/60 payın DSİ tarafından kamulaştırıldığını, kamulaştırma bedelinin davalıların murisi tarafından alındığını, söz konusu payın 29.05.2008 tarihinde DSİ Genel Müdürlüğü adına tescil edildiğini ileri sürerek; davaya konu pay nedeniyle elde edilen kamulaştırma bedelinin aksi takdirde davaya konu hisse bedelinin şimdilik 60.000,00 TL üzerinden faizi ile birlikte tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile dava değerini yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili asıl ve birleşen davalarda; davaların zamanaşımına uğradığını savunarak, reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu 712 parsele (ifraz ile 1139 ve 1140 parsel) ilişkin olarak, Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1983/256 E. 1984/40 K. sayılı kararında 34/60 şufa konusu payın davalı... adına tesciline karar verilmediği halde 01.02.2001 tarihinde Mahkemeden alınan yazı ile davalıların murisi... adına 23.05.2001 tarihli resmi senet ile yolsuz olarak tescil edildiği, davalı tarafların murisi... adına tescil edilen 34/60 payın tescilden sonra DSİ ve İSKİ tarafından kamulaştırıldığı, 712 parseldeki 34/60 payın tamamının 1139 ve 1140 parsel olarak ifraz edildiği, 1139 parselde 29.05.2008 tarihinde Maliye Hazinesi adına, 1140 parseldeki 34/60 payın ise İSKİ adına 24.05.2011 tarihinde tescil edildiği, yolsuz tescile konu hisselerin bedeline ilişkin tazminat talebinin yerinde olduğu, davacı vekili tarafından davalılar murisi... ve ... arasında noterde yapılan 11.02.1985 tarihli düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesi ile davacı ...’e “…bilumum kanuni murislerinin ölümü ile veraset yoluyla intikal etmesi gereken İstanbul İli, Gaziosmanpaşa İlçesi, ...Köyü Hudutları içerisinde vaki ve kain ve tapunun 712 (yediyüzoniki) parsel Sayılarında kayıtlı bulunan gayrimenkuldeki müvekkilimin bilumum kanuni murislerinden veraset yoluyla intikal gelecek olan hak ve hisselerinin tamamını yukarıda açık kimliği yazılı alıcılardan ...’e ve yine ...Köyü hudutları dahilinde kain ve tapunun 685 (altıyuzseksenbeş) parsel, 100 (yüz) pararsel ve 191 (yüzdoksanbir) parsel sayılarında kayıtlı bulunan gayrimenkuller müvekkilimin bilumum kanuni murislerinden veraset yoluyla intikalen gelen gelecek olan hak ve hisselerinin tamamını yukarda açık kimliği yazılı ...’a toplam 950.000,00 TL (dokuyüzellibin)lira bedel karşılığında satmayı vaadi ve taahhüt ettim..” şeklinde satış vaadi tanzim edildiği, satış vaatlerinin geçersiz olduğu gerekçesiyle satış konusu bedellerin bakiyesi 915.000.000,00 TL’nin davalı muris... tarafından iade alınmaması üzerine Gaziosmanpaşa Sulh Hukuk Mahkemesinin 04.04.1988 tarihli kararıyla davalı yanların murisi olan... adına paranın belirlenen tevdi mahalline yatırılmasına karar verildiği ve 04.04.1988 tarihinde davalı adına açılan hesaba paranın yatırıldığı, yatırılan paranın davalılar murisi...tarafından tahsil edilmemiş olmasının davacıdan kaynaklı olmayıp bu davacı yönünden haklı talebini ortadan kaldırmayacağı, davacının verilen karar gereğini ifa ederek üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiği ve karşı tarafın taşınmaz iktisabının yolsuz duruma düştüğü, noterde yapılan satış vaadi sözleşmesine dayanılarak davalılar... ve ... tarafından asıl ve birleşen davacılar aleyhine açılan tapu kaydının iptali ve tescili davasında Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1998/680 E., 2000/12 K. sayılı ilamı ile davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın Yargıtay incelemesinden geçerek 22.11.2000 tarihinde kesinleştiği, böylece asıl dava yönünden "712 (yeni 1139, 1140), 685 ve 191" parsel sayılı taşınmazların malikleri olan muris Halil oğlu ......,'nın 10/60 payı ile .... Kızı ....., (...........)'nın 16/60 payından davacı ... adına irsen ve teselsülün düşen hisselerin dava tarihi itibarıyla bedelinin asıl davada talep konusu edildiği de nazara alınarak, dava tarihi itibariyle 685, 1139 ve 1140 numaralı parsellerin m² yönünden davacıya düşen pay ve bedellerini hesaplayan bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmesi gerektiği, birleşen 2012/38 E. sayılı dosyada, 01.02.2001 tarihinde Mahkemeden alınan yazı ile şufa yoluyla elde edilen 34/60 payın 712 parselde davalıların murisi olan... adına 23.05.2001 tarihli resmi senet ile yolsuz tescil edildiği, davalı tarafların murisi adına tescil edilen 34/60 pay tescilden sonra DSİ ve İSKİ tarafından kamulaştırma alanı ilan edilen alanda kaldığı ve yolsuz tescile konu hisselerin bedeline ilişkin tazminat taleplerinin yerinde olduğu, dava tarihi itibarıyla 1139 ve 1140 numaralı parsellerin m² birim değeri davacı Necmettin'e düşen m² hisse bedelinin davalı... mirasçılarından yasal faiziyle tahsiline karar verilmesi gerektiği, birleşen 2016/8 E. sayılı dosya yönünden; birleşen 2012/38 E. sayılı dosyasına konu Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1983/256 E., 1984/40 K. sayılı ilamıyla ...........,a satışı yapılan 34/60 paya ilişkin tapu iptali davası sırasında davacıların murisinin vefatı nedeniyle murisin tüm varisleri olan davacılar tarafından devam edilen davayla elde edilen hissenin davalı yan adına haksız ve hukuka aykırı olarak tescil edilen 34/60 payın akabinde 2008 ile 2011 yılları arasında kamulaştırma yoluyla bedeli alınarak ilgili kurumlara tescil edilen hisseden miras yoluyla davacılara düşen payın davalı... mirasçılarından dava tarihi itibarıyla taşınmazın m² birim fiyatı tespit edilerek davacı yanların hisse bedellerin karşılığına karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle; asıl davanın kabulü ile 10.000,00 TL'nin dava tarihinden, bakiye 256.726,97 TL'nin ıslah tarihinden itibaren olmak üzere toplam 266.726,97 TL'nin 100.732,10 TL'sinin davalı ...'dan yasal faiziyle birlikte, 165.994,87 TL'nin ise davalı... varislerinden müştereken ve müteselsilen yasal faiziyle birlikte tahsiline, birleşen 2012/38 E. sayılı davanın kabulü ile yolsuz tescile konu hisselerin karşılığı olarak belirlenen 10.000,00 TL bedelin dava tarihinden, bakiye 236.917,57 TL'nin ise ıslah tarihinden olmak üzere toplam 246.917,57 TL'nin davalı... varislerinden müştereken ve müteselsilen yasal faiziyle birlikte tahsiline, birleşen 2016/8 E. sayılı davanın kabulüne, sebepsiz zenginleşme nedeniyle 2008-2011 yılları arasında kamulaştırma yolu ile bedeli alınarak DSİ ve İSKİ adına tescili yapılan hisselerin karşılığı olarak belirlenen 60.000,00 TL'nin dava tarihinden kalan 1.159.071,36 TL'nin ıslah tarihinden olmak üzere toplam 1.219.071,36 TL'nin davacılara miras payları oranında yasal faiziyle birlikte davalı... varislerinden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Asıl ve birleşen davalarda davalı... mirasçıları vekili; davanın zamanaşımından reddine karar verilmesini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Asıl ve birleşen 2012/38 E. sayılı davada davalı ... mirasçıları vekili; kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1998/680 E. sayılı davada, davacılar ... ile... tarafından, satış vaadine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davasında karşı dava olarak davalı-karşı davacılar ............,ve diğer mirasçılar satış vaadi sözleşmelerinin iptalini istemişler ise de karşı davalarının reddine karar verildiği, kararın kesinleştiği, davaya konu 712, 685 ve 191 parsel sayılı taşınmazlarda davacı ...'e vekaleten... ve ...'ya yapılan 11.02.1985 tarihli satış vaadi sözleşmesi ile ilgili iptal talebine ilişkin karşı dava reddedilerek kesinleştiğinden sözleşmelerin geçerliliğini koruduğu, geçerli ve ayakta olduğundan davacının bu sözleşme sebebiyle kendisine ödendiğini beyan ettiği ve tevdii mahalline yatırdığı para ile ilgili olarak talepte bulunma hakkı bulunmadığından asıl davanın reddinin gerektiği, birleşen davalarda ise; Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1983/256 E. ve 1984/40 K. sayılı ilamıyla ...adına olan 34/60 paya konu hissenin iptali ile İbrahim Kara (Tağan)'ın varisleri olan işbu dava davacılar adına hissenin tesciline karar verildiği, kararın Yargıtay incelemesinden geçerek 08.04.1985 tarihinde onandığı, bu karar henüz kesinleşmeden önce satış vaadi sözleşmeleri ile taşınmazlar/hisseler yönünden satış vaadi yapıldığından satış vaadi sözleşmelerinin şufa yolu ile kazanılan bu 34/60 payı kapsamadığı, Mahkemece her ne kadar birleşen davalar ile ilgili olarak yolsuz tescil edildiği iddia edilen 34/60 payın dava tarihindeki rayiç değerine hükmedilmiş ise de; kamulaştırma bedelinin dava tarihindeki mevcut tapu kayıtları ve hisse durumları dikkate alınarak hesaplandığı, kamulaştırılan taşınmazla ilgili olarak rayiç bedel talep edilemeyeceği, taşınmaz malikinin talep hakkının ancak bu hisse ile ilgili olarak tahsil edilen kamulaştırma bedeli ile sınırlı olacağı, kamulaştırma ile ilgili bedellerin söz konusu bedel arttırımı davasının yargılaması sırasındaki mevcut hisseler itibarıyla hesaplandığı gerekçesiyle; davalıların istinaf başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde asıl ve birleşen davada davacılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Asıl ve birleşen davada davacı ... ve diğer davacılar vekili; satış vaadi sözleşmesi geçerli olsun-olmasın tevdi mahalli tayini kararı ile paranın davalıların murisi adına banka hesabına yatırıldığını, daha sonra mahkeme kararı ile tapu iptal ve tesciline karar verilerek payların davalılar adına tescil edildiğini ancak yatırılan paranın iade edilmediğini yani davalıların hem ödedikleri parayı hem de tapuları alarak davacılar aleyhine sebepsiz zenginleştiğini, tevdi mahalli kararı sonrasında hesaba yatırılan para üzerinde müvekkilin tasarruf etme hakkı bulunmadığı gibi tasarruf etme hakkı salt davalılarda olduğundan parayı çekip çekmemenin de onların sorumluluğunda olduğunu, tapu iptal ve tescil kararı kesinleşmiş olduğundan bu davada sözleşmenin geçerliliğinin tartışılamayacağını, bu hususun davaya bir etkisinin de olmadığını, yolsuz tescilden yıllar sonra kamulaştırma işlemi yapıldığından ve bedel artırımı davalarında dava hakkının yolsuz tescil nedeniyle müvekkillerde olmamasından dolayı müvekkillerin taleplerinin kamulaştırma bedeli ile sınırlanamayacağını, yolsuz tescil nedeniyle davalılar adına tescil yapıldıktan sonra gerek kamulaştırma gerek satış gerekse herhangi bir işlemle yapılan devirdeki bedelin müvekkillere karşı ileri sürülemeyeceğini, yolsuz tescil nedeniyle müvekkiller hisselerini kaybettiğinden rayiç değer üzerinden tazmine hükmedilmesi gerektiğini, çoğun içinde azın olduğu kuralı gereği, dava dilekçesinde açıkça rayiç değerin veya kamulaştırma nedeniyle elde edilen bedelin faizi ile birlikte tahsili talep edildiğinden kabul anlamına gelmemekle ve rayiç değer talebinin kabulü gerekmekle birlikte aksi varsayımda dahi kamulaştırma bedellerinin faizi ile tahsiline ilişkin hüküm kurulması gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Birleşen 2016/8 E. sayılı davada davacı ... vekili; müvekkil yolsuz tescil nedeniyle hissesini kaybettiğinden rayiç değer üzerinden tazmine hükmedilmesi gerektiğini, bedel artırımı davalarında dava hakkının yolsuz tescil nedeniyle müvekkilde olmamasından dolayı müvekkillin taleplerini kamulaştırma bedeli ile sınırlandırılmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı bir tespit olduğunu, yolsuz tescil nedeniyle davalılar adına tescil yapıldıktan sonra kamulaştırma, satış vb. herhangi bir işlemle yapılan devirdeki bedelin davalılara ödendiğinden bu bedeli müvekkilin talep hakkı olduğunu, davalılar adına yolsuz tescil edilen ..........,'dan müvekkile geçen 34/60 payın bedeli kamulaştırma davalarında davalılara ödendiğini, dava dilekçesinde de rayiç değerin veya kamulaştırma nedeniyle elde edilen bedelin faizi ile birlikte tahsilinin talep edildiğini, İlk Derece Mahkemesince hakkaniyete uygun olarak müvekkil lehine karar verilmişken eksik inceleme sonucu hukuka aykırı, hatalı bir karar verildiğini, Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.01.2000 tarih 1998/680 E., 2000/12 K. sayılı ilamı kapsamında birleşen davanın konusu olan ...ın şufa hakkının kullanılması sonucu bedeli tekrar ödenerek alınan 34/60 payı kapsamadığı halde davalılar Mahkemeden aldıkları tescil yazısında sanki bu payda iptal edilip kendilerine verilmiş gibi yolsuz tescil yaptıklarından kamulaştırma sırasında müvekkile ödenmesi gereken kamulaştırma bedelinin haksız olarak davalılara ödendiğini, satış vaadi yapıldığı tarihte henüz müvekkil adına geçmemiş bir hissenin davalılara satıldığından bahsedilemeyeceğini, 23.01.2017 tarihli bilirkişi raporunda müvekkile düşen hisse payının hesaplandığını ileri sürerek, kararın müvekkili yönünden bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl davada sebepsiz zenginleşme nedeniyle, birleşen davalarda yolsuz tescil nedeniyle alacağın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 77 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Asıl davaya ilişkin olarak, davacı ...'in vekili aracılığıyla 11.02.1985 tarihinde davalıların murisi... ve ... ile noterde yaptıkları düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden davacı ... tarafından dönüldüğü, davaya konu 712, 685 ve 191 parsellere ilişkin olarak aldığı 915.000,00 TL'yi Mahkemece tevdi mahali olarak belirlenen bankaya davalıların murisi... adına 04.04.1988 tarihinde yatırıldığı, davalıların murisi... ve davalı ... tarafından 1985 tarihinde satış vaadi sözleşmesinin yerine getirilmesi için açılan tapu iptal ve tescil davası sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verildiği, davacı Necmettin tarafından sözleşmenin iptali talebiyle açılan karşı davanın reddine karar verildiği, kararın Yargıtay incelemesinden geçip onanarak kesinleştiği görülmüştür.
2. Taraflar arasında noterde yapılan gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin hükümlerinin mahkeme kararı ile yerine getirildiği ancak davacı ... tarafından tek taraflı olarak sözleşmeden dönülerek sözleşme bedeli olarak davalı... adına banka hesabına yatırılan bedelin de davalıların murisi...'nin uhdesinde kaldığı anlaşılmıştır.
3. Bu durumda, 11.02.1985 tarihli düzenleme şeklindeki gayrimenkul satış vaadinin Mahkeme kararı ile ifa edildiği gözetildiğinde, sözleşmeden dönüldüğünden bahisle davalıların murisi... hesabına yatan paranın davacı ......,'e iade edilmesi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesince sözleşmenin halen ayakta olduğu bu nedenle tevdii mahalline yatırdığı para ile ilgili olarak davacının talepte bulunma hakkı bulunmadığı gerekçesiyle asıl davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
4. Birleşen davalara ilişkin olarak, Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1983/256 E. ve 1984/40 K. sayılı ilamıyla dava konusu 712 nolu parselde ...adına olan 34/60 paya konu hissenin iptali ile ...........(..........)'ın mirasçıları olan bu davada davacılar adına hissenin tesciline karar verildiği, kararın Yargıtayca 08.04.1985 tarihinde onandığı, satış vaadi sözleşmelerinin 11.02.1985 ve 25.03.1985 tarihli oldukları, böylece bu karar henüz kesinleşmeden önce satış vaadi sözleşmeleri ile taşınmazlar/hisseler yönünden satış vaadi yapıldığından satış vaadi sözleşmelerinin şufa yolu ile kazanılan bu 34/60 payı kapsamadığı, taşınmazların kamulaştırıldığı, kamulaştırılan taşınmazla ilgili olarak davalıların kamulaştırma bedeli kadar sebepsiz zenginleştikleri kabul edilmekle, kamulaştırma nedeniyle elde edilen bedelin faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde birleşen davaların reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371 inci maddesi uyarınca asıl ve birleşen davada davacılar yararına BOZULMASINA,
17.100,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalılardan alınıp asıl ve birleşen davada davacılara verilmesine,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.