"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki muarazanın meni davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; eczacı olarak yargılandığı ... 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/146 E. sayılı dosyasında beraatine karar verildiğini, bunun üzerine eczane sözleşmesi yapmak için davalı Kuruma başvurduğunu, ancak davalı idare tarafından ''kamu yararı ve hizmet gereği ile bağdaşmayacağından'' bahisle talebinin reddedildiğini, red kararının gerekçesiz ve kabul edilemez olduğunu belirterek, davalının 03.08.2018 tarihli ret işleminden doğan muarazanın men'ine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; kamu yararı ve hizmet gereği ile bağdaşmayacağı gerekçesiyle; davacıyla sözleşme yapılmamasında mevzuata aykırılık bulunmadığını, sözleşme serbestisi ilkesi gereğince bu konudaki takdir yetkisini ortadan kaldırır şekilde talepte bulunulmasının mümkün olmadığını belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının sözleşme yapmamasına gerekçe gösterdiği hususların kanun ve protokol kapsamında sözleşme yapma engeli olarak kabul edilmediği, davalının sözleşme yapmama yönündeki eyleminin hukuka uygun olmadığı, aksi yönde ispatın bulunmadığı gerekçesiyle; davanın kabulüne, davacının 20.07.2018 tarihli müracaat üzerine davalı Kurum tarafından tesis edilen 03.08.2018 tarih 9761075 sayılı sözleşme yapılmaması eyleminin hukuka aykırı olduğunun tespitine, muarazanın giderilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, asıl ve birleşen dava açısından süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; beyanlarını tekrarla, sözleşmenin imzalanıp imzalanmayacağı hususunda takdir hakkının bulunduğunu, davacı hakkında delil yetersizliğinden verilen beraat kararının hukuk mahkemesini bağlamayacağını, özel hukuk kapsamındaki bir sözleşmenin ifa edilmemesinin hukuka aykırı olduğunun tespitinin sözleşme serbestisi kuralı ile çelişki oluşturduğunu, konuya ilişkin Yargıtay kararlarının da lehine olduğunu, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki belgeler, duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, ... 3. Ağır Ceza Mahkemesinin istinaf incelemesinden geçerek kesinleşen 2017/146 E., 2018/197 K. sayılı davacının beraatine ilişkin karar, konuya ilişkin Dairemizin 2021/5542 E., 2022/2546 K. ve 2021/7620 E., 2022/3167 K. sayılı ilamları, İlk Derece Mahkemesi kararında davanın esasıyla ilgili tarafların gösterdiği hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, kararın usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinafta ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek ayrıca harçtan muaf olduklarını ileri sürerek, kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sözleşmenin yapılması talebinin reddine dair muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun ''Sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemi ve sağlık giderlerinin ödenmesi'' kenar başlıklı 73 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir;
"... tarafından sağlık hizmetleri karşılanan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ilaç ve diğer sağlık hizmetlerinin, sağlık hizmeti sunucuları ile yapılacak sözleşme veya protokol ile karşılanacağı kurala bağlanmıştır."
2. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 3 üncü maddesinin yirmebeşinci fıkrası şöyledir;
"Eczaneler, sağlık hizmeti sunucusu olarak belirlenmiştir."
3. 6643 sayılı ... Eczacıları Birliği Kanunu’nun 39 uncu maddesinin (j) bendi şöyledir;
" ... Eczacıları Birliği Merkez Heyeti, ''Eczanelerden sağlık hizmeti satın alacak bütün kamu ve özel kurum ve kuruluşlarla anlaşmalar yapmak, imzalanan protokole uygun tip sözleşmeleri bastırmak ve belirleyeceği bedel karşılığı eczanelere dağıtmak"la görevlendirilmiştir. "
4. 2016 ve 2020 yılı ''... Kapsamındaki Kişilerin ... Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolü'nün" 7.1 inci maddesi şöyledir;
“Kurumla eczane arasında bu protokol esaslarına göre her yılın Nisan ayında sözleşme yenilenir. Kurum ile ... arasında yapılacak ek protokol veya protokollerle düzenleme yapılması halinde, sözleşmeli eczacı bu düzenlemelere uymakla yükümlüdür. Kurum, Protokol hükümlerini kabul eden ve başvuru formunu getiren eczacı ile (feshi gerektirecek hususlar nedeniyle sözleşmeleri feshedilenlerin fesih süreleri boyunca ve muvazaalı olarak açıldığı kanıtlanan eczaneler hariç) sözleşme yapar. (Değişik: 22/05/2019-2019/1 Ek Protokol 16.md. Yürürlük:01/04/2019) Eczacı sözleşmenin Kurumda kalacak nüshasının ön yüzüne protokol hükümlerini okuduğunu ve kabul ettiğini el yazısı ile yazarak imzalar diğer sayfaları paraflar. (03/05/2017-2017/1 Ek Protokol 10.md. Yürürlük:01/04/2017) 7.1 numaralı maddesinin uygulanmasında 5510 sayılı Kanunun 103 üncü maddesi ve ... Sağlık Hizmeti Satın Alım Sözleşmelerinin/ Protokollerinin Hazırlanması ve Akdedilmesine İlişkin Yönetmelik hükümlerine uyulur.”
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine göre sağlık hizmeti sunucu olan eczane ile sözleşme yapılmasının gerekmesine, davacının ... 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/146 E. sayılı dosyasında beraatine karar verilip, kararın 09.06.2022 tarihinde kesinleştiğinin anlaşılmasına göre, davalı tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.