"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1094 E., 2023/1034 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Niksar 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/625 E., 2023/39 K.
Taraflar arasındaki yargılanmanın yenilenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddin karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi davacı tarafından temyiz edilmiş, incelemenin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 19.11.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen asil ... ile davalı vekili Avukat ...'ın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı ile aralarında görülmüş olan 11.01.2020 tarihli CHP Niksar Olağan İlçe Kongresinin iptaline ilişkin asıl ve birleşen davada Niksar Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.10.2020 tarihli ve 2020/122 E., 2020/313 K. sayılı kararı ile asıl ve birleşen davanın reddine karar verildiğini, kendisinin istinaf etmesi üzerine Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 01.02.2021 tarihli ve 2021/160 E., 2021/229 K. sayılı kararı ile esastan reddine karar verildiği, kararın temyiz edilmesi ile Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 01.02.2022 tarihinde yaptığı duruşmalı yargılamada kararın "Onanmasına" karar verildiğini, kararın 18.10.2022 tarihinde tebliğ edildiğini, iş bu defa 6100 sayılı HMK'nın "Yargılamanın İadesi Sebepleri" başlıklı 375 inci maddesinde yazılı hükümler kapsamında, davalının lehine kendi aleyhine birden çok sahtecilik ve hileli eylemi gerçekleştirdiğini iddia ederek yargılamanın iadesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının işbu dava dilekçesinde ileri sürdüğü tüm iddiaları, önceki davasında da ileri sürdüğünü, mahkemece tüm iddialar incelendiğini, usule uygun itirazların yapılmaması gerekçesiyle davanın reddedildiğini, bunun ardından hem istinaf hem de temyiz başvurusu sonrasında da aynı kararlar alındığını, davacının HMK'da düzenlenen 375/h maddesindeki "Lehine karar verilen tarafın, karara tesir eden hileli bir davranışta bulunmuş olması." hükmü uyarınca yargılamanın yenilenmesini istediğini, bu istemini de sahtecilik ve hile eyleminin yapıldığını iddia ettiğini, davacının bu iddiasını kuvvetlendirmek için mahkemeye sahte belgelerin sunulduğunu iddia ettiğini, böyle bir belge bulunmadığını, davacının açtığı dava konusunda usule uygun çıkarılmış mevzuat gereğince parti içi itiraz yolunun mevcut olduğunu, davacının bu yolu kullanmadığını, dava açmış olması karşısında davanın reddi gerektiğini, zaten önceki davanın da bu nedenle reddedildiğini beyanla davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarı ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının ilk davasının reddine dair sebep Siyasi Partiler Kanunu ile ... Tüzük ve Kongre Yönetmeliği'nin, parti seçimlerine ilişkin benzer düzenlemelerine göre, seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile seçim sonuçlarına ilişkin itirazların tutanaklarına düzenlenmesinden itibaren, 2 gün içinde yetkili ve görevli İlçe Seçim Kurullarına yapılabileceğinin açıkça belirtildiği, İlçe Seçim Kurulundan celp edilen dosya kapsamında, davacı tarafından davaya konu edilen seçimde yanlış yapıldığı iddia edilen usuller ile seçimin iptaline yönelik İlçe Seçim Kuruluna yapılmış itirazın mevcut olmadığı, dosya içeriğine, toplanan delillere ve özellikle asıl olanın, siyasi partilerin yaptığı seçimlere ilişkin itiraz usulü olarak kanun, parti tüzük ve yönetmeliklerine göre hareket edilmesi gerektiğinin belirtildiği, yargılamanın yenilenmesi talebinin ilk davanın reddine ilişkin söz konusu gerekçenin aksini HMK 375 inci maddesinde sayılan hususlar yönünden ispatlayamadığı kanaatiyle davacının yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı; yerel Mahkemece verilmiş olan kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, iptalini istediği (11.01.2020 tarihli CHP Niksar Olağan İlçe Kongresi) Kongrede, Kongre Divan Kurulu Başkanı İlçe Kongresi öncesinde 2820 sayılı SPK, CHP Parti Tüzüğü ve Kongre Yönetmeliğine aykırı şekilde CHP Genel Merkezince kongre yapmak üzere doğrudan atandığını, Divan Kurulu Başkan ve Üyelerinin Parti Tüzük ve Yönetmeliğine göre İlçenin parti üyesi ve delegesi olma koşulunu yok saydığını, davalı tarafça varlığı inkâr edilen Kongre kasetinin ele geçirilen kısıtlı (sansürlenmiş) hali yerel mahkemeye sunulduğunu, yerel Mahkemece kasetin ham halinin tüm yazılı taleplerine rağmen davalıdan istenmediğini, yerel Mahkemece “yargılamanın iadesi” davasında hazırladığı tensip tutanağının alışılmışın aksine herhangi bir tespit ve karar içermeyecek şekilde düzenlendiğini, yargılama yapmadan davayı reddedeceğinin önceden anlaşılır olduğunu, Mahkemenin dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapma yasal şartını ihlal ettiğini, Mahkemece davalı vekilinin gönderdiği mazeret dilekçesi karşısında şahsına herhangi bir diyeceğinin olup olmadığı sorulmadan davalı vekilinin gerçeğe aykırı mazeretini kabul ettiğini, akabinde ise davalı vekilinin duruşmaya mazeret göndermesi nedeniyle yeniden bir defaya mahsus olmak üzere ön inceleme duruşma günü tayin etmek yerine tahkikat aşamasına geçerek aynı duruşmada davanın esası hakkında hüküm tesis ederek davanın reddine karar verdiğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve delillerin taktirinde ve değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, ilk derece mahkemesince yargılanmanın yenilenmesi talebinin reddine dair verilen karar verilmesinde ve hükmün fer'ilerinde usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmadığı anlaşılmakla, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 11.01.2020 tarihli siyasi parti seçimli ilçe kongresinin iptaline dair yargılanmanın yenilenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 375 inci maddesi 1/h bendi, 377 nci maddesi
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarının doğru şekilde belirlendiği, ileri sürülen nedenlere göre yukarıda yer verilen yargılamanın iadesi sebeplerinin var olmadığı anlaşılmakla, davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.11.2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.