"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/910 E., 2023/1020 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 37. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/343 E., 2021/40 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; 90.416.000.00 TL miktarlı cezai işlemden dolayı davacı şirketin, davalı Kuruma borcu bulunmadığının tespiti talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 12.03.2021 tarihli celsede verilen 2 nolu ara kararı gereği dava konusu bedel üzerinden noksan harcı ikmal etmek üzere davacı tarafa, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (492 sayılı Kanun) 16, 30 ve 32 nci maddeleri uyarınca 1 aylık kesin süre verildiği, harcın kesin süre içinde tamamlanması halinde dosyanın işlemden kaldırılacağının davacı tarafa ihtar edildiği, 21.05.2021 tarihli duruşmada 1 nolu ara karar gereği harcın tamamlanmadığı gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 150 inci maddesi gereği harcın ikmal edilinceye kadar dosyanın işlemden kaldırıldığı ve üç aylık süre dolduğu gerekçesiyle, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; menfi tespit davası niteliği gereği nispi harca tabi olup borcun 90.416.000,00 TL olduğundan yatırılması gerekli nispi harcın yüksek olduğunu, hesaplanan miktarın davacı şirketce ödenmesinin mümkün olmadığını, Anayasa tarafından da güvence altına alınmış olan hak arama özgürlüğünün harç adı altında alınan paralar neticesinde yok olduğunu, dosyanın işlemden kaldırılması kararının tebliğ edilmediğini, hukuki dinlenilme hakkının ihlal edildiğini, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin adil yargılanma hakkına, usul kurallarının ruhuna ve özüne uygun düşmediğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 492 sayılı Kanun'un 27 ve 28 inci maddeleri gereğince, harca tabi davalarda, başvurma harcı ile nisbi karar ve ilam harcının dörtte birinin peşin olarak alınacağı, dava açılırken harcın eksik alınmış olması halinde, Mahkemece davaya devam olunabilmesi için harcın aynı Kanun'un 30 ve 33 üncü maddeleri uyarınca tamamlanması yoluna gidileceği ve davacıya eksik harcı yatırması için süre verileceği, verilen süreye rağmen eksik harç ikmal edilmez ise dosyanın işlemden kaldırılacağı ve 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesi uyarınca süresinde harç tamamlanarak dava yenilenmez ise davanın açılmamış sayılmasına karar verileceği, 492 sayılı Kanun'un 32 nci maddesi hükmünce, yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılamayacağı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında imzalanan sağlık hizmeti satın alma sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 492 sayılı Kanun'un 15 inci ve 30 uncu maddesi,
2. 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesinin birinci ve beşinci fıkraları.
3. Değerlendirme
Davanın, davalı Kurum tarafından tesis edilen 90.416.000,00 TL'lik cezai işlemin iptaline ilişkin olması nedeniyle nisbi harca tabi olduğu, yargılama sırasında başlangıçta alınması gereken nisbi harcın eksik alındığının tespiti halinde yalnız o celse için muhakemeye devam olunacağı, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmayacağı, davacı tarafa bir sonraki celseye kadar süre verildiği halde eksik harcın tamamlanmadığı ve dosyanın işlemden kaldırıldığı, ara karar niteliğinde olan kaldırma kararının taraflara tebliği gereken kararlardan olmadığı gibi tebliğini gerektirir yasal bir mecburiyetinde bulunmadığı, işlemden kaldırma kararından itibaren 3 ay içerisinde yenilenmeyen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinde usul ve kanuna bir aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,19.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.