"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/738 E., 2023/732 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/805 E., 2022/20 K.
Taraflar arasındaki temlik devir sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine, asli müdahil tarafından açılan dava yönünden incelemeye ve yeniden hüküm kurmaya yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak; asli müdahil tarafından açılan davanın reddine, asıl davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asli müdahil vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü;
I. DAVA
Davacı vekili; dava dışı ...'ın Antalya 14. İcra Müdürlüğünün 2017/815. E sayılı dosyasındaki dosya alacaklısından devir aldığı alacağı 29.11.2018 tarihli "temlik devir sözleşmesi" başlıklı sözleşme ile müvekkile temlik ettiğini, dava dışı ...'ın bu devre rağmen 27.05.2019 tarihinde aynı alacağı davalı ...'ye temlik ettiğini, davacının temlik sözleşmesini icra dosyasına sunmasından önce davalı ...'nin temlik sözleşmesini dosyaya sunduğunu ve alacaklı taraf olarak kaydının yapıldığını, müvekkiline yapılan temlikle ...'ın alacağının sona erdiğini, olmayan alacağın devrinin yapılması sebebi ile geçersiz olduğunu ileri sürerek davalıya yapılan sonraki tarihli temlikin iptalini, davalının icra dosyasındaki alacaklılık sıfatının kaldırılmasını ve davacının ilk temlik alan sıfatı ile icra dosyasında alacaklı olduğunun tesbitine karar verilmesini talep etmiş, ...'ın davaya dahiline ilişkin dilekçe vermiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava dışı ...’ın müvekkilinin ortağı olduğunu, davacının ... ve ...'a araç+ev karşılığı temliğin tamamının kendisine devrini talep ettiğini, tarafların bu saikle temlik sözleşmesini yaptıklarını, dava dışı ...’ın bu sözleşmeye güvenerek ... Mimarlık ve yetkilisi ... temlik almış olduğu temlik sözleşmesindeki hakları ve Berk-07 isimli ticari yatın satışı için davacı tarafın gösterdiği dava dışı ... isimli şahsı Antalya .... Noterliğinin 29.11.2019 tarih ve 27589 yevmiye numaralı vekaletnamesi ile vekil tayin ettiğini, bu vekalete dayanarak davacının ... Mimarlıktan olan 80.000 TL alacağı için bu taşınırı üçüncü bir kişiye devrettiğini, ancak sonraki zamanlarda davalı tarafa teslim edeceğini söylediği araç ve daire teslimini gerçekleştirmediğini, kötü niyetle geri kalan temlik üzerinde de tasarrufta bulunmaya çalıştığını, güven ilişkisinin bu sebeple zedelendiğini, vekil tayin ettikleri kişiyi azlettiklerini, temlik konusu alacaktan davacının sadece 80.000,00 TL alacağının bulunduğunu, bu alacağına yat tekneyi devralarak kavuştuğunu, bunun dışında taraflar arasında bir alacak verecek bulunmadığını, bu nedenlerle davanın reddini istemiştir.
Dahili davalı ...; davacı ...'nin dosyaya sunduğu 29.11.2018 tarihli temlik devir sözleşmesi başlıklı sözleşmedeki imzanın kendisine ait olduğunu, sözleşme üzerinde yazıldığı gibi 29.11.2018 tarihinde imzalanmadığını, 27.05.2019 tarihinde .... Noterliğinin 19172 yevmiye sayılı alacağın devri sözleşmesi ile ...'ye söz konusu alacağı temlik ettikten sonra ...'nin bu temlik işleminden haberdar olmasından nedeni ile kendisinin dayatması ile imzaladığını, bu sözleşmeyi imzaladığında tarih yazmadığını tarihin sonradan atıldığını beyan etmiştir.
Asli müdahil ... vekili; müvekkili ...'ın Antalya .... Noterliğinin, 19.10.2020 tarih ve 27247 yevmiye numaralı temliknamesi ile dosyanın davalısı durumunda olan ...'den adı geçenin dava dışı ...'dan temlik almış olduğu Eski Antalya 14. İcra Müdürlüğünün 2017/865 Esas sayılı (Yeni Antalya Genel İcra Dairesi 2020/274551 E.) dosyasındaki alacağı temlik aldığını, temlik alınmasından sonra ilgili icra dosyasına temlikname sureti ibraz edilerek takibe devam olunduğunu, alacağı müvekkiline temlik eden ...'nin bu alacağı Antalya ....Noterliğinin 27.05.2019 tarih ve 19172 yevmiye numaralı temliknamesi ile dava dışı ...'dan temlik aldığının bildirildiğini, söz konusu noter senedinin bir suretinin müvekkiline temlik anında teslim edildiğini, ancak davacı ... tarafından aynı alacağın temlik alınmış olduğu iddiası ile müvekkilinin alacağının temlik almış olduğu ... aleyhine dava açtığını, bu davada dava dışı ... ile davalı ... adına Noterden tanzim edilmiş olan temliğin iptalinin istenildiğinin haricen öğrenildiğini, müvekkilinin zarar göreceğini beyan ederek davaya dayanak yapılan ve dava dışı ... ile davacı ... arasında adi yazılı şekilde düzenlenmiş olan temliknamenin adı geçen taraflar arasında bir kısım hak ve borçlar doğurması mümkün ise de muvazaalı şekilde eski tarihli olarak sonradan düzenlendiği anlaşılan, dava konusu Antalya 14. İcra Müdürlüğünün 2017/865 Esas sayılı dosyasındaki alacak Antalya .... Noterliğinin, 19.10.2020 tarih ve 27247 yevmiye numaralı temliknamesi ile dosyanın davalısı durumunda olan ...'den temlik alınmış olduğundan itiraz hakları saklı kalmak kaydıyla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya dayanak yapılan ve davalı ... ile davacı ... arasında adi yazılı şekilde düzenlenmiş olan 29.11.2018 tarihli temliknamenin her zaman düzenlenebileceği bu nedenlerle noterden resmi şekilde düzenlenen temliknameye üstünlük tanındığı gerekçesiyle asıl dava yönünden; davanın reddine, asli müdahale davası yönünden; asli müdahilin davanın reddi yönündeki talebi konusunda asıl davada aynı yönde karar verilmiş olduğundan ve asli müdahilin davanın reddi dışında başkaca talebi de bulunmadığından bu konuda incelemeye ve yeniden hüküm kurmaya yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davalının sunduğu cevap dilekçesinin göz ardı edildiğini, alacağın temlikinde resmi şekil şartı aranmadığını, bilirkişi raporunun göz ardı edildiğini, asıl muvazaalı işlemin asli müdahil tarafından yapıldığını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının adi yazılı temliknamenin geçersizliği ilişkin iddialarını ispatlayamadığı, bu nedenle adi yazılı temliknamenin geçerli olduğu ve bilirkişi raporunda da belirtildiği gibi artık tasarruf yetkisine haiz olmadığından ...’ın yeniden aynı alacak için geçerli bir devir sözleşmesi yapmasının mümkün olmadığı yapılsa bile geçersiz olacağının kabulü gerekeceği, Mahkemenin bu gerekçe ile davacının temliknamenin iptaline yönelik talebi yönünden kabulüne ve asli müdahil talebinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde red kararı yerinde görülmemiş olup, kararın bu yönden kaldırılması gerektiği, aynı şekilde asli müdahil tarafından açılan dava yönünden de yukarıda belirtilen gerekçe doğrultusunda davalı ...'ye yapılan temlik geçersiz olduğundan bu davalı tarafından asli müdahile yapılan temlikname de geçerliliği davalı ...'nin haklarına bağlı olduğundan iyi niyetinin de korumayacağından dolayı geçersiz kabul edilmesi gerekmekle asli müdahil tarafından açılan davanın da reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asli müdahil vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asli müdahil vekili; davacının alacağı temlik aldığını icra dosyasına uzun süre bildirmediğini, adi yazılı şekilde yapılan alacağın temliki sözleşmesinin noterde düzenlen sözleşmeden sonra imzalandığını, tarihinin sonradan doldurulduğunu, noterde yapılan sözleşmeye üstünlük tanınması gerektiğini, müvekkilinin iyiniyetli olarak icra dosyasında alacaklı olarak gözüken kişiden dosya alacağını temlik aldığını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temlik devir sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Kanun'un alacağın temlikini düzenleyen 183 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Alacağın temliki, bir alacağın alacaklı tarafından bir başka kimseye devredilmesidir. Bu suretle borç münasebetinde alacaklının şahsında bir değişiklik vuku bulmakta, eski alacaklının (temlik edenin) yerini yeni alacaklı (temellük eden) almaktadır. Aynı zamanda, temlik edilen alacak eski alacaklının malvarlığından çıkarak yeni alacaklının mamelekine dâhil olmakta, alacağı talep etmek hakkı da yeni alacaklıya intikâl etmektedir.
2.Alacağın iradî devrinin (sözleşmeye dayanan devir) geçerli olabilmesi için; sözleşmenin taraflarının fiil ve tasarruf ehliyetine sahip olması, geçerli bir sözleşmenin bulunması, alacaklı ile üçüncü kişi arasında 6098 sayılı Kanun'un 184 üncü maddesi gereğince yazılı devir sözleşmesinin yapılması, devredilen alacak hakkının mevcut olması ve devir engeli bulunmaması koşullarının gerçekleşmiş olması gereklidir. (Hukuk Genel Kurulunun 18.11.2021 tarihli ve 2018/(15)6-565 Esas, 2021/1464 Karar; 29.03.2023 tarihli ve 2021/(15)6-535 Esas, 2023/266 Karar sayılı kararları).
3. Somut olayda; davacı, icra dosyası alacağını dahili davalıdan 29.11.2018 tarihinde adi yazılı şekilde düzenlenen sözleşme ile devralmıştır. Temlik edilen alacak dahili davalının malvarlığından çıkmış olmasına rağmen dahili davalı, ortağı olan davalıya icra dosyası alacağını noter senedi ile devretmiştir. Dahili davalının alacağı devretme yetkisi bulunmadığından bu devir işlemi hukuken geçersizdir ve devir işlemenin noterde yapılmış olmasının sözleşmeye geçerlilik kazandırmayacaktır. Hal böyle olunca, davalının, icra dosyası alacağını asli müdahile temlik etmesi de geçersiz olmaktadır. Asli müdahilin mal varlığında meydana gelen eksilmeyi davalıdan talep etme hakkı bulunmaktadır.
4. Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında asli müdahil vekilinin temyiz itirazının incelenmesinde; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan bölge adliye mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,23.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.