"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/875 E., 2023/937 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ: İzmir 5. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2019/496 E., 2023/79 K.
Taraflar arasında birleştirilerek görülen tüketici hakem heyeti kararının iptali, maaş hesabındaki blokenin kaldırılması, maaştan kesilen paranın iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın ve ek kararın asıl ve birleşen davada davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulüne, ek kararın ve kararın kaldırılmasına, esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleşen davada davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl dava dosyasında davacı vekili; müvekkilinin okuma-yazma bilmediğini, 01.03.2019 tarihinde emekli olduğunu, emekli aylığının PTT Şirinyer Şubesine yatırılmaya başlandığını, Cimer müracaatı sonrasında emekli maaşının tamamına PTT aracılığı ile davalı banka adına bloke konulduğunu öğrendiğini, konuyla ilgili Hakem Heyetine şikayette bulunduğunu, Buca Tüketici Hakem Heyetinin 07.10.2019 tarihli ve 049720190002873 Karar sayılı kararı ile talebinin reddedildiğini, okuma-yazması olmadığından maaşından muvafakat verdiğini varsaymanın mümkün olmadığını belirterek; hakem heyeti kararının kaldırılarak, emekli maaşı üzerinde bulunan blokenin iptaline ve kesilen bedelin iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleşen dava dosyasında davacı vekili; müvekkilinin okuma yazma bilmediğini, SGK kurumu tarafından 2017 yılında bilgi verilmeden yaşlılık aylığının iptal edildiğini, 01.03.2019 tarihinden itibaren yaşlılık aylığını tekrar almaya başladığını, yeni aylığını rızası olmadan SGK tarafından PTT Şirinyer şubesine yatırılmaya başlandığını, SGK tarafından maaş ödeme günü olarak bildirilen 23.04.2019 tarihinde ve sonrasında maaşının akıbeti konusunda PTT ve diğer mercilerden bilgi alamadığını, yapılan müracaatlar sonucunda maaşının tamamına Aktifbank adına bloke konulduğunu, bu nedenle hakem heyetine başvurduğunu, hakem heyeti 18.11.2019 tarihli ve 049720190003366 karar sayılı kararıyla talebi reddettiğini, hakem heyeti kararının iptaliyle SGK tarafından yatırılan ve PTT tarafından Aktifbank hesaplarına bloke yolu ile aktarılan toplam 17.554,43 TL tutarlı yaşlılık maaşlarının yasal faizi ile tarafına iadesine, dava süresince kesilmesi muhtemel maaş tutarlarının da hesaba dahil edilerek davanın kabulüne karar verilmesini, ayrıca davanın Mahkemenin 2019/496 E. sayılı dosyasıyla birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Asıl davada davalı vekili; davacının emekli aylığından yapılan kredi kesintilerinin, davacının bu yöndeki yazılı açık muvafakatına istinaden yapıldığı, davacının söz konusu kesintilerin iade talebinin iyi niyet kurallarına aykırı olduğu beyan edilerek davanın reddini istemiştir.
2. Birleşen davada davalı vekili, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; asıl dava yönünden; davalı tarafça sunulan 03.08.2016 ve 15.11.2016 tarihli kredi sözleşmelerine ek olan "muvafakatname, taahhütname, virman takas ve mahsup talimatı" başlıklı davacının SGK' nın gelir ve aylık ödemeleri hesabından kesinti yapılabileceğine muvafakat verdiğine ilişkin belgeyi parmak basmak suretiyle imzaladığı, söz konusu belgelerin adi yazılı olarak düzenlendiği, HMK'nın 206 ncı maddesi gereğince noterden düzenleme şeklinde yapılmadığından geçersiz olduğu, davacının okul kaydının bulunmadığı, dolayısıyla davacı tüketicinin emekli maaşından kesinti yapılmasına muvafakat verdiğinden söz edilemeyeceği, davalı banka tarafından konulan bloke ve yapılan kesintilerin haksız olduğu, bu bağlamda asıl dosyaya konu hakem heyeti kararının usul ve yasaya aykırı olduğu kanaatine varılmakla asıl davanın kabulüne, Buca Tüketici Hakem Heyeti'nin 049720190002873 numaralı 07.10.2019 tarihli kararının iptaline, davacının emekli maaşına konulan blokenin kaldırılmasına, davacının emekli maaşından kesilen toplam 15.708,06 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı bankadan alınarak davacıya verilmesine; birleşen dava yönünden dosyanın incelenmesinde ise, davalı PTT'nin davacının maaşına bloke koymayıp sadece aracı konumunda olduğundan, yine yapılan kesintilerin asıl dosya davalısı banka tarafından yapıldığı, davalı PTT tarafından kesinti yapılmadığı, dolayısıyla bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği kanaatine varılmakla, birleşen davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine Buca Tüketici Hakem Heyetinin 049720190003366 numaralı 18.11.2019 tarihli kararının onanmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili asıl ve birleşen davada ek karar ve karara karşı istinaf talebinde bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; 17.03.2023 tarihli istinaf dilekçesinin mahkeme kararı ile reddedildiğini, HMK 346 ncı madde hükümlerine dayanarak istinaf talebimin reddi kararının istinaf yolu ile kaldırılması gerektiğini, dava süresince de kesinti yapılan miktarın tarafına iadesi gerektiğini, PTT nin de sorumlu olduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının ve ek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kabule göre birleşen dosya yönünden tüketici hakem heyeti kararının onanmasına karar verilmekle yetinilmesi gerekirken onanan hakem heyeti kararına aykırı şekilde hükmün devamında onanan heyet kararına yönelik birleşen davada pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine şeklinde ayrıca hüküm kurulması kanuna aykırı olduğundan düzeltilerek buna göre davacının istinaf talebinin kısmen kabulü ile İzmir 5. Tüketici Mahkemesinin 17.03.2023 tarihli ve 2019/496 E., 2023/79 K. sayılı ek kararının ve 23.02.2023 tarihli ve 2019/496 E., 2023/79 K. sayılı kararının 6100 sayılı HMK’nın 297 ve 353/1-b.2 maddesi uyarınca düzeltilmek üzere kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden karar verilmesine; asıl davanın kabulü ile; Buca Tüketici Hakem Heyeti'nin 049720190002873 numaralı 07.10.2019 tarihli kararının iptaline, davacının emekli maaşına konulan blokenin kaldırılmasına, davacının emekli maaşından kesilen toplam 15.708,06 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı bankadan alınarak davacıya verilmesine, birleşen davada davacının hakem heyeti kararına itirazının reddine, Buca Tüketici Hakem Heyetinin 049720190003366 numaralı 18.11.2019 tarihli kararının onanmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı ve davalı Aktifbank vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili 13.06.2023 tarihli dilekçesi ile usulüne uygun şekilde temyiz başvurusunda bulunmuş olup, davalı ... vekili 19.06.2023 havale tarihli dilekçesi ile yapılan temyiz başvurusundan feragat ettiklerini beyan ettiğinden ve davalı şirket vekilinin vekaletnamesinde "temyizden feragat" etme özel yetkisinin bulunduğu anlaşıldığından davalı ... vekilinin temyiz başvurusunun temyizden feragati nedeniyle reddine 19.06.2023 tarihli ek karar ile karar verilmiştir.
2. Davacı vekili; okur yazar olan veya olmayan hatta yüksek tahsilli kişilerden icra takibinden önce alınan tüm muvafakatlerin İİK 83/a maddesinin açık hükmü gereğince hukuken geçersiz olduğunu, davalı kurumların tüm savunmasının 2015 ve 2016 yılında iptal edilen emekli maaşı için verilen muvafakatler olduğunu, bu muvafakatnamelerin kredi kullandırım aşamasında alındığını, icra takibi sırasında veya sonrasında verilmiş olmadığını, ortada hukuken bir icra takibi dahi olmadığını, dava dilekçesinde dava tarihine kadar hukuksuz bloke ile el konulan maaşları dışında dava süresince kesilecek maaşların da hesaba dahil edilerek iadesinin talep edildiği halde bir karar verilmediğini, daha 60.000 TL alacağı olduğunu, birleşen davada ise; davalı PTT'nin maaş alınan bankayı değiştirmesine izin vermediğini, promosyon alamadığını, vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, PTT'nin sorumlu olduğunu, Aktifbankın değil PTT nin maaş müşterisi olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl ve birleşen davada tüketici kredisi sözleşmelerinden doğan borcu nedeniyle davacının maaş hesabına konulan blokenin kaldırılması, bloke nedeniyle banka borçlarına kesilen bedelin iadesi ve maaş alınan bankanın değiştirilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 70 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, temyiz edenin sıfatına, davalı ...Ş.'nin temyizden feragat ettiğinin anlaşılmasına göre davacı vekili tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi