"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/68 E., 2023/229 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalıya ait büyükbaş hayvan çiftliğinde 18.09.2005 - 29.08.2011 tarihleri arasında haftanın 7 günü 07:00-19:00 saatleri arasında çalıştığını, mesai sonrası da her gece bekçi ile birlikte hayvanların başında gözetmen olarak kaldığını, sadece haftada 1 gece mesai sonrası dışarı çıkmasına izin verildiğini, dini bayramların 1. günü tam gün ve 2. gününde yarım gün izin kullandığını, işvereni ...’ın “seni beğenmiyorum, işten çıkmanı istiyorum, oturduğun evi de boşalt” demesi üzerine gönderdiği noter ihtarı ile 29.08.2011 tarihinde işçilik alacaklarının ödenmemesi nedeniyle iş akdini feshettiğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, UBGT ücreti, fazla mesai ücreti, maaş alacağı, asgari geçim indirimi alacağı toplamı 800,00 TL nin iş akdinin fesih tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini, kıdem tazminatı alacağına mevduata uygulanan en yüksek banka faizi işletilmesini talep etmiş; 01.11.2012 tarihli dilekçe ile davasını ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının fesih hakkını kullanma süresi geçtikten sonra sözleşmesini feshettiğini, ayrıca 27 - 28 - 29.08.2011 tarihlerinde işe mazeretsiz olarak gelmediği için yaptığı fesih bildiriminin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, 12.05.2015 tarihli ve 2011/444 E., 2015/461 K. sayılı kararla; davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağı, 27.03.2015 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda fazla çalışma ücreti alacağı, yıllık izin ücreti alacağı, genel tatil ücreti alacağı, hafta tatili ücreti alacağı, ücret alacağı ve AGİ alacağı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne; brüt 10.407,85 TL fazla çalışma ücreti, 585,00 TL yıllık izin ücreti, 830,09 TL U.B.G.T ücreti, 2.646,53 TL hafta tatili ücreti, 100,00 TL ücret, 100,00 TL AGİ alacağının davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin hakkının saklı tutulmasına karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairece verilen 23.11.2020 tarihli ve 2020/4876 E., 2020/6845 K. sayılı ilamla; "Dosyada alınan iki bilirkişi raporu arasında çelişki bulunduğu halde, Mahkemece bu çelişki giderilmeksizin ve hükme esas alınan rapora hangi gerekçe ile üstünlük tanındığı açıklanmadan karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır." gerekçesiyle bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 03.03.2022 tarihli ve 2021/100 E. , 2022/184 K. sayılı kararla; davanın kısmen kabulüne; BK'da kıdem tazminatına ilişkin düzenleme bulunmadığından davacının kıdem tazminatı talebinin reddine, iş sözleşmesinin davacı işçi tarafından Ereğli .... Noterliğinin 29/08/2011 tarih ve 9154 yevmiye sayılı ihtarnamesi ile feshedildiğinden fesih nedenine bakılmaksızın işçinin ihbar tazminatı talebinde bulunma hakkı olmadığı anlaşıldığından ihbar tazminatı talebinin de reddine, yıllık izin ücreti olarak brüt 585,90 TL, hafta tatili ücreti olarak brüt 3.233,34 TL, UBGT ücreti olarak brüt 804,94 TL, fazla çalışma ücreti olarak brüt 10.999,18 TL, ücret olarak brüt 100,00 TL, asgari geçim indirimi olarak 100,00 TL alacağın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairece verilen 21.12.2022 tarihli ve 2022/7901 E., 2022/9745 K. sayılı ilamla davalının tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra; " İddianın ileri sürülüş şekline göre dava hizmet akdinin haksız olarak feshedilmesi nedeniyle hak kazanılacak olan muhik tazminat alacağı isteğine ilişkindir. Mahkemece 818 sayılı BK’nun 345. maddesine göre belirlenecek muhik tazminat miktarı üzerinden davacının kıdem tazminatı alacağına ilişkin muhik tazminat adı altında bir karar verilmesi gerekir. " gerekçesiyle bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kısmen kabulüne, ihbar tazminatı talebinin reddine, yıllık izin ücreti olarak brüt 585,90 TL, hafta tatili ücreti olarak brüt 3.233,34 TL, UBGT ücreti olarak brüt 804,94 TL, fazla çalışma ücreti olarak brüt 10.999,18 TL, ücret olarak brüt 100,00 TL, asgari geçim indirimi olarak 100,00 TL, muhik tazminat olarak net 4.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; yıllık izin, hafta tatili, UGBT, fazla çalışma, ücret, asgari geçim miktarlarının düşük ve az olması nedeniyle; kıdem ve ihbar tazminatı ve AGİ alacağının reddi nedeniyle kararı temyiz ettiklerini, eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiğini, delillerin toplanmadığını, yemin delilinin ve bilirkişi incelemesinin yerine getirilmediğini, tanıkların dinlenilmediğini, resen yapılacak inceleme çerçevesinde kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; muhik tazminatın şartlarının oluşmadığını, davacının mazeretsiz olarak ve 3 gün üst üste işe gelmediğini, iş akdini haklı neden olmaksızın feshettiğini, Borçlar Kanunu'nda yer almayan alacaklar bakımından da hüküm kurulduğunu, yıllık izin ve UBGT alacağına yönelik herhangi bir kanun hükmü bulunmadığını, diğer alacak kalemlerini de hak etmediğini, alacak miktarlarının yanlış hesaplandığını, zamanaşımı süresinin dolduğunu, sadece davacı taraf tanık beyanlarına itibar edilerek bilirkişi raporu düzenlendiğini, kararın delillerin takdirinde isabete dayanmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, fesih tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK.'nun 313. ve devamı maddelerinde düzenlenen hizmet akdinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı ile 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen mahkeme kararının uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, yine o ilamda belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşen ve karşı taraf yararına usuli kazanılmış hak durumunu oluşturan kısımlar hakkında yeniden inceleme yapılarak karar verilemeyeceğinin anlaşılmasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 saylı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,18.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.