"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3089 E., 2023/1366 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 27. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/470 E., 2021/309 K.
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Kuzey Ankara Girişi Projesi kapsamında davacı ile davalı arasında 23.12.2005 tarihinde tapu tahsis belgeli tesis sözleşmesi imzalandığını, davalının, davacıya proje kapsamında, 1. Etap konut adalarında üretilecek 80 m²'lik konutlardan 1 adet daireyi anahtar teslimi vermeyi ve tesis için davacıya 2005 yılı için aylık 200 TL kira yardımı yapmayı kabul ve taahhüt ettiğini, davalının tapu tahsis belgesine konu yapının şahıs parselinde olduğu gerekçesiyle hak sahibi davacıya sözleşmenin feshedildiğini bildirdiğini, davacının mülkiyet hakkının davalının tek taraflı işlemi ile ihlal edildiğini ileri sürerek, sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespiti ile 23.12.2005 tarihli sözleşmenin uygulamasına devam edilmesi yönünde karar verilerek muarazanın giderilmesine, isabet eden dairenin davacıya teslimine, bu talebin reddi halinde, ödenen bedelin, ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacıya ait olan gecekondunun 1409 parsel üzerinde kaldığı ve bu parselin, şahısların mülkiyetinde olduğunun tespit edildiğini, sözleşmenin idarece, 1/d maddesine uygun olarak feshedildikten sonra davacının uzlaşmaya davet edildiğini, davacının seçimlik hakkını ... 70048 parselde üretilecek sosyal konutlardan bir adet 80 m²’lik konut verilmesi yönünde kullandığını, davacı ile 03.02.2005 tarihli ve 259/259 sayılı tutanaklı uzlaşma komisyon raporu doğrultusunda belgesiz hak sahipleri konut sözleşmesi imzaladıklarını, davacıya kura neticesinde isabet eden ... mevkii 70048 ada B2-6 blok, 3. Kat 15 no.lu bağımsız bölümün 14.09.2015 tarihinde teslim edildiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; tesisin özel mülkte kalması nedeni ile Belediye tarafından yapılan fesihlerin haksız olduğu kabul edilmiş ise de dava konusu olayda fesihten sonra davacının seçimlik hakkını kullanarak davalı Belediye ile uzlaşarak konut tesliminin gerçekleştiği, bu durumda davacının, haksız fesihten kaynaklı hakkından vazgeçerek davalı idare ile uzlaşma yolunu seçtiği, sözleşme gereğince konutu teslim aldığı da dikkate alındığında 23.12.2005 tarihli tapu tahsis belgeli tesis sözleşmesinin haksız fesih edilmesinden kaynaklı olarak talepte bulunmasının hakkaniyete uygun düşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava konusu yapının şahıs arazisinde kaldığı ileri sürülerek 23.12.2005 tarihinde yapılan ilk sözleşmenin feshedilerek arsasının davacının elinden alındığını, bunun yerine davalı tarafından 02.08.2013 tarihli sözleşmeyi yapmaya zorlandığını, ilk sözleşmenin feshedilmesinin haksız olduğunu, bu konuda davacıya seçimlik hak tanınmadığını, daha değersiz bir taşınmaz almak zorunda bırakılarak zarara uğratıldığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının 23.12.2005 tarihli Tapu Tahsis Belgeli Tesis Sözleşmesinden kaynaklanan haklarından vazgeçip davalı Belediye ile uzlaşma yolunu seçerek 03.02.2015 tarihli tutanaklı uzlaşma komisyon raporu doğrultusunda 03.02.2015 tarihli Belgesiz Hak Sahipleri Konut Sözleşmesi gereğince payına düşen konutu teslim almasına rağmen, 23.12.2005 tarihli Tapu Tahsis Belgeli Tesis Sözleşmesinin haksız feshinden kaynaklı talepte bulunmasının iyi niyet kurallarına ve hakkaniyete aykırı olması ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kentsel dönüşüm kapsamında taraflar arasında imzalanan sözleşmeden kaynaklanan muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanunu'nun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun'un “Tapu tahsis belgesi verilen gecekondular” başlıklı 13 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanunu'nun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun'un “Tapu tahsis belgesi verilen gecekondular” başlıklı 13 üncü maddesinde; “Tapu tahsis belgesi verilen gecekondular hakkında aşağıdaki uygulamalar yapılır.a) (Değişik : 22/5/1986 - 3290/6 md.) Bu Kanun gereğince arsa tahsis edilecek kimselerin; kendisinin veya eşinin veya reşit olmayan çocuğunun oturduğu belediye ve mücavir alan sınırı içinde ev yapmaya müsait arsaya veya bir eve veya apartmanın bağımsız bir bölümüne veya bir bölümü iş yeri olarak kullanılan bir yapıya sahip bulunmaması gerekir. b) (Değişik : 22/5/1986 - 3290/6 md.) Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine geçen arsa veya araziler üzerinde, ıslah imar planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine, yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edilir. Gecekondusu muhafaza edilemeyen hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinde başka bir arsa veya hisse verilir. Tahsis edilen arsa veya hissenin bedeli 4/11/1983 tarih ve 2942 sayılı Kanun veya 6/6/1984 tarih ve 3016 sayılı Kanuna göre tespit edilir.” şeklinde düzenleme yer almaktadır.
2. 03.02.2015 tarihli, tutanaklı uzlaşma komisyon raporu doğrultusunda davacı ile davalı Belediyenin 03.02.2015 tarihli belgesiz hak sahipleri konut sözleşmesini imzaladıkları, davacının önceki ödemelerinin peşinata sayılarak, bakiye tutarın 10 yıl vade ile ödenmesi hususunda anlaşma sağlandığı, davacıya kura neticesinde isabet eden ... mevkii 70048 ada B2-6 blok, 3. Kat 15 no'lu bağımsız bölümün 14.09.2015 tarihinde teslim edildigi, böylece davacının kendi özgür iradesi ile gayrimenkul satış sözleşmesi akdettiği ve sözleşmenin tüm hükümlerinin tarafların gerçek arzu ve iradelerine uygun olduğu, davacının kendi hür iradesi ile imzalamış olduğu sözleşme ile bağlı olduğu anlaşıldığından, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.