"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2347 E., 2023/1859 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/333 E., 2021/560 K.
Taraflar arasında alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı Belediyenin, 1 adet EFE 536 en az 80 m3 yürüyen tabanlı çöp transfer semi treyi ile 1 adet Arocs1842 LS UK4x2 3600 Euro6 motorlu çekici aracın müvekkili Kurum aracılığı ile satın alınmasını talep ettiğini, araç bedellerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Hizan Belediye Başkanlığına yapılan şartlı nakdi yardım taahhüdü kapsamında hibe şeklinde ödeneceğinin belirtildiğini, Bakanlık tarafından davalı ... Başkanlığına, belediye hizmetinde kullanmak üzere 800.000,00 TL tutarında şartlı nakdi yardım taahhüdü verildiğini, hibe tutarını aşan bedel olan 30.727,59 TL'nin davalı ... tarafından müvekkili Kurum hesabına aktarıldığını, Bakanlık ile irtibata geçilerek bakiye bedelin müvekkili Kurum hesabına yatırılmasını istediklerini, araç bedellerinin ödenmemesi üzerine müvekkili Kurum tarafından davalı Belediyeye toplam 800.000,00 TL tutarındaki araç bedellerinin 15 gün içerisinde kurum hesaplarına yatırılması, aksi taktirde yasal yollara başvurulacağının bildirildiğini, davalı ... tarafından verilen 21.01.2020 tarihli cevabi yazıda ödeme yapılmasının mümkün olmadığının belirtildiğini, bugüne kadar müvekkili Kuruma yapılan herhangi bir ödeme olmadığını belirterek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, müvekkili Kurum tarafından ödenen 800.000,00 TL tutarındaki araç bedelinin temerrüt tarihi olan 08.01.2020 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; yetkili mahkemenin Hizan Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, araçların alınmasının tamamen Çevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufu ve yetkisinde olduğunu, Bakanlık tarafından taahhüt edilen şartlı nakdi yardım taahhüdü yerine getirilmediği için davacı Kurumun müvekkilinden araç bedelini talep etmesinin haksız ve yersiz olduğunu, arabuluculuk şartının yerine getirilmediğini, savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; yapılan incelemede, Bitlis İli, Hizan Belediye Başkanlığına 04.12.2018 tarih ve 226272 sayılı Bakan oluru ile semi trey alımı için 800.000,00 TL yardım tahsis edildiği, davacı Kurum tarafından Mahkemeye gönderilen 08.02.2021 tarihli ve 250818 sayılı yazıda ise, 2018 yılında Belediye tarafından alım yapılmadığını, 2019 yılında çevre katkı payı gelirlerinin beklenen düzeyde olmadığı ve kısıtlı ödenek bulunması nedeniyle 04.04.2019 tarih ve 81021 sayılı Bakan oluru ile adı geçen Belediyeye semi trey alımı için tahsis edilen yardımın verilemediğinin bildirildiği, yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunun dosyadaki bilgi ve belgeler ile uyumlu, hükme esas almak için yeterli ve denetime elverişli olduğu, buna göre, davalı tarafça yapılan 30.727,59 TL'lik ödemenin 309.225,00 TL ve 521.502,59 TL'lik faturalar toplamı olan 830.727,59 TL'den mahsubu neticesinde ortaya çıkan 800.000,00 TL'den davalı Belediyenin sorumlu olduğu, dava konusu araçların yardım verileceği taahhüt edilen 2018 yılı içerisinde değil 2019 yılında davalı ... tarafından alımının gerçekleştirildiği, çevre geliri karşılığı yardımların ise yıl içinde kullanılmaması halinde bir sonraki yıla devredilmediği ve genel bütçeye gelir olarak kaydedildiği, dava dilekçesi ekinde sunulan 08.01.2020 tarihli ve 966 sayılı ihtar yazısının davalıya tebliğine ilişkin herhangi bir belgeye rastlanılmaması nedeniyle, davalı ... tarafından anılan ihtar yazısına cevaben verilen 21.01.2020 ve E.75 sayılı cevabi yazı tarihi itibariyle temerrüdün oluştuğu gerekçesiyle; davanın kabulüne; 800.000,00TL'nin 21.01.2020 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; Mahkemenin yetkisiz olduğunu, zorunlu arabuluculuğa başvurulmadığını, çöp transfer aracı bedelinden Çevre Bakanlığının sorumlu olduğunu, müvekkili Belediyenin sorumlu tutulamayacağını, taahhüt edilen nakdi yardımın Bakanlıkça yapılmaması nedeniyle ödeme yapılamadığını, aracın alınması ile bedelin ödenmesinin Çevre Bakanlığının tasarruf ve yetkisinde olduğunu, bedelin Bakanlıkça davacı hesabına yatırılması gerektiğini ifade ederek, kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli, denetime ve somut olayın özelliklerine uygun olduğu, davanın niteliğine göre arabuluculuğa tabi olmadığı, Mahkemenin yetkili olduğu, çöp aracı temininin davalı lehine yapıldığı ve aracın halihazırda davalı kullanımında bulunduğu, borcun yükümlüsünün davalının olduğu, nakdi yardım verilip verilmemesine ilişkin tasarruf yetkisinin dava dışı Bakanlığa ait olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, teslim edilen araçların bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'un "Borçlunun temerrüdü" başlıklı 117 ve "Seçimlik haklar" başlıklı 125 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa yukarıda yer verilen hukuk kurallarının doğru şekilde uygulandığı, dava konusu uyuşmazlığın zorunlu arabuluculuğa başvurulması gereken uyuşmazlıklardan olmadığı, yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, davacının araçları davalı Belediyeye teslim ederek yükümlülüğünü yerine getirdiği, davalının ise araç karşılığı bedel ödeme yükümlülüğünü yerine getirmediğinin tüm dosyası kapsamı ile sabit bulunduğu, nakdi yardım verilip verilmemesine ilişkin tasarruf yetkisinin dava dışı Bakanlığa ait olduğu anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.