"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/133 E., 2022/361 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasındaki ayıplı maldan kaynaklanan misliyle değişim davasında, Bölge Adliye Mahkemesince bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne ilişkin verilen karar süresi içinde davalı ...Ş. vekili tarafından duruşmalı temyiz edilmiş olmakla; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 28.03.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı ...Ş. vekili Avukat ... ve diğer davalı Mercedes Benz Türk A.Ş. vekili Avukat ... geldiler. Sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, 2010 yılında Mercedes marka otomobili satın aldığını, dava konusu bu otomobilin kullanıma başlandığı tarihten itibaren bir çok defa arıza çıkarması nedeniyle servise başvurulduğu ve ancak serviste yapılan tüm müdahalelere rağmen bir türlü tam olarak onarımının gerçekleştirilip şikayetin ortadan kaldırılamadığını; başvuru üzerine alınan değişik iş tespit raporu ile de aracın gizli ayıplı olduğunun belirlenmiş olduğunu ileri sürerek aracın ayıpsız misli ile değişimine mümkün olmaz ise araç bedelinin iadesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Tic. A.Ş. vekili, davacının 4 yıllık süreçte aracını doğal olarak çeşitli şikayetler ile servise getirdiğini ve her zaman için memnuniyetle ve şikayetlerinin giderilerek aracın teslim edildiğini, ancak 4 yıl ve 120.000 km sonrasında ve şanzıman gibi yıpranmaya maruz kalan bir sistemde, gizli ayıp denilerek davanın açılmasının iyi niyetli olmadığını, aracın kusursuz şekilde davacıya teslim edildiğini ve davacı tarafından da bedelinin ödenerek teslim alındığını, bu nedenlerle davanın zamanaşımı nedeni ile usulden ve kabul anlamına gelmemek üzere haksız ve suiniyet ile açılmış olan dava olması nedeni ile esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
2.Davalı Mercedes Benz Türk A.Ş. vekili, davanın terditli olarak açıldığını, öncelikle davacıya hangi hakkı talep ettiğinin açıklattırılmasının gerektiğini, taraflarınca itiraza uğrayan ve zaruret hali bulunmaksızın yokluklarında gerçekleştirilen ve üstelik otomotiv konusunda uzman olmayan bilirkişi raporunun bağlayıcı olmadığının izahtan vareste olduğunu, iki yıllık garanti süresi dolmuş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 30.03.2017 tarihli ve 2015/1801 E., 2017/283 K. sayılı kararı ile; davanın kabulüne,... plakalı... şase nolu Mercedes E 250 CGI Coupe marka aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı Mercedes Benz Türk A.Ş. vekili, zamanaşımından reddi gerektiğini, ayıp oranında bedel indiriminin değerlendirilmediğini, raporların hükme elverişli olmadığını, aracın üzerinde rehin vs. olup olmadığının araştırılmadığını, belirterek istinaf yoluna başvuru talebinin kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılarak davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ...Ş. vekili, araçta hali hazırda bir arızanın olmadığını, zaman aşımının dolduğunu, raporların hatalı olduğunu, ücretsiz onarım seçeneğinin değerlendirilmediğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 18.12.2017 tarihli ve 2017/1023 E., 2017/1933 K. sayılı kararıyla; davanın 6502 sayılı yasa yürürlükte iken açıldığı, 6502 sayılı yasanın 11 ve 56/3 maddelerine göre davacının imalat kaynaklı arızalar nedeniyle aracın iadesi ve terditli taleplerinden ayıpsız misliyle değişim mümkün olmadığından bedel iadesi talebinin gerçekleştiği, bu nedenle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, aracın davalılara iadesi ile aracın bedeli olan 175.682,88 TL'nin aracın davalılara teslim tarihinden itibaren yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2.Bölge Adliye Mahkemesi kararı, (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 22.10.2019 tarihli ve 2018/2931 E., 2019/10307 K. sayılı ilamı ile; davacının talebinin aracın ayıpsız misli ile değişimi, bunun mümkün olmaması halinde ise araç bedelinin iadesine hükmedilmesi yönünde olduğu, davalının bu talebinin terditli bir talep mahiyetinde değerlendirilmesi halinde terditli taleplerden öncelikli olanın ise dava dilekçesinde ilk olarak ileri sürülmüş olması hasebiyle dava konusu aracın ayıpsız misli ile değişimi talebi olduğu, bu nedenle tüketicinin seçimlik hakkını misli ile değişim yönünde kullanmış olduğunun kabulü gerektiği, stoklarda bu aracın mislinin bulunmaması halinde sorunun infaz aşamasında İİK 24 üncü maddesinin uygulaması ile çözümlenmesi gerektiğinden ilk derece mahkemesi kararının aksine bedel iadesine hükmedilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle bölge adliye mahkemesi kararı davacı yararına bozulmuş, davalıların temyiz itirazları incelenmemiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.06.2020 tarihli ve 2020/636 E., 2020/928 K. sayılı kararıyla; davalıların bozmaya uyularak istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesi kararı Dairenin 09.11.2021 tarihli ve 2020/11713 E., 2021/11108 K. sayılı ilamı ile; bozma ilamına konu olan kararın, Bölge Adliye Mahkemesinin esas hakkında kurduğu yeni hüküm olduğu, Bölge Adliye Mahkemesince, (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyulmakla gelinen safhada; artık davanın esası hakkında bozma kararına uygun olarak yeniden hüküm tesis edilmesi gerekirken kaldırılan ilk derece mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar ile yetinilerek yazılı şekilde hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle davalıların temyiz itirazları incelenmeksizin Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuştur.
D. Bölge Adliye Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.03.2022 tarihli ve 2022/133 E., 2022/361 K. sayılı kararıyla; araçtaki imalattan kaynaklı arızalar nedeniyle davacının davasında haklı olduğu, öncelikli talebinin ise misli ile değişim olduğu gözetilerek davanın kabulüne, dava konusu... plakalı Mercedes-Benz marka... Şase nolu Coupe E250 CGI 2010 model aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesine, İİK 24 üncü maddenin infaz aşamasında gözetilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Tic. A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, dava konusu aracın teslim tarihi olan 2010'dan itibaren iki yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, araçta herhangi bir arıza kalmadığını, hali hazırda arızaların giderildiğini, davaya konu araçtaki şikayetin davacı tarafın onarım hakkını kullanması akabinde garanti kapsamında yapılan işlemler ile giderildiğini, davacının seçimlik hakkını onarımdan yana kullandığını, bedel indirimi ya da semen tenzili konularında değerlendirme yapılmadığını, aracın takyidatlardan ari bir şekilde teslimine ilişkin hüküm kurulmadığını, davacı yararına hukuka aykırı bir şekilde hatalı olarak vekalet ücreti hesaplandığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tüketicinin sıfır kilometre olarak satın aldığı aracın imalattan kaynaklı ayıplı olduğu iddiasıyla ayıpsız misliyle değiştirilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde “Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda, ilk derece mahkemesince alınan bilirkişi raporunda davaya konu aracın imalattan kaynaklı gizli ayıplı olduğu, meydana gelen arızanın niteliği nedeniyle araçtan faydalanamamanın süreklilik arz ettiğinin tespit edildiği bu nedenle misli ile değişim koşullarının oluştuğu Bölge Adliye Mahkemesince uyulan bozma ilamı gereğince kararın verildiği, gözetildiğinde tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davalı tarafın temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince verilen 16.03.2022 tarihli ve 2022/133 E., 2022/361 K. sayılı kararın ONANMASINA,
8.400 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalı ...Ş.'den alınıp davacıya verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.