"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/425 E., 2017/242 K.
DAVA TARİHİ : 14.05.2009
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı ...'in ... üniversitenin ...Fakültesi Biyoloji Bölümünde araştırma görevlisi olduğu dönemde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 33 üncü maddesi uyarınca davacı üniversite adına ... eğitim amacıyla İngiltere'ye gönderildiğini, ancak yurtdışında kaldığı süre kadar ... Üniversitedeki mecburi hizmet yükümlülüğünün tamamını yerine getirmeden 30.09.1999 tarihinde Üniversitedeki görevinden ayrıldığını, davalının yurtdışı eğitimi için 68.166,00 İngiliz ... ödeme yapıldığını, resmi nitelikteki taahhüt ve kefalet senedi hükümleri ve Sayıştay Genel Kurul Kararı uyarınca, davalının yurt dışında kaldığı sürece yapılan eğitim harcamalarının 2 katı olan 136.322,00 İngiliz ...'ni ... Üniversiteye geri ödemesi gerektiğini, yerine getirilmeyen 6 yıl 8 ay 10 günlük mecburi hizmet yükümlülüğünden davalının Üniversitede çalıştığı günler düşüldükten sonra kalan 121.352,00 İngiliz ...'nin dava tarihi itibari ile karşılığı olan 288.817,76.TL'nin davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalının yurt dışında olması ve adresinin tespit edilememesi nedeniyle dava dilekçesinin davalıya tebliğ edilmediği, 27.02.2013 ve 02.03.2013 tarihlerinde yurtdışında yayınlanan ulusal gazetelerde ilanen tebligat yapıldığı, davalının duruşmaya katılmadığı, herhangi bir yanıt da vermediği görülmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece; davalı ...'nin İngiltere'de ... Swensea Üniversitesi'nde doktora eğitimi yapmak üzere Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı'nın 20.09.1993 tarih ve 18957 sayılı yazısı ile İngiltere'ye gönderilmesinin uygun bulunduğu, 4 yıl 2 ay 23 gün boyunca yurt dışında doktora eğitimi yapmak üzere bulunduğu, Ayşe'nin doktora eğitimini tamamlayarak 24.12.1997 tarihinde fakültesindeki görevine başladığını ancak tekrar yurt dışına çıktığını, yurt dışı görev süresinin 30.09.1999 tarihinde dolmasına rağmen görevine başlamadığı, davacı Üniversite Rektörlüğü'nün 04.11.1999 tarih ve 5189 sayılı oluru ile 657 sayılı Kanun'un 94 üncü maddesi gereğine davalının 30.09.1999 tarihinden itibaren görevinden çekilmiş sayılmasına karar verildiği, davalının yurtdışı eğitiminden sonra mecburi hizmet görevinin 1 yıl 9 ay 6 gününü çalışarak yerine getirdiğinin tespit edildiği, dava konusu alacağın dayanağını oluşturan davacı Üniversiteye verilen ... 3. Noterliğinin 24.09.1993 tarih ve 53564 yevmiye nolu düzenleme şeklinde taahhüt ve kefalet senedinin, davalı ... ve müşterek ve müteselsil kefiller sıfatıyla hareket eden dava dışı ... ... ve ...tarafından taahhüt edilerek imzalandığı, davacı kurumun, taahhüt kapsamında yapılan harcamaların tahsilini istediği, bunun dışında bir isteminin bulunmadığı, davalı ...'nin imzalamış olduğu taahhüt senetlerinde; "yurda döndükten sonra namına ve hesabına öğrenim yaptığı üniversitece görevlendirmenin uygun bulunduğu eğitim birimlerinde bunların bütün şartlarına uyarak dış ülkelerde ödenek alarak öğrenimde bulunduğu sürenin iki katı mecburi hizmet yapmak üzere görev almayı..." kabul ve taahhüt ettiği, davalı ...'nin serbest iradesi ile davacı üniversiteye böyle bir taahhüt senedi vermesini yasaklayan yasal bir düzenleme olmadığı gibi, ... eğitim yapması için kendi iradesi dışında da gönderilmediğinden bu taahhüt senetlerinin davalıyı bağlar nitelikte olduğu, davalı ...'nin yerine getirmediği mecburi hizmet görevinin 6 yıl 8 ay 10 gün olduğu, davacı üniversite tarafından davalının yurtdışı eğitimi için 68.166,00 İngiliz ... ödeme yapıldığı, mecburi hizmet görevini tamamlamadan ayrılması sonucunda resmi nitelikteki taahhüt ve kefalet senedi hükümleri ve Sayıştay Genel Kurul Kararı uyarınca, davalı içinde yurt dışında kaldığı sürece yapılan eğitim harcamalarının 2 katı olarak davacı üniversiteye geri ödemesi gerektiği anlaşılmakla davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; 257.294,86 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 17.12.2015 tarihli ve 2015/999 E., 2015/18772 K. sayılı ilamıyla; bozma nedenine göre, davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmediği belirtilerek, davalının 6552 sayılı Kanun'dan faydalanmak için başvurusunun bulunup bulunmadığı araştırılarak, 11.09.2014 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı ... Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun Geçici 1 inci maddesinin somut olayda değerlendirilip oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmek üzere mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yargıtay'ın usul ve yasaya uygun olan bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yargılamaya devam edildiği, ... Üniversitesi'ne davacının 6552 sayılı Kanundan veya farklı af kanunlarından faydalanmak için başvurup başvurmadığının tespiti için müzekkere yazıldığı, gelen müzekkere cevabında davacının özlük dosyasının incelenmesi neticesinde 6552 sayılı Kanun veya farklı af kanunlarından faydalanmak için herhangi bir başvurusunun bulunmadığı bildirilmekle davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; 257.294,86 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairemizin 24.12.2020 tarihli ve 2020/5371 E., 2020/8298 K. sayılı kararıyla; dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davacı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı vekili; Mahkemece talepleri gibi 288.817,76 TL alacağa hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararın kısmen bozularak lehlerine hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; zorunlu hizmet karşılığı olan kurum alacağının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Araştırma görevlileri" başlıklı 33 üncü maddesi.
2. 11.09.2014 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı ... Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun Geçici 1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olmasına, mecburi hizmet görevini tamamlamayan davalının 6552 sayılı Kanun'dan faydalanmak için başvurusunun bulunmadığının anlaşılmış olmasına göre, davacı vekilinin karar düzeltme talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezasının karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.