"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; davacı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş olup, kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, duruşma isteğinin miktar itibariyle reddine, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalıya vekaleten . ... Bankası A.Ş. ... Bulvarı Şubesi ile arasında 01.02.2010 tarihinde ... ... 2. Bölge İşyerleri Projesinde yer alan 1 parsel 1, 8, 9 nolu bağımsız işyerleri için satış sözleşmesi yapıldığını, tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini, sözleşmeye göre teslim edilmesi gereken tarihin 01.08.2010 olduğunu, bu beklenilmesi gereken sürenin sözleşme tarihinden itibaren 6 ay olduğunu ve bu sürenin aşılamayacağının sözleşmede belirtildiğini, benzer sözleşmelerde de teslim süresinin 6 ay olduğunu, ancak konutun 30.12.2013 tarihinde teslim edildiğini, geç teslimden dolayı 41 ay mahrum olduğu kira bedeli alacağından fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000,00 TL'nin yasal faizi ile birlikte iadesini talep etmiş, 11.04.2016 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 198.667,41 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 8 ve 9 nolu işyerleri için taraf sıfatı bulunmadığından davanın öncelikle husumetten reddini, sadece 1 nolu işyerini devretmemiş olduğundan davacının 1 nolu işyeri için talebinin bulunabileceğini belirterek, dava dilekçesine açıklık getirmesini aksi halde dava şartı yokluğundan davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 11.11.2016 tarihli ve 2014/512 E., 2016/961 K. sayılı kararıyla; davacının tazminat davasının kısmen kabul kısmen reddine, ... ... Mah. 2. Bölge İşyerleri Projesi 1 parsel 703 nolu bloktaki 8 ve 9 nolu bağımsız bölümler yönünden davacının her türlü haklarını ve bu sözleşmeye göre bu protokol tarihine kadar yaptığı ödemeler tutarını devralana devretmiş olduğu anlaşıldığından 8 ve 9 bağımsız bölümler yönünden açmış olduğu davanın reddine; ... ... Mah. 2. Bölge İşyerleri Projesi 1 parsel 703 nolu bloktaki bir (1) nolu bağımsız bölüm yönünden açmış olduğu davanın kabulü ile; teslim süresinin 6 ay olduğu kabul edilerek teslim edilmesi gereken tarihten işyerinin kiraya verildiği tarihe kadar kira bedeli hesaplanarak (1) nolu bağımsız bölüm zemin kat için 12.10.2010 ila 06.03.2013 tarihleri arası dönem için 55.808,22 TL, bir (1) nolu bağımsız bölüm ... kat için 12.10.2010 ila 01.10.2013 tarihleri arası dönem için 32.547,95 TL olmak üzere toplam 88.356,17 TL mahrum kalınan kazancın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 09.02.2018 tarihli ve 2017/3187 E., 2018/178 K. sayısı belirtilen kararıyla; sözleşmenin 3 üncü maddesinin yorumlanması ve teslim süresinin 30 ay olduğunun kabulü ile içerisinde sözleşmeyi yorumlayacak uzman bir bilirkişinin de bulunduğu 3 kişilik yeni bir heyete dosyanın verilerek, raporlara yapılan taraf itirazları da değerlendirilmek suretiyle rapor ve ek raporlardaki çelişkinin giderilmesi, 1 numaralı ... yerinin zemin ve spor salonu olarak mı, yoksa tek bir ... yeri olarak mı değerlendirilmesi gerektiği ve sözleşme hükümlerine göre teslim edilmesi gereken süre ile fiilen teslim edilip kullanıma başlanma tarihi esas alınarak geç teslimden kaynaklanan zararın hesaplanması ve alınacak rapora göre hüküm kurulması gerektiği, aynı incelemenin 8 ve 9 numaralı ... yerleri için de yapılarak, devir tarihine kadar geç teslim şartları oluşmuş ise bunlar yönünden de tazminat hesabı yapılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekçesiyle, tahkikat eksikliğinin giderilerek sonuca göre yeniden hüküm kurulması için HMK nun 353/1-a-6 ncı maddesi uyarınca kararın kaldırılmak suretiyle dosyanın tahkikat mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; istinaf kaldırma kararı sonrasında yeniden bilirkişi raporu alınmış, kaldırma kararında belirtilen hususlar yerine getirilmiş, teslim süresinin 30 ay olduğu nazara alınarak satışa konu tüm daireler için mahrum kalınan kira tazminatı hesaplanarak davanın kısmen kabulü ile; davacının 1 parsel 703 blokta (1) nolu bağımsız bölüm yönünden 18.833,29 TL; (8) nolu bağımsız bölüm yönünden 15.418,26 TL; (9) nolu bağımsız bölüm yönünden 42.470,69 TL olmak üzere toplam 76.722,24 TL'nin dava tarihi olan 29.05.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; Mahkeme tarafından reddedilen kısmın usul ve yasaya aykırı olduğunu, teslim süresinin 6 ay olduğunu, teslim süresine yönelik kısmın boş bırakıldığının dosyada yer alan bilirkişi raporlarıyla da tespit edildiğini, ayrıca sözleşmelerin 3 üncü maddesinde söz konusu taşınmazların teslim süresinin değil, teslim süresinin azami haddi olarak 30 aylık süreyi aşamayacağının belirtildiğini, ... kat için olan 01.10.2013 tarihli kira sözleşmesinin değil de zemin kat için olan 06.03.2013 tarihli kira sözleşmesinden itibaren hesaplama yapıldığını, AAÜT’nin 13/3 üncü maddesi gereğince maddi tazminat istemli davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücreti, lehine belirlenen ücreti geçemeyeceğinden kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili; Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, davacının 8 ve 9 nolu işyerleri için kira tazminatı isteyemeyeceğini, dava konusu 8 ve 9 nolu işyerlerini 18.11.2013 tarihinde (dava tarihinden önce) ...’a devrettiğini, davacının sadece 1 nolu işyeri için ancak 12.10.2012 - 06.03.2013 tarihleri arasına ilişkin geç teslim tazminatı isteyebileceğini, bu nedenlerle mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kaldırma kararı sonrası alınan bilirkişi raporunun, mahkeme, taraf ve yasa yolu denetimine açık olduğu, teslim süresinin sözleşmenin imzalanmasından itibaren 30 ay olarak kabul edilmesi gerektiği, davanın haksız fiil hükümlerine göre çözümlenmediği, vekalet ücretine ilişkin itirazda esasen davanın sözleşmeden kaynaklanan edimin yerine getirilmemesi sebebi ile açılan alacak davası olduğu anlaşıldığından Mahkemenin kararında bir isabetsizlik görülmediği, Bölge Adliye Mahkemesi kararında değinildiği üzere 8 ve 9 no'lu işyerleri için hesaplama yapılması gerektiği belirtildiği, Mahkemece anılan kararın gerekleri yerine getirilerek hesaplama yapılmış olması, kararın dosyada bulunan delillerin hukuka uygun şekilde değerlendirilmek suretiyle yasal ve hukuksal gerekçelere dayandırılarak verilmiş olduğu anlaşılmakla, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen karara karşı istinaf sebepleri yerinde bulunmadığından taraf vekillerinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekilleri istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek, kararı temyiz etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sözleşme uyarınca geç teslimden kaynaklı mahrum kalınan kira gelirinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 96 ncı maddesi şöyledir;
"Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borçlu kendisine hiç bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikçe bundan mütevellit zararı tazmine mecburdur.
"
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, hükme esas alınan bilirkişi raporunun somut olaya uygun ve denetlenebilir olmasına 8 ve 9 nolu bağımsız bölümler için 3. şahsa devir tarihi 18.11.2013 tarihine kadar kira kaybının hesaplanmış olmasına göre, taraf vekillerince ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.