"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/528 E., 2023/508 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalının Hava Kuvvetleri Komutanlığında Hv. Pilot Üsteğmen olarak görev yapmakta iken 18.12.2007 tarihinde sağlık durumunun pilotluğa elverişli olmaması ve yeniden sınıflandırmayı tercih etmeyip emekliye sevkini talep etmiş olması nedeniyle malulen emekliliğine karar verildiğini, davalının mecburi hizmet süresini tamamlamadan Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrıldığını, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun (926 sayılı Kanun)112 nci maddesi gereğince askeri öğrenci ve subay nasbedildikten sonra kendisine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının yükümlülük süresinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak tazminat ödemesi kendisinden talep edildiğini, ancak davalının bu talebe karşı itiraz ettiğini ve bugüne kadar hiçbir ödemede bulunmadığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; 252.802,00 TL alacağın 15.05.2008 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; talep edilen tutarın ve hesaplama yönteminin yanlış olduğu, davalının tazminat ödeme yükümlülüğünün olmadığını, davacı tarafından karşılanmayan giderlerin tazminat hesabına alınmasının mümkün olamayacağını belirterek, davanın reddini dilemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 21.02.2013 tarihli ve 2010/112 E, 2013/89 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne, toplam 101.544,00 TL alacağın, asıl alacak 24.843,00 TL'ye 15.05.2008 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 10.02.2020 tarihli ve 2017/2047 E., 2020/1721 K. sayılı ilamıyla; davacı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, Mahkemece, yargılama sırasında yürürlüğe giren 6318 sayılı Yasa değişikliği yürürlüğe girmemiş olsaydı davaya konu miktarın ret ve kabul edilecek miktarları bilirkişiye hesap ettirilip bu miktarlar üzerinden davada kendisini vekille temsil ettiren taraflar yararına vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği, ayrıca 17.12.2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelik’in 5 inci maddesinde Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak ayrılanlar hariç olmak üzere her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar ile ilgili maliyet hesabında; öğrencilik dönemine ait 3 Eylül 1985 tarihli ve 18857 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Askerî Okullara Alınan Öğrenciler ile Silahlı Kuvvetler Hesabına Fakülte ve Yüksek Okullarda Okuyan Öğrenciler İçin Yüklenme Senedi Düzenlenmesine ve Bu Okullardan Çeşitli Sebeplerle Ayrılacak Öğrencilere veya Kefillerine Ödettirilecek Tazminata Dair Yönetmelik hükümleri uygulanarak yapılacak hesaplamada; 09.11.2013 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim Ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1 inci maddesi ve 11.03.2016 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1 ve 2. maddeleri ile yapılan düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilerek oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmesi gerektiği belirtilerek, kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda alınan bilirkişi raporu ile davalının ayrıldığı tarihte 33.836,97 TL asıl alacak ve 62.456,29 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 96.293,26 TL'yi ödemekle yükümlü olduğu ve kendisine yapılan tebligata rağmen ödemediği gerekçesiyle; davanın toplam 96.293,26 TL yönünden kabulüne, bu tutarın alacak aslı olan 33.836,97 TL'ye temerrüt tarihi olan 15.05.2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline, fazlaya dair talebin reddine, yargılama sırasında yürürlüğe giren 6318 sayılı Yasa değişikliği yürürlüğe girmemiş olsaydı davaya konu miktarın 65.441,65 TL asıl alacak ve 146.225,98 TL işlemiş faizi olmak üzere toplam 211.667,63 TL olduğu bilirkişice hesaplandığından bu miktarlar üzerinden davada kendisini vekille temsil ettiren taraflar yararına vekalet ücretine hükmedilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalının müvekkili idareden mecburi hizmet süresini tamamlamadan 11.12.2007 tarihli karara istinaden ayrılması sebebiyle oluşan Hazine zarar hesabına 09.11.2013 tarihindeki değişiklik yapılmadan önce TSK Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelik gereğince yükümlünün masraflarına öğrenci harçlıkları, kitap kırtasiye, ilaç tedavi ile personel amortisman giderlerinin ve yiyecek giderlerinin tamamı dahil edildiği, çünkü bu tarihte anılan Yönetmelikte herhangi bir değişiklik olmadığı, yükümlünün almış olduğu pilotaj eğitimlerinin (başlangıç, temel ve tekamül uçuş eğitiminin) yağ, yağıt ve yedek parça giderleri yapılan tazminat hesaplamasına dahil edildiği, 6318 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin geçmişe etki yönünden intibak hükümleri içermediği, 10 yıllık mecburi hizmet süresine ilişkin düzenlemenin davalının tazminat hesabına etkili olmayacağını ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, mecburi hizmet süresini doldurmadan işten ayrılması nedeniyle davalıya yapılan masrafların tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 926 Sayılı Kanunun 112 inci maddesine 03.07.2003 tarihinde 4917 Sayılı Yasa ile eklenen 5. maddesi
2. 3 Eylül 1985 tarihli ve 18857 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Askerî Okullara Alınan Öğrenciler ile Silahlı Kuvvetler Hesabına Fakülte ve Yüksek Okullarda Okuyan Öğrenciler İçin Yüklenme Senedi Düzenlenmesine ve Bu Okullardan Çeşitli Sebeplerle Ayrılacak Öğrencilere veya Kefillerine Ödettirilecek Tazminata Dair Yönetmelik
3. 17.12.2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelik
4. 09.11.2013 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1 inci maddesi
5. 11.03.2016 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim Ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1 ve 2 inci maddeleri
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen mahkeme kararının uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, yine o ilamda belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşen ve karşı taraf yararına usuli kazanılmış hak durumunu oluşturan kısımlar hakkında yeniden inceleme yapılarak karar verilemeyeceği, bozma sonrasında alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli bulunduğu anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi gereğince ONANMASINA,
1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde davacı taraf yönünden karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
07.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.