"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1045 E., 2023/873 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/354 E., 2021/364 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, yeniden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalı borçlu ile 14.08.2020 tarihli gayrimenkul satış sözleşmesi imzaladığını, söz konusu sözleşmeye göre davalının maliki bulunduğu 2243 parsel sayılı taşınmazı toplam 3.050.000,00 TL karşılığında davacıya satmayı, satmaktan vazgeçmesi veya yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ise 500.000,00 TL tutarındaki cezai şartı ödemiyi kabul ettiğini, ancak davalının taşınmazı sözleşme dışı bir şahsa devrettiğini, bunun üzerine müvekkilinin sözleşmede belirlenmiş olan 500.000,00 TL tutarındaki cezai şart alacağı nedeniyle icra takibi başlattığını, davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; taraflar arasında yapılan harici satış sözleşmesinin geçersiz olduğunu savunarak davanın reddine ve davacının kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında akdedilen 14.08.2020 tarihli sözleşmenin, taşınmaz satışına ilişkin olduğu, geçerlilik şartı olan resmi şekilde düzenlenmediğinden geçersiz bulunduğu, sözleşme geçersiz olduğu için bu sözleşmede yer alan cezai şarta ilişkin hükümlerin de aynı şekilde geçersiz olduğu gerekçesiyle; davanın reddine, davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (Tarife) gereğince 42.050,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davalının dürüstlük kuralını ihlal ettiğini, tarafların serbest idareleriyle sözleşme imzaladıklarını, sonradan şekil eksikliğinin ileri sürülmesinin hakkın açıkça kötüye kullanılması olduğunu, Tarife'nin 13/4 maddesi gereğince maktu vekalet ücreti verilmesi gerekirken davalı lehine nispi vekalet ücreti verildiğinden bahisle, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı ile davalı arasında akdedilen sözleşme taşınmaz satışına ilişkin olup resmi şekilde düzenlenmediği için geçersiz olduğu, sözleşme geçersiz olduğu için bu sözleşmede yer alan cezai şarta ilişkin hükümler de aynı şekilde geçersiz olacağından Mahkeme davanın esasına yönelik kararının usul ve yasaya uygun bulunduğu, ancak Tarife'nin 13/4 maddesi gereği davalı lehine maktu vekalet ücreti verilmesi gerekirken nispi vekalet ücreti verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle; davacı vekilinin sair istinaf taleplerinin esastan reddine, vekalet ücretine yönelik istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak açılan davanın reddine, davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200,00 TL maktu vekalet ücretini davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verimiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; diğer istinaf sebeplerini tekrar ederek, hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili; Mahkemece vekaet ücreti yönünden kurulan hükmün Bölge Adliye Mahkemesi tarafından kaldırılarak maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davanın konususnun para alacağı olduğunu, sözleşmenin geçersiz olduğunu, davanın nteliği gereği nispi vekalet ücretine tabi olduğunu ileri sürerek, kararın vekalet ücreti yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, geçersiz taşınmaz satış sözleşmesi ile kararlaştırılan cezai şartın tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun "Taşınmaz mülkiyetini kazanma yolları" ana başlıklı "hukuki işlem" kenar başlıklı 706 ncı maddesi ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 237 nci maddesi,
2. 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddesi,
3.1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 60 ncı maddesi,
4. 2023 tarihli Tarife'nin "Tarifelerin üçüncü kısmına göre ücret" başlıklı 13/4 maddesi,
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye, taraflar arasında yapılan 14.08.2020 tarihli "Gayrimenkül Alım-Satım Protokolü" başlıklı harici gayrimenkul satış sözleşmesinin resmi şekil şartına uyulmaması nedeniyle geçersiz olmasına, asıl borca ilişkin bir fer'i hak niteliğinde cezai şartın da geçersiz bulunmasına, tazminat istemli davaların tamamının reddi durumunda karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/4 maddesine göre maktu vekalet ücreti verilmesi gerektiğinin anlaşılmasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.