"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/153 E., 2021/1128 K.
DAVA TARİHİ : 09.04.2014
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı kooperatifin 08.02.2011 tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesi ile ...Barınağını kiraladığını, davalı kooperatifin kira borcunu düzenli ve zamanında ödememesi üzerine 19.04.2013 tarihinden geçerli olmak üzere kira sözleşmesinin feshedildiğini, kira sözleşmesinde, sözleşmenin, sözleşmeye aykırılıktan dolayı feshedilmesi halinde son bir yıllık kira bedelinin tazminat olarak ödeneceği, taşınmaz idareye teslim edilmezse de geçen her gün için cari yıl kira bedelinin %1 oranında ceza ödeneceğinin kararlaştırıldığını ileri sürerek 59.639,84 TL tazminatın fesih tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanun'un 51. maddesinde belirtilen gecikme zammı ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, 15.06.2016 tarihli ve 2014/779 E., 2016/513 K. sayılı kararla; davanın kısmen kabulü ile asıl alacak 10.999,96 TL ve gecikme zammı 651,74 TL olmak üzere hesaplanan toplam 11.651,70 TL kira alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen, 18.04.2019 tarihli ve 2017/7490 E., 2019/3597 K. sayılı ilamla; davacının dava dilekçesinde, sadece kira sözleşmesinin 11 inci maddesine dayanarak tazminat ve taşınmazın idareye teslim edilmemesi nedeniyle sözleşmenin 14 üncü maddesinde belirtilen cari yıl kira bedelinin %1'i oranında cezaya karar verilmesini talep ettiği halde Mahkemece kurulan hükümde, talepten farklı olarak, kira alacağının tahsiline karar verildiği, taleple bağlılık kuralına aykırı olarak hüküm kurulmasının doğru görülmediği gerekçesiyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan Mahkeme, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafından, kira sözleşmesinin kira bedellerinin zamanında ödenmemesi nedeniyle feshedildiği, davalı tarafın cevap dilekçesinde kiralanana yaptıkları masraflar nedeniyle kira bedellerini ödeyemediğini kabul ettiği, davacı tarafından kira sözleşmesinin 11 inci ve 14 üncü maddeleri kapsamında cezai bedel talep edildiği, her ne kadar TBK'nın 346 ncı maddesinde kiracı aleyhine düzenleme yasağı getirilmişse de maddenin 01.07.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne, 59.639,84 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 06.10.2022 tarihli ve 2022/5873 E., 2022/7430 K. sayılı kararıyla, davalının sair temyiz itirazlarının reddi ile 10.02.2011 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesi ile davaya konu taşınmazın balıkçı barınağı olarak kullanılmak üzere davalıya kiraya verildiği, sözleşmenin 11 inci maddesinde; kiracının taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi hallerinde 2886 sayılı Kanun'un 62 nci maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın idarece feshedilerek, kesin teminatın gelir kaydedileceği ve cari yıl kira bedelinin tazminat olarak tahsil edileceği, sözleşmenin 14 üncü maddesinde ise kira süresinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde taşınmazın İdareye teslim edilmeksizin geçen her gün için cari yıl kira bedelinin % 1'i oranında cezanın, itirazsız olarak ödeneceğinin kararlaştırıldığı, fesih nedeniyle cezai şart istenebilmesi için feshin, haklı ve hukuka uygun olmasının zorunlu olduğu, davacının, sözleşmenin 11 inci ve 14 üncü maddeleri uyarınca talep ettiği fesih ve cezai şartı; kiracının, kira borcunu ödememesine dayandırdığını, taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'a göre kiraya verilmiş olup, 10.02.2011 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin 09.02.2021 tarihinde son bulacağı, temerrüt nedeniyle tahliye davası açma koşullarının bulunması durumunda bile mahkeme kararı ile tahliye ilamı alınmadığı sürece akdin sona erdiğinden söz edilemeyeceği, bu itibarla feshe dayalı olarak davalıdan cezai şart ve tazminat istenemeyeceği, bu durumda mahkemece tazminat ve cezai şart istemine ilişkin davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davacı vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı vekili; kira sözleşmesinin 11 inci maddesi hükmü gereği yapılan feshin usulüne uygun olarak yapıldığını, davalının özel hukuk tüzel kişiliği haiz olduğunu için taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesinde belirtilen maddelerin geçerli olduğu, bu nedenle TBK’nın 315 inci maddesi ile diğer maddelerin uygulanma kabiliyeti olmadığını ileri sürerek Mahkeme kararının onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kira sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 299 ile 315 inci maddeleri
3. Değerlendirme
Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve mahkeme kararı ile tahliye ilamı alınmadan tek taraflı feshe dayalı olarak cezai şart ve tazminat istenemeyeceğinin anlaşılmasına göre davacı vekilinin karar düzeltme isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezasının davacıya yükletilmesine,
09.01.2024 tarihinde oy birligi ile karar verildi.