"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/415 E., 2021/712 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; taraflar arasında Özel Sağlık Hizmeti Satın Alım Sözleşmesi bulunduğunu, sözleşme kapsamında davalı Kurumun sigortalı hastalarına sağlık hizmeti verildiğini, davalı Kurum tarafından faturalandırılan hizmet bedellerinden 2015 yılı Ağustos ayına ilişkin olarak 222.599,52 TL kesinti yapıldığını belirterek, söz konusu dönem için ceza-i şart borcunun bulunmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; görev ve yetki itirazında bulunarak, davacının acil hal kapsamında fatura ettiği hizmetlerin acil hal kapsamında olmadığının tespit edilerek, zamanaşımı def'inde bulunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 2015/471 E., 2017/19 K. sayılı ilamıyla; davacı tarafından davalı aleyhine açılan işbu davanın, işlemden kaldırıldığı 01.11.2016 tarihinden itibaren üç aylık yasal süre içinde yenilenmediği anlaşıldığından davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 2018/1905 E., 2019/1001 K. sayılı ilamıyla; davacı şirkete ait ... Tıp Merkezi'nin 23.07.016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 667 sayılı OHAL KHK'sının 2/1-a maddesi ile kapatıldığı, 2/2 nci maddesi ile de taşınırları ile her türlü mal varlığının, alacak ve haklarının Hazine'ye bedelsiz olarak devredilmiş sayıldığı, taşınmazlarının da tapuda resen Hazine adına tescil edileceğinin anlaşıldığı, bu durumda Mahkemece; dava dosyası işlemden kaldırılmadan önce davacı tıp merkezinin her türlü mal varlığı ile alacak ve haklarını 667 sayılı KHK ile devralan ... davadan haberdar edilerek taraf teşkilinin sağlanması, ondan sonra gerekli araştırma ve inceleme yapılmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, davada taraf sıfatı kalmamış olan sağlık kuruluşunun davayı takip etmediğinden bahisle sonuç olarak davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş olması usule ve yasaya aykırı bulunduğundan, davacının istinaf talebinin kabulüne, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.02.2017 tarihli ve 2015/471 E., 2017/19 K. sayılı ilamının kaldırılmasına, dosyanın taraf teşkili sağlanarak yeniden yargılama yapılmak üzere Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
3. Bunun üzerine İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi raporunda "Davacı ... hizmeti sunucusu hakkında tanzim edilen 222.599,52 TL tutarındaki cezai işleme konu 01.08.2015-31.08.2015 tarihleri arasındaki acil hasta tedavi işlemlerinin, yeşil alan incelemelerine esas belgelerin ... tarafından sunulmadığı, Kurum tarafından sunulan belge ve bilgilere göre ... nin OHAL KHK düzenlemesi ile kapatıldığı, hasta dosyalarının sunulamadığı da belirtildiğinden, Kurum kayıtlarına göre yapılan incelemede kesinti tutarının yerinde olduğu, acil servisteki örnekleme metodu ile yapılan incelemedeki işlemlerin yapıldığını teyit eder hasta dosyalarının sunulamadığı, mevcut dosya durumu ile Kurum işleminde sözleşmeye aykırılık tespit edilmediğini, ...'nin faturalarının hasta sayılan ile uyumlu olmadığı" tespitlerine yer verilmiş olduğu anlaşıldığından, dava konusu kesintilerin yerinde olduğu kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde, az sayıdaki örnek hesap incelemesinin genele oranlaması suretiyle kesinti yapılmasının adil olmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli bulunmadığını, aleyhlerine hükmedilen yargılama gideri ve vekalet ücretinin yanlış hesaplandığını, teminat bedelinin iadesine ilişkin hüküm kurulmadığını belirterek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğu, dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, Mahkemece; kurulan hükümde isabetsizlik bulunmadığı anlaşıldığından davacının istinaf talebinin HMK.'nın 353/1/b-1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Kurum tarafından davacının hak edişlerinden 2015 yılı Ağustos ayına ilişkin olarak 222.599,52 TL yapılan ceza-i şart kesintisinden davacı hastanenin borcunun bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Sağlık Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan 16.10.2009 tarih ve 27378 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ'de Acil Hal;
“Ayaktan başvuran, genel durumu itibariyle stabil olan ve ayaktan tedavisi sağlanabilecek basit sağlık sorunları bulunan hastalar (Yüksek risk taşımayan ve hafif derecedeki her türlü ..., aktif yakınması olmayan düşük riskli hastalık öyküsü, genel durumu ve hayati bulguları stabil olan hastada her türlü basit belirti, basit yaralar-küçük sıyrıklar, dikiş gerektirmeyen basit kesiler, kronik belirtileri olan ve genel durumu iyi olan davranışsal ve psikolojik bozukluklar” şeklinde tanımlanmıştır.
2. SGK tarafından düzenlenen 2012 SUT'ta açıklanan "Acil Hal" tanımında;
“Ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren durumlar ile ivedilikle tibbi müdahale yapılmadığı veya başka bir sağlık kuruluşuna nakli halinde hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün kaybedilme riskinin doğacağı kabul edilen durumlardır. Bu nedenle sağlanan sağlık hizmetleri, acil sağlık hizmeti olarak kabul edilir”. şeklindedir.
3. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/j bendinde Genel Bütçeye dahil idarelerin bu Kanun'un 1 ve 3 sayılı Tarifelerine giren bütün işlemlerinin harçtan müstesna olduğu düzenlenmiştir.
4. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) "İhtiyati tedbirde teminat gösterilmesi" kenar başlıklı 392 nci maddesi şöyledir;
"İhtiyati tedbir talep eden, haksız çıktığı takdirde karşı tarafın ve üçüncü kişilerin bu yüzden uğrayacakları muhtemel zararlara karşılık teminat göstermek zorundadır. Talep, resmî belgeye, başkaca kesin bir delile dayanıyor yahut durum ve koşullar gerektiriyorsa, mahkeme gerekçesini açıkça belirtmek şartıyla teminat alınmamasına da karar verebilir. Adli yardımdan yararlanan kimsenin teminat göstermesi gerekmez. (2) Asıl davaya ilişkin hükmün kesinleşmesinden veya ihtiyati tedbir kararının kalkmasından itibaren bir ay içinde tazminat davasının açılmaması üzerine teminat iade edilir.
"
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine ayrıca teminatın iadesi hususunda Mahkemece karar verilmesi gerektiğinin anlaşılmasına göre, davacının aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Yukarıda yer verilen ilgili hukuk kuralları gereği davacı ... harçtan muaf olduğu halde, İlk Derece Mahkemesince bu durum gözetilmeden harç yüklenmesi doğru görülmemiştir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacının sair temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı İstinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davacının temyiz itirazının kabulü ile; İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının ikinci bendinin hükümden çıkartılarak yerine, ''Davacı taraf harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, başlangıçta alınan 59,30 TL harcın davacıya iadesine," ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2023 tarihinde oy biriliğiyle karar verildi.