"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/304 E., 2022/735 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalılar ... (İl Özel İdaresine izafeten) ile TEDAŞ vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz sartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip geregi düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı İl Özel İdaresinin mülkiyetinde olan dava konusu... Çarşı'nın 24.12.2003 tarihinde yanması nedeniyle kiracı olarak bulunduğu işyerinin tamamen yandığını ileri sürerek; zarar bedeli olarak 40.000 TL maddi ve 10.000 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; yangın nedeniyle kusurlu olmadıklarını savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 12.03.2013 tarihli ve 2011/373 E., 2013/99 K. sayılı kararıyla; illiyet bağının bulunmadığı gerekçesiyle davalılar TEDAŞ ve Belediye yönünden davanın reddine, davalı ... İl Özel İdaresi yönünden davanın kısmen kabulü ile 39.000 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işlemeye başlayacak yasal faiziyle tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKI YARGILAMA SÜRECI
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, davacı vekili ile davalılardan ... Valiliği İl Özel İdaresi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 02.06.2015 tarihli ve 2014/7751 E., 2015/10115 K. sayılı ilamla; davaya konu yangınla ilgili ceza yargılaması sırasında alınan bilirkişi raporları, emsal nitelikteki kesinleşmiş kararlardaki raporlar birlikte değerlendirmek suretiyle davalı ... şirketinin sorumluluğu cihetine gidilmesi, davalı ...aleyhine açılan davanın, idare mahkemesinde açılması gerektiği gerekçesiyle yargı yolu bakımından davanın usulden reddine karar verilmesi, 06.01.2004 tarihli yangın raporunda; 1. kat 220 numarada kain davacı şirketin satış yerinin tamamen yandığı tespit edildiğinden, demirbaş ve emtia zararının uzman bilirkişi heyetinden alınacak raporla hesaplatılması, en azından demirbaşların hurda değerinin tespitiyle bu bedel yönünden talebin kabul edilmesi, kusur oranlarına ilişkin olarak raporlar arasındaki çelişkinin giderilmesi, zarar bedelinin tamamından esnafın kusur oranına göre hesaplanacak miktar indirilerek, hasıl olacak sonuca göre kalan miktarın davalılardan tahsiline karar verilmesi, faaliyet giderleriyle yangın arasında illiyet bağının bulunmadığı, davacı şirketin yoksun kalınan kâr başlığı altında talep edebileceği miktarın yalnızca yeni işyerinde faaliyete başlayıncaya kadar geçen süredeki kazanç kaybına ilişkin olduğu nazara alınarak, 17.01.2012 tarihli raporda bu hususta yapılan hesaplama doğrultusunda hüküm tesis edilmesi gerektiğinden bahisle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 25.05.2021 tarihli ve 2016/346 E., 2021/301 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile 7.282,47 TL tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılar TEDAŞ ve İl Özel İdaresinin devredildiği davalı ... Belediyesinden tahsiline, davalı Büyüşehir Belediyesi aleyhine hizmet kusurundan kaynaklı açılan tazminat davasına idari yargı görevli olduğundan yargı yolu yönünden usulden reddine dair verilen hüküm, davacı ile davalı şirket ve belediye tarafından tarafından temyiz edilmiştir.
2. Dairece verilen 21.12.2021 tarihli ve 2021/8082 E., 2021/13301 K. sayılı ilamla; davalı şirket ile belediyenin tüm, davacının sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, bilirkişi raporu ile tespit edilen zarar tutarından, davacının da aralarında bulunduğu esnafın kusur oranınında indirim yapıldıktan sonra, geri kalan miktarın TBK'nın 61 nci ve 62 nci (BK'nun 50. ve 51.) maddeleri gereğince davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi gerekirken, her bir davalının kusur oranlarına göre ayrı ayrı olarak belirlenen tazminattan sorumlu tutulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Bozmaya uyularak verilen karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 11.11.2019 tarihli raporda hesaplanan zarar bedeline ve kusur dağılımına ilişkin bir bozma olmadığı, bozma ilamında belirtildiği üzere 36.412,34 TL zarar bedelinden çarşı esnafının kusur oranı olarak belirlenen % 20 oran (36.412,34 x %80 =29.129,87) düşülerek geri kalan miktardan TBK'nın 61 VE 62 nci maddeleri gereğince davalılar TEDAŞ ile (davalı İl Özel İdaresi tüzel kişiliği kaldırılmakla) ... Büyükşehir belediyesinin sorumlu olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 29.129,87 TL tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılar TEDAŞ ile (İl Özel İdaresine izafen) ... Büyükşehir Belediyesinden müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalı ... Belediyesine karşı hizmet kusurundan kaynaklı açılan davanın idari yargının görevli olduğuna dair verilen karar kesinleşmekle yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ...vekili; devredilen İl Özel İdaresi yönünden de görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, yangınla ilgili kusur verilemeyeceğini, Metin isimli kişinin jeneratörü çalıştırırken kusurlu davranışı nedeniyle olayın meydana geldiğini, elektrik şirketinin özen göstermediğini, idarenin yükümlülüklerini yerine getirdiğini, illiyet bağının bulunmadığını, kendi kusuru oranında zarar miktarından sorumlu tutulabileceğini belirterek, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı TEDAŞ vekili; kusur belirlemesine yönelik raporun yetersiz olduğunu, olayda herhangi bir sorumluluklarının bulunmadığını, illiyet bağının kesildiğini, olayın dükkan kiracısının jeneratöründen kaynaklandığını, kendilerine kusur atfedilemeyeceğini, benzer dosyada ret kararı verildiğini belirterek, mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yangın nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Bilindiği üzere, bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
3.Değerlendirme
Bozma ilamına uyan Mahkemece; davacının da aralarında yer aldığı çarşı esnafının kusuru oranında indirim yapılarak belirlenen tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verildiği, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin taraflarca ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı anlaşılmakla, davalıların temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'un (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz karar harcının temyiz eden davalı TEDAŞ'a yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi 3 atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
28.03.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.