"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; ...-ı Veli Ortaokulu kantininin 10.12.2013 tarihli ve bir yıl süre sözleşme ile davalıya kiralandığını, kira bedellerinin ödenmemesi nedeniyle sözleşmenin 16.06.2014 tarihinde feshedildiğini, taşınmazın teslim edilmesinin ve faiz hariç toplam 80.992,34 TL borcun 30 gün içinde ödenmesi talep edildiği halde borcun ödenmediğini, bundan ayrı kiracının taahhütlerini sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi nedeniyle cari kiralama dönemine ilişkin 8,5 aylık kira bedelinin tazminat olarak ödenmesi gerektiğini ileri sürerek; 80.992,34 TL kira bedeli, doğal gaz ve su borcu, sözleşme gereğince hesaplanacak cezai şartın 10.07.2014 tarihinden ödeme tarihine kadar hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 23.03.2016 tarihli ve 2015/97 E., 2016/430 K. sayılı kararıyla; bilirkişi raporu uyarınca davanın kısmen kabulüne, dava tarihi itibari ile davacının 80.992,34 TL alacaklı olduğuna, cezai şart isteminin reddine, Ocak, Şubat Mart, Nisan, Mayıs 2014 ayları için ödenmesi gereken 1.490,35 TL'ye 11.07.2014 tarihinden itibaren Eylül, Kasım, Aralık ayları kira alacaklarına ayın 16 ıncı gününden itibaren, arz bedeli olan 745,17 TL'ye 10.09.2014 tarihinden, 745,17 TL'ye 11.12.2014 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraflarca temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairece verilen 24.04.2019 tarihli ve 2017/7650 E., 2019/3711 K. sayılı ilamla, davacının tüm, davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra; hüküm, davalı tarafça sunulan ödeme belgeleri üzerinde durulması gerektiğinden bahisle bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamı doğrultusunda alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı dikkate alınarak, açılan davanın kısmen kabulüne, teminatın kira borcundan mahsubu ile davacının dava tarihi olan 21.01.2015 tarihi itibari ile 18.738,95 TL asıl alacak ve 1.094,12 TL işlemiş faiz alacağının olduğuna ve dava tarihinden sonra yapılan ödemeler nazara alınarak son ödeme tarihi olan 13.11.2020 tarihi itibari ile 1.047,95 TL asıl alacak ve 3.417,18 TL işlemiş yasal faizin davalıdan tahsiline, cezai şart isteminin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı; kararın yasal mevzuata ve kira sözleşmesine aykırı olduğunu, cezai şartın sözleşmede kararlaştırıldığını ve gerekçesiz olarak reddi kararının doğru olmadığını, bilirkişi raporunda asıl alacağın hatalı hesaplandığını, davalının toplam 80.992,34 TL alacağı bulunduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, cezai şart, kira, su ve doğal gaz alacağı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Kira akdinin sona erme sebeplerinden biri de kiracının temerrüdü olup kira parasının ödenmemesi veya geç ödenmesi durumunda akdin feshinin biçim ve koşulları 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 315 inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, istenen kira parasının veya yan giderin muaccel (istenebilir) olması ve kira bedeli ile yan giderin verilen sürede ödenmemiş bulunması, ihtarnamede verilen süre içerisinde kira parasının ödenmemesi halinde akdin feshedileceğinin açıkça belirtilmesi gerekir. Kiracıya verilecek süre konut ve çatılı ... yeri kiralarında en az otuz gün, ürün kiralarında en az altmış gün, diğer kira ilişkilerinde ise en az on gündür. Akdin feshi için tek başına bu koşulların bulunması yetmez. Ayrıca bu konuda tahliye talebinin ilama bağlanması gerekir.
2. Değerlendirme
Temyizen incelenen karara esas alınan bilirkişi raporunda, alacak miktarının doğru şekilde belirlendiği, mahkemece işbu rapordaki veriler esas alınarak hüküm kurulduğu, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı anlaşılmakla davacının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440
ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık
olmak üzere,
04.10.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.