"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2333 E., 2023/1885 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/278 E., 2023/246 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekili ile katılma yolu ile davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Hazine Müsteşarlığı'nın 15.04.2004 tarihli ve 28727 sayılı yazısı ile Toroslar EDAŞ ve bağlı ortaklıklarına indirimli tarife uygulamasından dolayı oluşan gelir kaybı nedeniyle Müsteşarlık bütçesinden herhangi bir ödeme yapılmayacağını bildirmesi üzerine müvekkili şirket tarafından turizm teşvik belgesine sahip şirketlere indirimli tarife uygulamasının kaldırıldığını, bu işlem üzerine dava dışı şirketin açtığı dava ile Turizm Teşvik Kanunu ile 2022/4100 sayılı Bakanlar Kurulu kararında belirtilen indirimli tarife uygulamasının kaldırılmadığını beyanla indirimli tarife ile normal tarife arasındaki farkın iadesini talep ettiğini, Mahkemece verilen tahsil kararının temyizde bozulduğunu, Mahkemece bozma kararına karşı direnildiğini, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca direnme kararının bozulduğunu, Mahkemece bu ilama göre yapılan hesaplama sonucu verilen 10.01.2017 tarihli kararla davanın kısmen kabulüne karar verildiğini ve bu kararın temyiz edilmeden kesinleştiğini, müvekkili şirketin bu karar nedeniyle 2017/1011 Esas sayılı icra dosyasına 22.07.2017 tarihinde 277.126,22 TL ve 01.03.2018 tarihinde 260,00 TL olmak üzere toplam 277.386,22 TL ödediği, ayrıca hukuk dava dosyasında da 15.440,15 TL yargılama gideri yaptığını ileri sürerek; 292.826,37 TL'nin ödeme tarihlerinden itibaren işlemiş ve işleyecek değişken oranlı reoskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili; Asliye Ticaret Mahkemesinde yapılan yargılamada müvekkili İdareye davanın ihbar edilmediğini, bu nedenle davacının her türlü kusurundan sorumlu olduğunu, davacının verilen karara karşı kanun yollarını tüketmeyerek kusurlu davrandığını, rücu talebinin zamanaşımına uğradığını, 16.07.2019 tarihinden sonraki dönem ödemelerinde husumetin Kültür ve Turizm Bakanlığına yöneltilmesi gerektiğini, müvekkili İdare tacir olmadığından ve taraflar arasında ticari ilişki bulunmadığından reoskont faizi talep edilemeyeceğini, davacının ilamın icra takibine konulmasında kusurunun bulunduğunu, geç ödemeden kaynaklı zararların tahsilinin talep edilemeyeceğini, müvekkili İdareye husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava dilekçesinde husumet Başbakanlık ve Hazine Müsteşarlığına yöneltilmiş ise de, yasal düzenlemelere göre önce Ekonomi Bakanlığına daha sonra da 09.07.2018 tarihli ve 703 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereğince Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlanması sebebi ile bu Bakanlık duruşmaya iştirak ettirilerek taraf teşkilinin sağlandığı, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı uyarınca hesap bilirkişiden alınan 30.11.2022 tarihli ek rapora göre davacının ödediği 277.126,22 TL’nin tamamı için rücu hakkı bulunduğu, bunun yanında davacı taraf 15.440,15 TL. yargılama gideri ödemek zorunda kaldığını
ve bu miktarın da rücuen tahsilini talep etmişse de, davacının rücuya konu Mahkeme
dosyasında yapmış olduğu yargılama masraflarının rücu alacağına konu edilmesinin mümkün olmadığı, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararında belirtildiği üzere Asliye Ticaret Mahkemesinin 10.01.2016 tarihli kararı kesinleştiğinden bu karar ile dava değerine göre davacıdan tahsiline karar verilen 3.439,35 TL bakiye karar ve ilam harcının da talep edilebileceği, dava konusu rücu alacağının taraflar arasındaki ticari bir işten kaynaklanmadığı, davalı Bakanlığın tacir olmadığı gözetildiğinde hükmedilen alacağa yasal faiz uygulanması gerekse de Mahkemece Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı öncesinde verilen 12.12.2019 tarihli kararı bu yönden açıkça istinaf edilmediğinden davacı açısından usuli kazanılmış hak oluştuğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne 280.565,57 TL'nin 277.126,22TL'sinin 22.02.2017 tarihinden itibaren, 3.439,35TL'sinin 16.03.2017 tarihinden itibaren değişen oranlarda reeskont faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; karara karşı taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraf vekillerinin istinaf taleplerinin ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı vekili ile katılma yolu ile davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili; indirimli tarife uygulanması yönündeki Bakanlar Kurulu kararı yürürlükteyken bu uygulamaya son verilmesine dair Kamu Teşebbüsleri Genel Müdürlüğünce talimat yazıldığını, Toroslar EDAŞ Genel Müdürlüğünce de talimat gereğinin yerine getirilerek indirim uygulamasına son verildiğini, neticede rücuya konu tazminata hükmedilen davanın açıldığını, dava dışı kurumların yasaya aykırı idari işlemleri neticesinde olayda kusuru bulunduğunu, müvekkili Bakanlığın idari işlemlere herhangi bir dahlinin olmadığını, indirimli tarife yürürlükteyken uygulamayan dava dışı Toroslar EDAŞ ile özelleştirme sonrası halefi konumunda bulunan Akdeniz EDAŞ ve Hazine ve Maliye Bakanlığının zarardan sorumlu olduğunu, müvekkili Bakanlık harçtan muaf olmasına karşın hesaplama yapılırken bu hususlara riayet edilmediğini ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davacı vekili; müvekkili şirketin rücuya konu ettiği tazminat ilamını temyiz etmesi sebebiyle harç ödemek durumunda kaldığını, davacının tazminat alacağından sorumlu olduğundan yargılama giderleri bağlamında temyiz harçlarına da katlandığını, ödediği harç giderini de talep etmesinin hakkaniyete uygun olduğunu, yargı harçları ile masrafların istemeyeceği şeklinde hatalı tespit yapıldığını, 01.03.2018 tarihinde davacı şirketin icra dosyasına 260,00 TL tutarında yaptığı ödemenin dikkate alınmadığını ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, indirimli tarifeden faydalanan dava dışı abone tarafından açılan davada kabul edilip ödenen bedelin ve rücuya dayanak dava dosyasında yapıldığı iddia edilen yargılama giderlerinin rücu yolu ile davalı Bakanlıktan tahsili istemine ilişkindir.
Dava tarihi itibariyle yasal hasım Ekonomi Bakanlığı olmasına rağmen temsilde yanılma ile Hazine Müsteşarlığı aleyhine açılan davada yargılama sırasında doğru hasım olan ... usule uygun şekilde davaya dahil edilip taraf teşkilinin sağlandığı, denetime elverişli 30.11.2022 tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; davacı ... şirketinin ödediği 277.126,22 TL'nin tamamı ile Asliye Ticaret Mahkemesinin 10.01.2016 tarihli kesinleşen dosyasında dava değerine göre davacıdan tahsiline karar verilen 3.439,35 TL bakiye karar ve ilam harcını davalı Bakanlıktan talep edebileceği İlk Derece Mahkemesinin 12.12.2019 tarihli kararı ile icra takibi nedeniyle 22.02.2017 tarihinde icra veznesine ödenen 277.126,22 TL ile Asliye Ticaret Mahkemesinde yapılan yargılama nedeniyle sarf edilen 15.670,15 TL (talep 15.440,15 TL) toplamı 292.796,37 TL'nin tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine hükmedilmesine ilişkin kararında davacı ... şirketince takip dosyasına 01.03.2018 tarihinde yatırılan 260,00 TL alacak isteminin reddedilip bu karara karşı davacı ... şirketince istinaf yoluna başvurulmadığı, davacının icra dosyasına yönelik alacak talebi bakımından 260,00 TL alacağının reddi ile 277.126,22 TL'den fazla alacağının bulunmadığı hususunun davalı yönünden usuli kazanılmış hak oluşturduğu davalı Bakanlığın harçtan muaf olduğu hususu gözetilerek yargılama giderlerinin hüküm altına alındığı anlaşılmakla, davalı vekili ile katılma yolu ile davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370/1 maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,13.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.