"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2011/114 E., 2013/356 K.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; tarafların aralarında devam eden iş yeri kira ilişkisini 08.02.2009 tarihinde anlaşarak sona erdirdiklerini, davacının davalıya depozito bedeli olarak 15.05.2008 keşide tarihli 21.000,00 TL bedelli, 10.06.2008 keşide tarihli 32.500,00 TL bedelli, 10.07.2008 keşide tarihli 32.500,00 TL bedelli ve 10.08.2008 keşide tarihli 32.500,00 TL bedelli olmak üzere toplam 118.500,00 TL bedelli çek verdiğini, davacının davalıya 2008 yılı Ağustos ayı ile 2009 yılı Ocak ayları arasındaki döneme ilişkin için aylık 24.000,00 TL olmak üzere olmak üzere toplam 6 aylık 144.000,00 TL civarında kira borcu olduğunu, davalının ödenen çek bedelinin toplam borçtan düşülerek kalan borç için ödeme planı yapılması teklifini kabul etmediğini, 31.03.2009 keşide tarihli ve 100.000,00 TL bedelli ve 10.11.2008 keşide tarihli 53.750,00 TL bedelli teminat çeklerinin iki farklı dosyada takibe konu edildiğini, takibe konu edilen bedelin toplam borcun üzerinde olduğunu ileri sürerek; fazlaya dair haklar saklı kalmak üzere, takibe konu edilen çekler bedelsiz olduğundan, takiplerin borcu aşan miktar oranında iptaline, ödeme yapıldığı takdirde istirdatına ve davalının tazminat ödemesine karar verilmesi istenmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının kira sözleşmesine aykırı davranarak kira, elektrik, su, telefon, internet, reklam katılım payı sorumluluğunu yerine getirmediğini, sözleşmeyi haksız ve tek taraflı olarak fesih ederek mecuru tahliye edeceklerini bildirdiğini, kabul edilmeyen fesih konusunda mutabakata varılamadığını, davacının 08.02.2009 tarihinde mecuru terk etmek ve eşyalarını boşaltmak için AVM yönetiminden izin istediğini, iznin sözleşmeden kaynaklı hak ve alacaklar saklı tutulmak kaydı ile verildiğini ve bu şartla mecurun anahtarlarının teslim alındığını, anahtar teslim tutanağına bu yönde ihtirazi kayıt konulduğunu, kiralananın hala kiraya verilmediğini, sözleşmede kiralananın süresinden önce tahliyesi hali için dönem sonuna kadar işleyecek kira bedelleri ile birlikte 500.000 Euro cezai şart ödeyeceğinin kararlaştırıldığını, çeklerin teminat çeki olmadığı gibi karşılıksız çıktığını, davacının erken tahliye cezai şart bedeli 500.000 Euro, 6 aylık kiralananın boş kalma süresi kira bedeli 116.119,08 Euro ile ortak gider payı, elektrik, su, telefon ve internet borcu 15.069,76 Euro borcu bulunduğunu, davanın zamanaşımı süresi dolduktan sonra açıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında inşa edilmekte olan alışveriş merkezinde yer alacak bağımsız bölümünün kiralanması hususunda imzalanan 28.04.2008 tarihli 10 yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğu, kiracı davacının kiralananı 08.02.2009 tarihinde boşalttığı ve anahtarı teslim ettiği, davacının tahliyenin haklı sebebe dayandığını ispat edemediği, 2008 yılı Mayıs ayından tahliye tarihine kadar işleyen dönem kira bedeli ve sözleşme ile hükme bağlanmış gerçekleşen genel giderler, taşınmazın yeniden kiraya verebileceği makul süre olarak bilirkişi heyetince belirlenen 3 aylık süre kira bedelinden ve sözleşmenin (7.4.) maddesi uyarınca sorumlu olduğu kararlaştırılan şantiye kirası ve reklam katılım payı bedeli 211.791,58 TL olduğu, toplam borç tutarı itibariyle davacının takip konusu çek bedellerinden sorumlu bulunduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalının kötü niyetle takip başlattığını, bilirkişi raporlarının hatalı olduğunu ve birbirleriyle çeliştiğini, şantiye kirası ve reklam katılım payından davacı kiracının sorumlu olduğuna dair hükmün 10 yıl süre ile devam edeceği mantığı ile sözleşmeye eklendiği, davacı kiracının taşınmazda kaldığı kira süresine orantılı olarak şantiye kirası ve reklam katılım payı sorumlu tutulması gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, menfi tespit ve takibin iptali istemine ilişkindir.
Somut olayda; taraflar arasında geçerli olan 28.04.2008 tarihli ve 10 yıl süreli iş yeri kira sözleşmesinin davacı kiracı tarafından süresinden önce feshedildiği, kira ilişkisinin 08.02.2009 tarihinde tahliye ile son bulduğu, davacının feshin haklı olduğunu ispatlayamadığı, davacının tahliye tarihine kadar işlemiş ve ödenmemiş kira bedeli ile kiralananın yeniden kiraya verilebileceği makul süre olarak belirlenen 3 aylık kira bedeli ve sözleşme ile üstlendiği yan giderlerden sorumlu olduğu, "şantiye kirası" adıyla sözleşmenin başında ödeneceği kararlaştırılan bedelinin kira süresinin tamamına ilişkin olduğu, kalan süre ile orantılı olarak bu bedelin mahsubu gerektiği değerlendirilmekle birlikte neticeten davacının borcunun takip konusu tutarı aştığı davacının borcu ödediğini yahut başka bir şekilde borcun sona erdiğini ispat edemediği anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süresi içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,12.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.