"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/921 E., 2023/1971 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece; davalılardan ... Gayrimenkul Emlak Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.ne yönelik davanın pasif husumet yokluğundan reddine, diğer davalılar yönünden tazminat talebinin reddine, maddi tazminat talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili, davalılardan ... vekili, dahili davalılar ..., ..., ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili şirket ile davalılardan ..., ..., ... ile ... arasında dükkan vasıflı taşınmazın kiralanmasına ilişkin 01.07.2005 tarihinden bu yana sözleşme bulunduğunu, lokanta olarak işletilmek üzere kiralanana ciddi bir tadilat yapıldığını, ticari demirbaş ve emtia alındığını, davalılardan ... şirketi tarafından gönderilen 17.06.2014 tarihli ihtar ile kiralanana ilişkin İstanbul Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünce riskli yapı tespiti yapıldığı, yıktırılacağı dolayısıyla tahliye edilmesi gerektiğinin bildirilmesi üzerine 07.07.2014 tarihinde kiralananın tahliye edildiğini, sözleşme süresinden önce kiralananın tahliye edilmesi nedeniyle sökülmesi mümkün olmayan ve işyerinin yıkımı nedeniyle uğranılacak olan zararın delil tespiti ile 82.170,00 TL olduğunun belirlendiğini, önceki kiracıya da 300.000,00 TL hava parası ödendiğini, demirbaş malzemenin yaklaşık kıymetinin de 300.000,00 TL civarında olup depoda atıl vaziyette ve kullanılamaz durumda bulunduğunu, söz konusu menfi zararlardan kusuru nedeniyle davalıların sorumlu bulunduğunu ileri sürerek; şimdilik 10.000,00 TL maddi, 10.000,00 TL manevi tazminatın 07.07.2014 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 27.05.2022 tarihli dilekçe ile maddi tazminat yönünden talebini 37.291,29 TL'ye artırmıştır.
II. CEVAP
1. Davalılar ... ve ... ...; riskli yapı tespit başvurusunun yeni malik tarafından yapıldığını, tadilatlar sonrasında kiralananın yaklaşık on yıl kullanıldığını, sözleşmenin haksız feshi söz konusu olmadığından taleplere ilişkin koşulların oluşmadığını savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
2. Davalılar ... ve ... vekili; davanın görevsiz mahkemede açıldığını, taşınmazın satıldığını, taraflar arasında devam eden kira sözleşmesi bulunmadığından kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, davanın belirsiz alacak davası ya da kısmi dava olarak açılmasında davacının hukuki yararı olmadığını, riskli yapı tespit başvurusu yeni malik tarafından yapıldığından kiralananın riskli yapı statüsüne alınmasında müvekkillerinin kusurunun bulunmadığını, 2005 yılında işletme için yapılan tadilatların rayiç değerlerinin talep edilmesinin mümkün olmadığını, masraflara ilişkin belge de sunulmadığını, sözleşmede yapılan masrafların talep edilemeyeceğinin kararlaştırıldığını, delil tespiti raporunu kabul etmediklerini, kiralanan yıllardır kullanıldığından yapılan tadilatların değer kaybettiğini, kaldı ki taşınmaza değer katmayıp iş ve işletme için yaptırıldıklarını, hava parasına ilişkin talebin soyut olduğunu, manevi tazminat koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
3. Davalı Şirket, davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 14.04.2016 tarihli ve 2014/609 E., 2016/298 K. sayılı kararla; davalılar ..., ... ... ve ... aleyhine açılan davanın taraf sıfatı yokluğundan reddine, diğer Şirket ve ... aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 27.03.2019 tarihli ve 2017/6451 E., 2019/2676 K. sayılı ilamla; davacının sair temyiz itirazları reddedilerek, davalı Şirketin 24.05.2013 tarihinde kiralananı olduğu haliyle görerek satın aldığından davanın husumetten reddine karar verilmesi gerekirken esastan reddine karar verilmesinin doğru olmadığı, taşınmazın önceki malikleri olan diğer davalılar ..., ..., ... ve ... ... sebepsiz zenginleşen olduklarından faydalı ve zorunlu imalatlara yönelik delilleri toplanarak faydalı ve zorunlu imalat bedeli yönünden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kabulüne, 10.000,00 TL'nin dava tarihinden, 27.291,29 TL'nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ... ..., ... ve ... mirasçıları dahili davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalılardan ... vekili ve dahili davalılardan ..., ... ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; manevi tazminat isteminin reddine karar verilmesinin doğru olmadığını, davalı şirket taşınmazı satın alması ve kira sözleşmesine halef olması nedeniyle maddi tazminattan sorumluluğu bulunduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Dahili davalılar ..., ..., ... vekili; faydalı ve zorunlu imalat bedeli yönünden bozmaya uygun ilave delil toplanılmadığını, emsal bozma ilamının dikkate alınmadığını, dava dilekçesindeki talebe göre hükmedilen bedelin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi doğru olmadığı gibi hisseye göre paylaştırma yapılmamasının, davacı 01.01.1993 tarihinden beri kiracı olduğunu belirttiği halde akit başlangıç tarihinin 01.07.2005 tarihi alınarak hesaplama yapılmasının da doğru olmadığını, davacı tarafça masraflara ilişkin belge sunulmadığını, bilirkişi tarafından belirlenen bedele KDV eklenemeyeceğini, kira süresine göre masrafların ve eşyaların kullanım ömrünü tamamladığını, riskli yapı kararı üzerine yıkım gerçekleştiğinden müvekkillerine kusur atfedilemeyeceğini, yıkım tarihinde murisin malik olmadığını, delil tespit raporu esas alınarak düzenlenen raporun kabul edilemeyeceğini, sökülüp götürülen malzemelerin ikinci el fiyatlarının hesaplamadan düşülmesini, yine yıpranma bedeli oranının düşük hesaplandığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili; bozma ilamına uyulduğu halde gereğinin yerine getirilmediğini, faydalı imalatlara ilişkin belge, fatura ve her türlü delil toplanması gerektiği halde davacı tarafça somut bir delil ibraz edilmediğini, kiralananın mülkiyetinin davalı şirkete ait olduğunu, tazminatın taşınmazdaki pay oranına göre hüküm altına alınmadığını, riskli yapı kararının alınmasında müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğunu, maliyet hesabında 2014 yılının gözetilemeyeceğini, lüks ve sökülüp götürülen imalat kalemlerinin hesaplamaya dahil edildiğini, arızalı olan otomatik kepengin faydalı imalat olarak kabul edilemeyeceğini, yıpranma payı oranının düşük hesaplandığını, ekonomik ömrünü tamamladığından sebepsiz zenginleşmenin kabul edilemeyeceğini, hesaplamaya KDV'nin dahil edilemeyeceğini, emsal dosyadaki bozma ilamının dikkate alınması gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalatlar bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun) 530 uncu maddesi.
2. 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı.
3. Değerlendirme
Mahkemece uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, yine o ilamda belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verildiği, bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşen ve usuli kazanılmış hak durumunu oluşturan kısımlar hakkında yeniden inceleme yapılamayacağı, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu anlaşılmakla, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının da istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
11.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.