"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2013/542 E., 2013/586 K.
Mahkemece bozma sonrasında verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalının davacıya ait taşınmazda, 22.02.2006 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli sözleşme ile kiracı olduğunu, yıllık kira bedelinin üçer aylık dönemler halinde dört eşit taksitte ödenmesi kararlaştırılmasına rağmen, davalının 21.08.2008, 21.11.2008, 22.02.2009 ve 23.09.2009 tarihlerinde ödemesi gereken kira bedellerini ödemediğini, haklı nedenle feshedilen sözleşmenin 11. maddesi gereğince bir yıllık kira bedeli tutarında cezai şart bedelinin de davalı tarafından ödenmesi gerektiğini ileri sürerek; kira bedeli taksitleri ile bir yıllık kira bedeli karşılığı olan 54.330,00 TL olmak üzere toplam 106.973,73 TL'nin vade tarihleri itibariyle ayrı ayrı hesaplanacak olan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un (6183 sayılı Kanun) ile belirlenmiş gecikme zamlarıyla birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; kiralananın işletme ruhsatı bulunmadığından mühürlendiğini, davalının faaliyetine devam edemediğini kiranın taksitler halinde ödendiğini, sözleşmenin feshi nedeniyle talep edilen tazminatı kabul etmediklerini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.05.2010 tarihli kararıyla; tarafların kira bedelini sözleşme ile belirlediği, kira bedellerinin ödenmemesi sonucunda davacı kiraya verenin kira sözleşmesini feshettiği, tacir olan davalının gerekli, özen ve dikkati göstererek sözleşme yapması gerektiği, akaryakıt bayiiliği ruhsatının fesh edilmesi, bu ruhsatı kendi eylem ve yükümlülüklerini yerine getirerek temin etmesi zorunluluğu karşısında davalının kira ödeme yükümlülüğünden kurtulmasının söz konusu olmayacağı, kira bedelinin ödenmemesine bağlı olarak sözleşmenin 11. maddesi uyarınca davacının cezai şart bedeli talep edebileceği gerekçesiyle; davanın kabulü ile 106.973,73 TL alacağın feshin yapıldığı 18.08.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesinin 22.11.2011 tarihli ilamıyla; davacı vekilinin sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan 22.02.2006 başlangıç tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesinde yıllık kira bedellerinin üçer aylık dönemler halinde dört eşit taksitte ödeneceği kararlaştırıldığı bu şartın geçerli olup tarafları bağladığı, borcun ifa olunacağı gün sözleşme ile belirlendiğinden ihtar şartı aranmadan bu günün bitmesi ile borçlunun mütemerrit olacağı, bu durumda Mahkemece kira alacağına sözleşme ile kararlaştırılan ödeme tarihlerinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde fesih tarihinden itibaren hükmedilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
2. Mahkemenin 13.03.2012 tarihli kararıyla; vadenin temerrüt tarihi olarak kabul edilebilmesi için bu tarihin açık olarak taraflar arasında kararlaştırılması gerektiği, dava konusu uyuşmazlıkta dönemlik kira bedellerinin ödeme tarihlerinin açık olarak belirlendiğinden söz edilemeyeceği, temerrütün ihtar şartına bağlı olduğu gerekçesiyle, önceki kararda direnilmiş; direnme kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22.05.2013 tarihli ilamıyla; sözleşmede yer alan; “yıllık kira bedeli üçer aylık dönemler halinde, peşin olarak tahsil edilecektir” şeklindeki açık hüküm uyarınca, kira bedelinin ödenme zamanının belirlendiği, bu belirlemenin ihtara gerek kalmaksızın temerrüdün oluşmasını sağlayan bir sözleşme hükmü olduğu, ödenmeyen kira alacağına sözleşme ile kararlaştırılan ödeme tarihlerinden itibaren dönemsel olarak faize hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle, direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
4. Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kabul edilen toplam 52.343,00 TL kira alacağından 12.588,00 TL'ye 21.08.2008 tarihinden, 12.588,00 TL'ye 21.11.2008 tarihinden, 13.583,50 TL'ye 22.02.2009 tarihinden, 13.583,50 TL'ye 23.09.2009 tarihinden itibaren itibaren, cezai şart alacağı ile karar pulu bedeli ve noter ihtar masrafı toplamı olan 54.330,00 TL 'ye dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına karar verilmiş; karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; alacağa 6183 sayılı Kanun kapsamında gecikme zammına hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, ödenmeyen kira alacağı tahsili istemine ilişkindir.
Temyize konu edilen Mahkeme kararının; bozma ilamlarında belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bozma ilamlarının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan kısımlara yönelik temyiz itirazlarının incelenemeyeceği anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 12.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.