"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 54. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/81 E., 2024/403 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 3. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/206 E., 2023/745 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin Atatürk Havalimanında "Büfe ve Tobacco" adı altında kiracı olarak işletmesi bulunduğunu, davalı DHMİ İstanbul Yeni Havalimanı yapım işini ihale ile diğer davalı şirkete verdiğini, davalılar arasındaki Uygulama Sözleşmesinin (32.) maddesinde, "Atatürk Havalimanı İç ve Dış Hatlar Terminalinde Hizmet Sunan Kiracıları ve Kargo Nakliyeciliği ve Taksi Taşımacılığı Yapan Kooperatifleri Mevcut Sözleşmeleri ile Birlikte Devir Alacaktır." şeklinde hüküm bulunduğunu, sözleşmede söz konusu kiracıların hak ve yükümlülüklerinin aynen devam edeceği de düzenlenerek Atatürk Havalimanında hizmet sunan kiracıların yeni havalimanı nedeniyle mağduriyetlerinin önlenmesinin amaçlandığını, kiracı listesinin davalı DHMİ tarafından diğer davalı şirkete görevlendirme şartnamesinin 22 numaralı ekinde bildirildiğini, (32.) maddedeki düzenlemenin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 129. maddesi uyarınca tam üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğinde olması nedeniyle müvekkili şirket tarafından sözleşme hükümleri kapsamında davalı şirketten edimin ifası ve faaliyetine uygun yer tahsisi yapılmasının ihtar edildiğini, davalı şirket ile yapılan görüşmelerden de sonuç alınamadığını ileri sürerek; davalılar arasındaki sözleşmeden doğan edimin ifasına, kiralanan yerlerin tespitine, tespit edilen yerlerin müvekkiline verilmesine, tespit ve teslim edilen yerlerin rayiç aylık kira bedellerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı DHMİ vekili; davacı ile davalılar arasında bir sözleşme bulunmadığını, talep konusu hususların DHMİ tarafından gerçekleştirilmesinin söz konusu olamayacağını, davacının aktif dava ehliyetinin ve eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını, davacı tarafından işletilen yerin tahsisi ve gelirinin dava dışı TAV Havalimanları Terminal İşletmeciliği A.Ş. ye ait olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı şirket vekili; davacının, davalılar arasındaki özel hukuk sözleşmesine istinaden hak iddiasının "sözleşmenin nisbiliği ilkesine" aykırılık teşkil ettiğini, Atatürk Havalimanındaki kira sözleşmesinin İstanbul Havalimanı bakımından aynı şartlarla devralınması gerekeceğine ilişkin iddiaların hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davalı şirketin diğer davalı DHMİ ile iyiniyetle müzakere yükümlülüğünü yerine getirdiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalılar arasında akdedilen davacının taraf olmadığı 19.11.2013 tarihli uygulama sözleşmesinin eksik üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğinde olduğu, ihale şartnamesindeki düzenlemelerin her iki davalının iç ilişkisi niteliğinde olup sözleşmelerin nisbiliği gereği davacının doğrudan davalılardan talepte bulunamayacağı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; karara karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; uygulama sözleşmesinin ilgili maddesi eksik üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğinde olup, davacının bu madde uyarınca kendi adına talepte bulunmasının mümkün olmadığı, davacının daha önce kiracı olarak bulunduğu Atatürk Havalimanını işletenin davalılar olmadığı, davalılarla davacı arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığı, ihale şartnamesindeki düzenlemelerin her iki davalının iç ilişkisi mahiyetinde olduğu, davacı ile dava dışı TAV arasında düzenlenen Alan Tahsis Sözleşmesinin (2.2) ve (11.1) maddeleri ve sözleşmelerin nisbiliği ilkesi gereği davacının doğrudan davalılardan yer tahsisi ve kira bedelinin tespiti talebinde bulunamayacağı gerekçesiyle, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesindeki beyanlarını tekrar etmiş, ayrıca sözleşmede, her ne kadar üçüncü kişinin kendi adına talepte bulunabileceği yazılı olmasa da, sözleşme taraflarının iradesinin bu yönde olduğunu, aksi düşüncenin sözleşmenin ve kanun koyucunun amacına, kanunun ruhuna aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Değerlendirme
Uyuşmazlık, kiralanan yerin tespiti, teslimi ve buna göre kira bedelinin belirlenmesi istemlerine ilişkindir.
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeye, davacının taraf olduğu kira sözleşmesinde kiraya verenin dava dışı TAV Havalimanları Terminal İşletmeciliği A.Ş. olmasına, davacı ile davalılar arasında bir sözleşme ilişkisi bulunmadığının ve özellikle davalılar arasındaki sözleşme ve yazışmaların davacıya edimin ifasını doğrudan talep etme yetkisi verir nitelikte olmadığının anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,12.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.