"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1009 E., 2024/8 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gümüşhane Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/702 E., 2022/708 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl davada davacı vekili; mülkiyeti davalı Hazineye ait olan dava konusu taşınmazların ceviz ağacı dikilerek ağaçlandırılmak üzere 04.05.2012 tarihinde 10 yıl süre ile davacı tarafından kiralandığını, ceviz fidanı dikimi için davalı Bakanlık tarafından tahsis edilen kredi kullanılarak taşınmazlara 2.000 adet ceviz fidanı dikildiğini, ancak fidanların erken çiçek açması ve aşırı soğuklar nedeniyle kuruduğunu, bunun üzerine tamamlama dikimleri yapılmak üzere süre tanındığını, ancak sonucu beklenmeden ceviz ağaçlandırma uygulama projeleri iptal edilerek kira sözleşmesinin tek taraflı olarak feshedildiğini ileri sürerek; haksız fesih nedeniyle uğradığı maddi zararların tazmini ile şimdilik 10.000,00 TL'nin davalılardan tahsilini talep etmiştir.
2. Birleşen davada davacı ... vekili; dava konusu taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesi gereğince pazarlık usulü ile ağaçlandırma yapılmak üzere 10 yıl süreyle davalıya kiralandığını, davalının ceviz ağaçlandırması yaptığı sahada yapılan periyodik denetimlerde tasdikli projeye uygun iş ve işlem tesis edilmediği ve taahhütname hükümlerinin yerine getirilmediğinin tespit edildiğini, tespit edilen bu hususların ikame edilmesi için davacıya ihtar gönderildiğini, ancak geçen süre içinde hiçbir değişiklik olmadığını ileri sürerek; davalının taşınmazdan tahliyesi ile 156.642,20 TL kullanım bedeli ile cari yıl kira bedelinin %25'i olan 10.488,50 TL tutarındaki tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Asıl davada davalı Bakanlık vekili; 6831 sayılı Kanun gereği ormanlara ait her türlü işi yapmak ve yaptırmak görevinin Orman Genel Müdürlüğüne ait olduğundan, müvekkilinin hasım gösterilmesinin hatalı olduğunu savunarak, davanın reddine istemiştir.
2. Asıl davada davalı ... vekili; davaya konu taşınmazların ağaçlandırma yapılmak üzere 04.05.2012 tarihinde imzalanan sözleşme ile davacıya kiralandığını, sahada yapılan periyodik denetimlerde tasdikli projeye uygun iş ve işlemlerin davacı tarafından tesis edilmediği ve taahhütname hükümlerinin yerine getirilmediğinin tespit edildiğini, eksik hususların ikame edilmesi için davacıya tebligat yapıldığını ancak hiçbir değişiklik olmadığını, bunun üzerine kira sözleşmesinin iptal edildiğini, feshin hukuka uygun ve haklı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
3. Birleşen davada davalı vekili; feshin haksız olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; zararın varlığını ve miktarını ispat yükü kendisinde olan davacı kiracı tarafça herhangi bir belge, fatura yahut başkaca bir delil sunulmadığı, bu nedenle zararın varlığı ve miktarının ispatlanamadığı, birleşen davada ise davalı kiracıya usulüne uygun olarak tebligat yapılmadığı ve gerekli sürelerin verilmediği, bu şekilde feshin haksız olduğu gerekçesiyle; asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiş; karara karşı, taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayı belirtilen kararıyla, istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Asıl davada davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince davanın esası ile ilgili olarak gösterdikleri deliller hiç değerlendirilmeden karar verildiğini, ceviz fidanlarının kurumasına ilişkin sebeplerin net olarak belirlenmediğini, bu hususta alınan raporların çelişkili olduğunu, sözleşmenin usule aykırı olarak feshedildiğinin tespit edilmesine rağmen lehine tazminata hükmedilmiş olmasının hatalı olduğunu, cevizlerden verim alınamadığı için taşınmazın terk edildiğini, her iki davalı lehine ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmiş olmasının hatalı olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Birleşen davada davacı ... vekili; fesih bildirimine ilişkin yapılan tebligatın usulüne uygun olduğunu, bu nedenle birleşen davanın reddedilmesinin doğru olmadığını, yine davacı lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmiş olmasının da doğru olmadığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, asıl davada sözleşmenin feshinden kaynaklı menfi ve müspet zarar tazmini; birleşen dava ise akde aykırılık sebebine dayalı tahliye ve cezai şart istemine ilişkindir.
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye, sözleşme içeriğine göre kiracının sözleşmeye aykırılık halleri tespit edildiği taktirde, aykırılığın giderilmesi için kendisine altı ay süre verilmesi ve bu hususlara ilişkin bildirimin sözleşmede belirtilen adrese yapılması gerekmesine, kiraya veren Hazine tarafından düzenlenen feshe dair tebligatların tamamının sözleşmede belirtilen adres dışındaki başka adreslere yapılması ve bu tebligatların da bila tebliğ iade edilmesi nedeniyle, sözleşmenin feshinin geçersiz olmasına, kiracı tarafça da kiralananın tahliye ve teslim edildiği hususunun ispatlanamamasına, davacı kiracı tarafından tahliye edilmeyen kiralanan için yapılan masrafların bu aşamada istenemeyecek olmasına, yine davada taraf gösterilmekle Bakanlık lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1 maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.