"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/317 E., 2023/5 K.
Taraflar arasındaki sözleşme ve taahhütname iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Osmaniye İLi ... İlçesi ... mevkiinde 1385 nolu parselin Hazine adına kayıtlı olduğunu, Hazine tarafından .... Noterliğinin 03.04.2013 tarihli ve 3618 yevmiye numaralı ön izin sözleşmesi ve .... Noterliğinin 02.04.2013 tarihli ve 9616 yevmiye numaralı noter onaylı taahhütname sözleşmesi ile dava konusu taşınmazın 2 yıl irtifak hakkının davalı şirkete verildiğini, müvekkilinin bu taşınmazı çok uzun yıllardan beri imar ve ihya ederek kullandığını, üzerine zeytin ağaçları diktiğini, ancak yapılan sözleşme ile zeytinlerin kesilmesinin de gündeme geldiğini, sözleşme ve taahhütnamenin usul ve yasaya aykırı düzenlendiğini, davalının irtifak tesis etme hakkının bulunmadığını ileri sürerek; .... Noterliğinin 03.04.2013 tarihli ve 3618 yevmiye numaralı ön izin sözleşmesi ve .... Noterliğinin 02.04.2013 tarihli ve 9616 yevmiye numaralı noter onaylı taahhütnamenin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; sözleşmenin geçerli olduğunu, davacının iyiniyetli olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 04.05.2017 tarihli ve 2015/1097 E., 2017/326 K. sayılı kararla; 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkındaki Kanun (3573 sayılı Kanun) gereğince kesin zaruret görülmeyen zeytin ağaçlarının kesilip sökülemeyeceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile ön izin sözleşmesinin iptaline, sair talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 4. Hukuk Dairesince verilen 30.04.2019 tarihli ve 2018/4141 E., 2019/2518 K. sayılı sayılı ilamla; "...Dosya kapsamına göre; davacı tarafından ... Mal Müdürlüğü aleyhinde ön izin ve taahhütname sözleşmelerinin iptali istemiyle dava açıldığı, Gaziantep 2.İdare Mahkemesince verilen 13.10.2016 tarihli ve 2016/781 E., 2016/925 K. sayılı ilamla davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verildiği, bu kararın halen Danıştayda temyiz incelemesinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Şu durumda, ön izin ve taahhütname sözleşmelerinin iptaline ilişkin dava dosyasının sonucu eldeki davayı etkileyeceğinden, bu yargılamanın sonucu beklenmeli ve ona göre yapılacak değerlendirme ile karar verilmelidir..." gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 30.12.2020 tarihli ve 2020/217 E., 2020/623 K. sayılı kararla; 3573 sayılı Kanuna aykırılık nedeni ile davalı ile yapılan ön izin sözleşmesinin iptaline, .... Noterliğince hazırlanan 02.04.2013 tarihli 9616 yevmiye nolu taahhütnamenin iptali talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yargıtay 4. Hukuk Dairesince verilen 22.11.2022 tarihli ve 2022/11530 E., 2022/15141 K. sayılı ilamla; dava konusu 1385 sayılı parselin dava dışı Hazineye ait taşınmaz olduğu tartışmasız olmakla, dosya kapsamındaki tüm belgeler ve tanık beyanları değerlendirildiğinde, davacının ecrimisil ödeyerek anılan Hazine taşınmazına zilyet olduğunun kabulü gerektiği, şu halde, mülkiyet hakkını elinde bulunduran ve sözleşmenin tarafı olan dava dışı Hazine yönünden davacının daha üstün ve korunmaya değer bir hakkının varlığından bahsetmek mümkün olmadığı, sözleşmenin diğer tarafı olan ve lehine irtifak hakkı tesis edilen davalı şirket yönünden açılan davanın tümden reddi gerekirken, ön izin sözleşmesinin iptalini içerir kısmen kabul kararı verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mülkiyet hakkını elinde bulunduran ve sözleşmenin tarafı olan dava dışı Hazine yönünden davacının daha üstün ve korunmaya değer bir hakkı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; Hazine adına yolsuz tescil yapıldığını, eski zilyedin süresinin dikkate alınmadığını, taleplere ilişkin somutlaştırma işlemi yapılmadığını, müvekkilinin tescil talebinde bulunmaya hak sahibi olduğunu, uzun süredir zilyet taşınmazı olarak imar ve ihya ettiğini, davanın mülkiyet hakkına dayandığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkındaki Kanun'a aykırılık iddiasıyla ön izin sözleşmesi ve taahhütnamenin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 ile 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararları.
3. Değerlendirme
Mahkemece bozma ilamında belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verildiği, bozmanın dışında kalan ve kesinleşmiş olan kısımlar hakkında yeniden inceleme yapılarak karar verilemeyeceği anlaşılmakla, davacının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
21.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.