"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2022/42 E., 2022/477 K.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 11.10.2010 tarihinde davalılardan ... San. A.Ş. den 60.515,06 TL bedelle araç satın aldığını, araçta ilk arızanın 2011 yılı Mart ayında meydana geldiğini ve serviste aracın “Body Computer” olarak tabir edilen gövde bilgisayarının değiştirildiğini, arızaların bundan sonra da devam ettiğini ve araçta ortaya çıkan farklı ayıplar nedeniyle aracın satın alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde sekiz kez servise götürüldüğünü ileri sürerek aracın satış bedelinin yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, bedel iadesinin mümkün olmaması hâlinde aracın misli ile değiştirilmesine karar verilmesini talep etmiş, 06.07.2022 tarihli duruşmada davacı vekili "Bozma ilamına uyulmasına karar verilmesini talep ederiz, dava konusu ... plakalı araç perte çıkmıştır, dava konusuz kalmıştır, söz konusu araçla ilgili trafik kayıtlarının getirtilmesi için müzekkere yazılmasına akabinde de bozma ilamına uyularak dava konusuz kaldığından yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden lehimize karar verilmesini talep ederiz." şeklinde beyanda bulunmuştur.
II. CEVAP
1. Davalı ... San. A.Ş. vekili; aracın davacıya her türlü ayıptan ari olarak teslim edildiğini, sorunların aracın kullanımından kaynaklanabileceği gibi servis hizmetinin iyi verilmemesinden de doğabileceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (TOFAŞ) vekili; 21.05.2012 tarihli son servis işleminden dört buçuk ay sonra ve garanti süresinin dolmasına sadece altı gün kala aracın ayıplı olduğundan bahisle dava ikamesinin kötüniyetli olması nedeniyle kabul edilemeyeceğini, davacının bu süreçte araçla azımsanmayacak mesafe yol katettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Ankara Batı 1. Tüketici Mahkemesinin 15.10.2015 tarihli kararı ile; araçta üretimden kaynaklanan ayıplar bulunduğu, giderilmelerine rağmen meydana gelen arızalar nedeniyle araçta 7.500,00 TL değer kaybı oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 7.500,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Mahkemenin 15.10.2015 tarihli kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesince verilen 08.10.2018 tarihli karar ile; hükme esas alınan bilirkişi raporları arasında araçta oluşan değer kaybı miktarının belirlenmesine yönelik tespitlerde çelişki olduğu, yine anılan raporlarda dava konusu araçta imalattan kaynaklanan ayıbın olup olmadığına ilişkin değerlendirmenin yapılmadığı ve yeniden rapor alınması gerektiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
Mahkemenin 13.06.2019 tarihli kararı ile bozma kararına uyularak yeni alınan bilirkişi raporu ile araçtaki ayıpların ücretsiz onarım hakkının kullanılmasıyla giderildiğinin ve değer kaybına neden olmayacağının tespit edildiği, misli ile değişim yahut bedel iadesinin iyiniyet kurallarıyla bağdaşmayacağı, davanın sübuta ermediği gerekçesiyle davanın reddine dair verilen kararın süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece verilen 28.06.2021 tarihli karar ile; aldırılan bilirkişi raporlarında 11.10.2010 tarihinde satın alınan araç bakımından davacı tarafın şikayetleri üzerine 27.04.2011’te body computer, akü ve sigorta kutusunun, 27.09.2011’de araç kornasının, 02.03.2012'de ABS ünitesinin ve beşinci kapı armasının, 21.05.2012’de vites kutusunun garanti kapsamında değiştirildiğinin, 27.04.2011 ile 21.05.2012 tarihleri arasında ortaya çıkan arızalar nedeniyle yapılan parça değişikliklerinin kullanıcı hatasına bağlı olmadığının, imalat hatasından kaynaklandığının, tüketicinin araçtan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran nitelikte olduğunun ve zaman içinde kullanım ile ortaya çıkabilen ayıplar olduğundan gizli ayıp olduğunun belirtildiği, bu durumda Mahkemece mevzuat hükümleri çerçevesinde davacının malın ücretsiz değişimi hakkını kullanabileceği gözetilerek karar verilmesi gerekirken ücretsiz onarım sağlandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Mahkemenin ilam başlığında belirtilen kararı ile; önceki gerekçenin yanında dava konusu aracın yargılama devam ederken pert olması üzerine 25.02.2020 tarihinde davacı tarafından üçüncü kişiye satıldığının anlaşıldığı gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Hukuk Genel Kurulunun 08.05.2024 tarihli kararı ile Mahkemenin direnme olarak adlandırdığı temyize konu kararın, usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı, bozma konusu ile ilgili yeni bir hukuki değerlendirme ve gerekçeye dayalı oluşturulan yeni hüküm niteliğinde olduğu, kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevinin Özel Daireye ait olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin yeni hükme ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Yargıtay 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; Garanti Belgesi Yönetmeliğine göre malın misli ile değişim, bedel iadesi veya ayıp oranında indirim konusunda talep hakkının olduğunu, araç perte çıktığı için HDI Sigorta evrakları getirilmeden eksik inceleme ile karar verildiğini ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık; aracın ayıplı olması nedeniyle bedelinin iadesi mümkün olmadığı takdirde ayıpsız misli ile değişimi istemine ilişkindir.
Dosya içeriğine göre, İlk Derece Mahkemesince yargılama sırasında dava konusu aracın pert olması nedeniyle davanın konusuz kaldığı, davacı vekili tarafından 06.07.2022 tarihli duruşmada aynı hususlarda beyanda bulunulduğu anlaşılmaktadır.
O halde Mahkemece, aracın yargılama sırasında pert olması nedeniyle davanın konusuz kaldığı ve davanın konusuz kalması nedeniyle dava açılırken davacı tarafın haklı olduğu gözetilerek yargılama giderlerine ve vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken, İlk Derece Mahkemesince bu hususlar dikkate alınmaksızın davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA,
6100 sayılı Kanun’un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,24.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.