"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 57. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1345 E., 2023/692 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 4. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2020/329 E., 2021/600 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekili tarafından duruşma temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 08.04.2025 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir
Belli edilen günde gelen davalı vekili Avukat ... ... ...'in sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 12.06.2011 tarihli adi yazılı Gayrimenkul Satış ve İnşaat Yapım Sözleşmesi
ile İstanbul İli, Esenyurt İlçesi, ... Mahallesi, 2945 Ada, 36 Parselde yapımına başlanan INNOVIA 4 adlı projedeki A6 Blok, 11. Kat, 114 nolu bağımsız bölümü 156.500,00 TL bedelle satın aldığını ve tüm ödeme yükümlülüğünü yerine getirdiğini, sözleşmenin 3.1.
maddesinde teslim tarihinin 31.12.2013 olduğunu, teslim tarihi üzerinden 77 aydan fazla bir süre geçtiğini ancak taşınmazın teslim edilmediğini ileri sürerek; dava konusu taşınmazın tamamlanmış vaziyette ve takyidatlardan ari bir
şekilde tapusunun iptali ile müvekili adına tesciline ve teslimine, mümkün olmaması halinde, ödenen bedelin denkleştirici adalet ilkesi uyarınca güncellenerek iadesine karar verilmesini talep etmiş, 01.07.2021 tarihli talep artırım dilekçesi ile 491.941,55 TL güncel değerden davalının ödediği 22.692,50 TL'nin mahsubu ile bakiye 469.249,05 TL'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; taleplerin zamanaşımına uğradığını, müvekkili şirketin elinde olmayan mücbir sebeplerden dolayı oluşan aksaklıklardan sorumlu tutulmaya çalışılmasının doğru olmadığını, talep edilen faiz başlangıç tarihi ve oranının fahiş olduğunu savunarak, davanın reddini istemiş, gecikmenin mücbir sebepten kaynaklanmasına rağmen davacıya 01.10.2015 tarihinden itibaren toplam 22.692,50 TL ödeme yapıldığını, Mahkeme aksi kanaatte ise söz konusu ödemelerin mahsubu gerektiğine ilişkin beyanlarını saklı tuttuklarını belirtmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında imzalanan adi yazılı sözleşme gereği davacının ödediği 156.500,00 TL bedelin dava tarihine göre denkleştirici adalet ilkesi gereği ulaştığı bedelden davalının yaptığı ödemelerin mahsubu ile bakiye kalan 469.249,05 TL'yi davalıdan talep edebileceği gerekçesiyle; davanın kabulü ile sözleşmenin geçersizliğine, 469.249,05 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş, karara karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının, bedel artırım dilekçesinde yer alan talep miktarına, dava tarihinden itibaren faiz yürütülemeyeceği yönündeki iddialarının yerinde olmadığı, davalının tacir olduğu ve yaptığı işlemlerin ticari iş olması sebebiyle, hüküm altına alınan bedele avans faizi işletilmesinin doğru olduğu, davalı vekilinin, mücbir sebep iddiaları ile ilgili Yargıtay ve BAM kararlarının istikrar kazanmış kararları dikkate alınarak bu husustaki istinaf başvurusunun da yerinde olmadığı, davalı vekilinin davacıya ödenen bedellerin güncellenmiş bedellerinin davacıya ödenecek bedelden mahsup edilmesi gerektiği yönündeki istinaf sebebinin ise, ödeme def'i niteliğinde olduğundan yerinde olmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili tarafından yapılan ödemenin güncellenmeden mahsup edilmesinin davacının sebepsiz zenginleşmesine sebep olduğunu, bilirkişi raporunda denkleştirici adalet ilkesine göre hatalı hesaplama yapıldığını, davacıya dava konusu olan alacak miktarı açıklattırılarak, davasının tam dava olarak sürdürülmesi gerektiğini, kabul anlamına gelmemek kaydıyla ifanın imkansız hale geldiği tarihin tespit edilerek hesaplama yapılması gerekirken, dava tarihi itibariyle hesaplama yapıldığını, gecikmenin mücbir sebepten kaynaklandığına ilişkin beyanları saklı kalmak kaydıyla davacı tarafından dava konusu taşınmaz için ödenen bedelin denkleştirici adalet prensibi ile güncelleştirilmesi ve avans faizi ile tahsili talebinin açıkça sözleşme hükmüne aykırı olduğunu, dava kısmi dava olduğundan tüm bedele dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesinin ve avans faizi işletilmesinin doğru olmadığını, uyuşmazlık konusu projenin tamamlanmak üzere olduğunu, bu aşamadaki bir projede sözleşmenin ayakta tutulmasının hukukun ve hakkaniyetin gereği olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davacı ile davalı arasında imzalanan gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine konu bağımsız bölümün tesliminin yapılmaması nedeniyle ödenen bedelin denkleştirici adalet ilkesi gereğince tahsili istemine ilişkindir.
Davacının ispatladığı ödemelerin denkleştirici adalet ilkesi gereğince güncellenmiş değerinin tespiti yönünden hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli ve denetime elverişli olduğu, davalı tarafından "cezai şart" adı altında yapılan ödemenin taleple bağlı kalınarak mahsup edilmesinin yerinde olduğu, davacı tüketici ile ticari amaçlarla hareket eden davalı şirket arasındaki ilişkinin ticari iş niteliğinde olduğu, ticari işlerde avans faizi istenebileceği, dava belirsiz alacak davası olarak açılmış olup artırılan bedelin tamamına dava tarihinden itibaren faiz işletilmesinde usul ve kanuna aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davalının temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.