"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/140 E., 2023/1009 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar; taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkilleri tarafından davalı aleyhine aylık 6.000,00 TL'den ödenmeyen 2009 yılı 7, 8, 9 ve 10. aylar kira bedeli ile sözleşmenin (10.) maddesi gereği muaccel hale gelen 2009 yılı 11. ayından 2010 yılı 3. ayına kadarki döneme ilişkin 54.000,00 TL'nin tahsiline yönelik başlatılan takibe haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek; itirazın iptali ile takibin devamına, davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 19.11.2015 tarihli kararla; sözleşmenin (3.) maddesine göre her yıl için %45 oranında belirlenen artışın geçerli olduğu, sözleşme devam ederken davalı tarafça başka bir kişiye kiraya verildiği ve kira paralarının bu kişi tarafından ödendiği, davalının tacir olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1.Mahkemece kararının süresi içinde bir kısım davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece verilen 04.04.2019 tarihli ilamla; "... öncelikle kira parasının taraflar arasında ihtilafsız olarak ödenen en son kiradan, bu tespit edilemediği takdirde ilk yıldan itibaren 4531 sayılı Kanun da göz önünde bulundurulmak suretiyle belirlenmesi, sonrasında davalı kiracının tacir olduğunun anlaşılması halinde sözleşmedeki muacceliyet koşulunun geçerli olduğu ancak aksi taktirde yani davalının tacir olmadığının anlaşılması halinde ise bu koşulun davalı kiracı yönünden geçersiz hale geldiği kabul edilerek değerlendirmenin takip tarihi itibariyle ödenmemiş muaccel kira alacağına göre yapılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir." gerekçesiyle karar bozulmuştur.
2. Bozmaya uyan Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ihtilaf konusu olmayan 22.09.1993 başlangıç tarihli kira sözleşmesi uyarınca takibe konu aylara ilişkin kira bedelinin, kira sözleşmesindeki artış oranı ve 4531 sayılı Kanun'a göre 3.495,78 TL olacağı, toplanan delillere göre tacir olmadığından muacceliyet hükmünün davalı kiracı yönünden geçersiz hale geldiği, davacının takip tarihi itibariyle ödenmemiş muaccel kira alacağını talep edebileceği, diğer aylara ilişkin kira bedellerini talep edemeyeceği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, takip dosyasına yapılan itirazın kısmen iptali ile takibin 13.983,12 TL asıl alacak üzerinden devamına, fazlaya ilişkin istemin ve icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş; karara karşı davacılar vekili ve katılma yoluyla dahili davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili; kira bedelinin 6.000,00 TL olduğunu, bilirkişi raporları hükme esas alınması gerekirken Mahkemece yapılacak hesaplamanın kabul edilemeyeceğini, davalının otopark ve oto yıkama işi yaptığını, tacir olup ticari işletmesi bulunduğunu, dosya arasında bulunan ticaret sicil kayıtlarının kurucu değil açıklayıcı nitelikte olduğunu, davalının ticaret siciline tescil edilmemiş olması veya vergi kaydı oluşturmayıp, kayıt dışı çalışmış olmasının sorumluluğunun müvekkiline yüklenemeyeceğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Dahili davalılar vekili; davaya konu dönemde kira bedellerinin tamamının dava dışı 3. kişi tarafından ödendiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Gerekçe ve Değerlendirme
Uyuşmazlık, ödenmeyen kira alacağının tahsiline yönelik başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece; uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapılarak, yine o ilamda belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verildiği, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenemeyeceği anlaşılmakla, davacılar vekili ve dahili davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeler Kanunu'nun (1086 sayılı kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıdaki yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
08.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.