"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/925 E., 2023/2428 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 6. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2018/780 E., 2020/1137 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, Türkiye Halk Bankası A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı ... Gayrimenkul şirketinden İstanbul 10. Noterliğinin 03.10.2016 tarihli ve 12093 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesi ile İnnovia 4 adlı projede bir adet taşınmazı satın aldığını, satış vaadi sözleşmesinin (3.1) maddesine göre satışı, sözleşmenin imza tarihinden itibaren 24 ay içerisinde tamamlayacağı ve anahtar teslimi olarak alıcıya fiilen teslim edileceği, (13.1) maddesine göre mücbir sebepler teslim süresine ekleneceği belirtildiğini, yasal ve mücbir sebeplerden hiç birisi meydana gelmemiş olmasına rağmen taşınmazın müvekkiline teslim edilmediğini, ihtarname ile sözleşmenin feshedildiğinin ve ödenen bedellerin iadesi istendiğinin bildirildiğini belirterek İstanbul 10. Noterliğinin 03.10.2016 tarihli ve 12093 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesinin feshedildiğini ve sözleşmelerin imzalandığı tarihten ödeme gününe kadar geçecek sürede işleyecek banka mevduatına uygulanan en yüksek faizi üzerinden hesaplanacak faizinde eklenmesi suretiyle ödemiş olduğu 164.892,91 TL'nin davalılardan Halk Bankası A.Ş.'nin şimdilik 92.392,91 TL'si ile sınırlı olmak üzere davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, fesih nedeniyle bakiye kredi taksitlerinden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, davacı vekili 01.06.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile, İstanbul 10. Noterliğinin 03.10.2016 tarihli ve 12093 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesinin satıcının temerrüde düşmesi nedeniyle fesih edildiği/dönüldüğü ve sözleşmelerin imzalandığı tarihten ödeme gününe kadar geçecek sürede işleyecek banka mevduatına uygulanan en yüksek faizi üzerinden hesaplanacak faizinin de eklenmesi suretiyle müvekkilinin ödemiş olduğu 222.783,57 TL'nin, davalılardan Halk Bankası A.Ş.’nin şimdilik 118.674,49 TL'si ile sınırlı olmak üzere davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, fesih nedeniyle bakiye kredi taksitlerinden borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, davacının sözleşmeye konu ödemelerini eksiksiz olarak yerine getirmediğini, gecikmenin mücbir sebeplerden kaynaklandığını, geç teslim iddialarının yerinde olmadığını, sözleşmenin feshi koşullarının davacı açısından gerçekleşmediğini, sözleşmenin yürürlükte ve ayakta olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ...Ş. vekili; husumet itirazlarının bulunduğunu, davacıya kullandırılan kredinin bağlı kredi olmadığını, müvekkili bankanın herhangi bir sorumluluğun bulunmadığını, teslim süresinin henüz dolmadığını, arabuluculuk dava şartının gerçekleşmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kabulüne, davacı ile davalılardan ... G.Y.O arasında akdedilen 03.10.2016 tarihli ve 12093 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin davacı tarafından feshedildiğinin tespitine, 118.674,49 TL'nin her iki davalıdan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 104.109,08 TL'nin davalı ... Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.den alınarak davacıya verilmesine, davacının davalı .... ile aralarında akdedilen kredi sözleşmesinden dolayı ödenmeyen kredi taksitleri bakımından borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, süresi içinde davalı ... Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. vekili ve davalı .... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; İlk Derece Mahkemesince verilen kararda menfi tespit talebiyle ilgili hüküm kurulurken menfi tespite konu miktarın belirtilmemiş olması ve harç ve yargılama giderlerinin sadece alacak talebine konu olan miktar üzerinden belirlenmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulü ile denkleştirici adalet ilkesine göre belirlenen 222.783,57 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, (davalı bankanın kullandırmış olduğu kredi miktarı ile sorumlu tutulmasına), ödenmeyen kredi miktarı 292.080,92 TL yönünden davacının davalı bankaya borçlu olmadığının tespitine, karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı .... vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı .... vekili; kullandırılan kredinin bağlı kredi olmadığını, müvekkili bankaya husumet yöneltilemeyeceğini, teslim süresinin geçmediğini ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi doğrultusunda ödenen bedelin denkleştirici adalet ilkesi doğrultusunda iadesi, bağlı kredi olarak davalı bankadan çekilen konut kredi sözleşmesinde bakiye kredi borcu yönünden borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
1-Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, özellikle sözleşmede kararlaştırılan sürenin aşılması nedeniyle feshin haklı olduğunun, davanın kabulünün sözleşmenin feshini de kapsadığının ve gerekçede sözleşmenin haklı nedenlerle feshedildiğinin açıklandığının, davalı Bankadan kullanılan kredinin bağlı kredi olduğunun anlaşılmasına göre davalı .... vekilinin temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Kamu düzenine ilişkin olarak yapılan temyiz incelemesinde; Bölge Adliye Mahkemesince; davalı ...Ş.'nin, kullandırılan kredi miktarı üzerinden belirlenecek harç üzerinden sorumlu tutulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile alacak kalemlerine konu miktar toplamı üzerinden belirlenen harç üzerinden sorumlu tutulmuş olması doğru değildir.
Ne var ki bu yanlışlıkların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370. maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı Banka vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (3) numaralı bendinin hükümden çıkartılarak yerine "Harçlar Yasası gereğince alınması gereken 35.170,39 TL harcın (davalılardan Türkiye Halk Bankası A.Ş.nin 26.252,70 TL'si ile sınırlı sorumlu olmak üzere) davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazineye irad kaydına" cümlesinin yazılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Fazla alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 17.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.