"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında birleştirilerek görülen alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın asıl davada davacı/birleşen davada davalı ve asıl davada davalı/birleşen davada davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl davada davacı/birleşen davada davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl davada; 24.04.2013 tarihinde 2013/33864 ihale kayıt numaralı, 30 adet invaziv hastabaşı monitörü ve 70 adet noninvaziv yoğun bakım hastabaşı monitörü alım ihalesinin en avantajlı teklifi sunan davalı şirket üzerinde bırakıldığını, taraflar arasında 21.06.2013 tarihinde sözleşme imzalandığını ve ihale konusu malların 08.07.2013 tarihinde teslim edildiğini, daha sonra ihale katılımcısı dava dışı İncekaralar Tıbbi Cihazlar Ticaret A.Ş.nin söz konusu ihale ile ilgili yaptığı şikayet başvurusunun reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada Ankara 16. İdare Mahkemesinin 06.11.2014 tarihli ve 2013/1386 E., 2014/1374 K. sayılı ilamı ile; "... Noninvaziv Yoğun Bakım Hastabaşı Monitörünün Teknik Şartname’nin 3.B.5. maddesinde yer alan "ancak "dalga formları istenen renkte olmalı veya seçilebilmeli ve tarama hızı en az üç farklı seviyede seçilebilmelidir" özelliği ile 3.B.17. maddesinde yer alan "derivasyon seçiminin kullanıcı tarafından tek tuşla yapılabilmesi" özelliğini sağlamadığının bilirkişi raporu ile ortaya konulması karşısında, Familya Medikal Tek. Ür. İth. İhr. ve Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti." nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesi gerekirken, davacı tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle, "dava konusu işlemin iptaline" karar verildiğini, İdarenin İhale Komisyonun 30.03.2015 tarihli nihai kararı ile ihaleye teklif veren ve daha önce üzerinde ihale bırakılan davalı firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına, bu bağlamda söz konusu ihalede geçerli teklif kalmadığından ihalenin iptal edilmesine karar verildiğini, ihale konusu malların 07.04.2015 tarihinde gönderilen ihtara rağmen davalı yanca teslim alınmadığını, davacı idarenin yargı kararlarının gereğini yerine getirmekle mükellef olduğunu, yargı kararı gereği davalı firma tarafından ödenmesi gereken bir alacak olduğunu, Kamu İhale Tebliğinin 25.2. maddesi uyarınca sözleşmelerin 4735 sayılı Kanun ve genel hükümlere göre tasfiye edilmesi gerektiğini, davalı firmaya bu yönde yapılan bildirme rağmen herhangi bir ödemede bulunulmadığını ileri sürerek şimdilik 695.823,48 TL'nin fiili ödeme tarihinden itibaren işlemiş yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Asıl davada davalı/birleşen davada davacı vekili birleşen davada; asıl davada ihale konusu monitorler ile teslim edilen aksesuarlarının maliyetleri tespit edilmediğini, söz konusu aksesuarlar kullanılmış olduğundan iadesinin mümkün olmadığını, ekonomik ömürlerini tamamladığını, bazılarının ise kullanılmakla tüketildiğini, bu aksesuarların bedelinin ödenmediğini ileri sürerek davalı üniversitesinin kullanıp bedelini ödemediği tıbbi malzeme aksesuarlarının toplam değeri olan 307.150,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı vekili asıl davada; görev itirazında bulunduğunu, ihale konusu tıbbi/medikal cihazların "teknik şartnameye uygundur" şekilde tespitte bulunarak davacı yanca denetlenmek suretiyle 08.07.2013 tarihinde teslim alındığını, davacı kendi denetleyerek teslim almış olduğu cihazlar hakkında alacak davası açamayacağını, kimse kendi kusuruna dayanarak tazminat ve bedel talep edemeyeceğini, davacı yanca 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu uyarınca herhangi bir ayıp ihbarında da bulunmadığını, davacının davaya konu ettiği cihazları halen sorunsuz bir şekilde kullanmaya devam ettiğini, şirketin usulüne uygun olarak tüm ihale prosedürünü yerine getirdiğini, ihale konusu emtiayı zamanında ve eksiksiz olarak teslim ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Asıl davada davacı/birleşen davada davalı vekili birleşen davada; ihale sözleşmesi kapsamında teslim edilen hasta başı monitörlerinin beraberinde Acil Tıp Yoğun Bakım Hasta Başı Monitör Teknik Şartnamesinde 3-A-20. maddesi ile 3-B-21. maddelerinde belirtildiği üzere davacının dava dilekçesine alacak talebine dayanak gösterdiği, aksesuar olarak anılan "NIBP hortumu/EKG ara kablosu, derivasyon seti, NIBP manşonu, muhtelif prob ve aparatlar" teknik şartnamenin yukarıda belirtilen maddeleri gereği ihale konusu monitörlerle birlikte standart olarak ve ayrı bir ücretlendirme ve faturalamaya tabi olmadan ihale konusu monitörlerle birlikte ihale uhdesinde kalan birleşen davada davacı firma tarafından idareye teslim edildiğini, birleşen davada davacı tarafından davaya konu edilen aksesuar olarak adlandırılan malzemelerin, ihale dokümanı kapsamında monitörlerle birlikte fıyatlandırılmış satın alma işlemi 30 adet İnvaziv hastabaşı monitörü ve 70 adet noninvaziv yoğun bakım hastabaşı monitörü alımı ihalesi kapsamında gerçekleştirildiğini, birleşen davada davacının bedelini talep ettiği aksesuar ve bu nevi sarf malzemelerin bedeli ayrı bir fıyatlandırmaya tabi tutulmadan iş bu ihale kapsamında satın alma ve ihale bedelini ödeme şeklinde gerçekleştiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu tıbbi cihazların davacı Üniversiteye ait hastanede 08.07.2013 tarihinde teslim alınmasından itibaren yaklaşık 5 yıl süreyle sorunsuz olarak kullanıldığı, davacı tarafça herhangi bir arıza ya da ayıp bildirimi yapılmadığı, cihazların davacı Üniversitenin konusunda uzman görevlileri tarafından kontrol edilerek teslim alınmış ve davacı tarafından depoya kaldırılana kadar yaklaşık 5 yıl süreyle aktif olarak kullanıldığını, davacı Üniversite bu cihazların sorunsuz olarak kullanımı nedeniyle ayrıca gelir elde ettiği, her ne kadar taraflar arasındaki ihale iptal edilmişse de, yaklaşık beş yıl kullanılan elektronik tıbbi cihazların satıcı davalıya iadesi ve amortisman bedeli düşüldükten sonra kalan ihale bedelinin iadesinin hakkaniyete uygun olmadığı, davalının söz konusu ihalede kötü niyetli olduğunu söylemek mümkün olmadığı gibi, elektronik cihazların kullanılmakla değerini çok büyük oranda kaybettiğinin de bir gerçek olduğu, diğer yandan davacının ihaleye konu tıbbi cihazları kullanarak elde ettiği gelirin işin tasfiyesi kapsamında ihale bedelinden düşülmesi gerektiği, mevcut verilere göre bu hesabın yapılamayacağı bilirkişiler tarafından ifade edildiği, davacı tarafça da hesaplamaya ilişkin hiçbir veri sunulmadığı, ayrıca her ne kadar birleşen davanın konusunu oluşturan aksesuar ve sarf malzemelerinin bedelinin ayrıca fatura edilmesine gerek olmasa da, 307.150,00 TL değerindeki bu malların tüketilmiş olması nedeniyle iadesinin de mümkün olmadığı, hukuken iptal edilmiş olan ihalenin tasfiyesinin fiilen mümkün olmadığı gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde asıl davada davacı birleşen davada davalı vekili ve asıl davada davalı birleşen davada davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Asıl davada davacı birleşen davada davalı vekili; davacı idarece dava konusu malların davalı şirkete teslim edilmesi için ihtarname keşide edildiğini, ancak ihale konusu malların davalı tarafça teslim alınmamış olduğunu, teslime hazır ihale konusu malların davalı yanca teslim alınmamasının külfetinin idareye yükletilmesinin yasal bir dayanağının bulunmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Asıl davada davalı birleşen davada davacı vekili; asıl davanın reddine karar verilmiş olduğundan birleşen davanın konusunun kalmadığını, hakkında davacı idare tarafından ihale bedelinin istemiyle alacak davası açılan ve alacak davasında ihale konusu malların eklentisi niteliğinde olan sarf malzemesi ve aksesuarlar yönünden bir tahkikat yapılmadığından söz konusu aksesuarların bedelinin tespiti ve tespit edilen bedelin iadesi için birleşen davayı açmak zorunda kaldığını, asıl dava reddedildiğinden birleşen davanın konusu kalmadığını, asıl davada davalı birleşen davada davacı aleyhine asıl davada davalı birleşen davada davacı üniversite yararına vekalet ücreti taktirinin usule aykırı olduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Danıştay 1. Dairesinin 2017/828 E., 2017/1266 K. sayılı ilamında ihale konusu ürünlerin teknik şartnameye uygun olduğu kabul edildiği, invaziv yoğun bakım hasta başı monitörü ve noninvaziv yoğun bakım hasta başı monitörü alımı ihalesinin iptalinde davalı yüklenicinin kusuru bulunmadığı, ihale sözleşmesini yargı kararına istinaden fesheden davacıya atfedilebilecek bir kusur da mevcut olmadığı, asıl ve birleşen davanın reddine dair verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 22.01.2024 tarihli ek kararıyla; davalı/birleşen davacı vekilinin temyiz başvuru harcı, temyiz karar harcı yatırmadığı için davalı/birleşen davacı vekiline muhtıra çıkartılarak 07.01.2024 tarihinde tebliğ edildiği, ancak davalı/birleşen davacı vekilin 1 (bir) haftalık süre içerisinde temyiz başvuru harcı, temyiz karar harcını yatırmadığı anlaşılmakla, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 344 üncü maddesinin birinci fıkrası gereğince davalı/birleşen davacı vekilinin temyiz başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı/birleşen davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı/birleşen davalı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrarlayarak, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihalenin yargı kararıyla iptali nedeniyle alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Hakkında Kanun'un "Kararların sonuçları" başlıklı 28 inci maddesinin birinci fıkrası,
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun "Dürüst davranma" başlıklı 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Dava dosyasının incelenmesinde; taraflar arasında imzalanan 21.06.2013 tarihli ihale sözleşmesi imzalandığı, Ankara 16. İdare Mahkemesinin 06.11.2014 tarihli ve 2013/1386 E. 2014/1374 K. sayılı ilamı uyarınca İdare İhale Komisyonunca 30.03.2015 tarihli nihai karar ile iptaline karar verildiği, ihale konusu cihazların davacı idareye teslim edildiği, idarece kullanıldığı, ihalenin iptalinde davacı ve davalının kusuru bulunmadığı, yargı kararının yerine getirildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere teknik raporlarda davacı idare tarafından cihazlarının kullanımına devam edildiği, kullanıma devam edilmesi ile davacı/birleşen davalı İdare tarafından sözleşmenin benimsendiği, hakkaniyet gereği davacı idare tarafından kullanılan cihazların iadesi ile bedelin tahsilini talep edilmesinin uygun olmadığı anlaşıldığından davacı/birleşen davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı/birleşen davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,13.05.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.