"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/254 E., 2021/750 K.
vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 18.12.2013
KARAR : Davanın reddine
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, bozmaya direnme kararı verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin direnme kararı davacı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; 6763 sayılı Kanun'un 43 üncü maddesi ile değişik 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı kanun) 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca yapılan ön inceleme sonucunda, 07.03.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı vekili Av. Mustafa Ayaz Yavuz ile davalı vekili Av. ...'in sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; otoprodüktör grubu lisansına sahip olduğunu, grup ortaklarına enerji tedarik edip fazlasını da dava dışı TEDAŞ’a satmak üzere faaliyette bulunduğunu, EPDK tarafından 01.04.2003 tarihinden itibaren grup ortaklarına yapılan elektrik enerjisi naklinin, nihai tüketiciye yapılan satış olarak değerlendirildiğini ve bu kapsamda geriye dönük olarak TRT payı tahakkuk ettirildiğini, davalı gibi kendisinden elektrik tedarik eden serbest tüketiciler adına 2003 -2004 yıllarına ait olarak gecikme zammı ile birlikte hesaplanmış olan toplam 12.915.495,10 TL’lik TRT
payını defaten ilgili kuruma ödediğini; yine tıpkı TRT payında olduğu gibi nakil bedelleri hariç perakende satış tarifesi üzerinden yüzde 1 oranında tüketiciden alınması gereken Enerji Fonu bedelinin de davalı kuruma yansıtılmadığını, fakat davalı adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına ödediğini davalı ile aralarında imzalanan sözleşme uyarınca da davalının TRT payı ve Enerji Fonu bedelini ödemekle yükümlü olduğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik davalı adına ödenen 188.902,25 TL TRT Payı ile 94.451,12 TL Enerji Fonu bedelinin dava tarihinden itibaren amme alacaklarına uygulanan faizi ve asıl alacak ve işleyecek faizin KDV’si ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davacı ile aralarında düzenlenen sözleşmenin 10. maddesinde, “....bölgedeki Perakende lisansına sahip olan dağıtım şirketinin yürürlükte olan tüketim dönemindeki tarifesini esas almak suretiyle ikili anlaşmada yazılı indirim uygulanarak elektrik enerjisi bedeli, fon ve paylar dahil hesaplanır ve Belediye Tüketim Vergisi + KDV ‘si eklenerek fatura tahakkuk ettirecektir.” şeklinde düzenleme yapıldığını, bölgede perakende lisansına sahip dağıtım şirketi olan MEDAŞ A.Ş.nin, “ Tek Terimli Sanayi ve Diğer İller Puant Tarifesi ” birim fiyatı içerisinde TRT payı ve Enerji Fonu bedelinin de gömülü olduğunu, bu nedenle mükerrer olarak yeniden talep edilemeyeceğini savunarak; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.02.2018 tarihli ve 2013/339 E., 2018/169 K. sayılı kararıyla; 02.06.2015 ve 09.10.2017 tarihli bilirkişi raporları hükme esas alınarak, TEDAŞ’ın 22.10.2014 tarihli ve 30213 sayılı yazısında, TRT payı ve Enerji Fonu bedelinin enerji birim fiyatına gömülü olduğunun belirtildiği, davacı tarafından faturaların enerji bedeli üzerinden % 8 iskonto uygulanarak tahakkuk ettirildiği, dolayısıyla TRT payı ve Enerji Fonu bedelinin davalıdan tahsil edildiği, mükerrer olarak yeniden talep edilemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.05.2019 tarihli ve 20181535 E., 2019/564 K. sayılı kararıyla; tahakkuka TRT payı ve Enerji Fonunun dahil olduğu, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRA YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 26.01.2021 tarihli 2019/5798 E., 2021/463 K. sayılı ilamla; taraflar arasında elektrik alımına ilişkin sözleşmenin bulunduğu, davalı OSB’nin katılımcıları için temin ettiği elektrik bakımından davacı tedarikçi şirketin elektrik abonesi olup, kanun gereği serbest/nihai tüketici konumunda bulunduğu, dava konusu ilgili fatura dönemlerinde TRT payı ve Enerji Fonu bedellerinin tahakkuk ettirilen fatura bedellerine yansıtılmaksızın davacı tarafından ilgili kurumlara ödendiği, buna göre davacı şirket tarafından davalı adına ödenen TRT payı ve Enerji Fonu bedelinden davalı ... Bölgesi’nin sorumlu olduğu gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Verilen Direnme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; TEDAŞ' ın 22.10.2014 tarihli yazısı ve EPDK'nın birim bedelini açıklayan yazılarında, TRT payı ve Enerji Fonu bedellerinin 2003 Aralık ve 2004 Temmuz dönemlerinde birim bedel 11,980 kr/kWh olarak fatura bedellerine dahil edildiği ve bedellerinin davalı tarafından ödendiğinin 02.06.2015 tarihli bilirkişi raporu ve 09.10.2017 tarihli bilirkişi heyetinin ek raporu ile belirlendiği gerekçesiyle, önceki kararda direnilmesine ve davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Direnme kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; gerek grup ortaklığı, gerek serbest tüketicilere yapılan enerji satışlarının TRT payına tabi olduğuna dair hukuk sürecin kesinleştiğini, davalının ödemesi gereken TRT payının gecikme zammı ile ödediğini, aynı şekilde enerji fonunu da ödediğini, taraflar arasındaki enerji satış sözleşmesinin 15 inci maddesinde fon ve payların tüketiciye ait olduğunun ifade edildiğini, emsal dosyaların tamamının lehine sonuçlandığını, dört adet bilirkişi raporu alındığını, MEDAŞ'ın yazısına göre karar verildiğini, elektrik tedarik eden şirketlere TEDAŞ birim fiyatlarını esas alarak iskonto sonucu faturalandırdığını, EPDK tarifeleri ile davalının sunduğu tarifelerin aynı olduğunu, 13.07.2005 tarihli EPDK yazısında da fon ve pay kesintilerinin dahil edilmediğinin belirtildiğini, karar gerekçesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, direnme kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacı tarafından ödenen TRT payı ve enerji fonu bedellerinin davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 4/C maddesinin, değişiklik yapılan 26.07.2008 tarihinden önceki şeklinde; "Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. ve Türkiye Elektrik Üretim-İletim A.Ş. ile bu kuruluşların dışında kanunla elektrik üretimi ve iletimi tesisleri kurmaya ve işletmeye, dağıtım ve ticaretini yapmaya yetkili kılınan diğer kurum, kuruluş ve işletmeler nihai tüketiciye satılan enerjiden elde edilen gayrisafi satış hasılatının (Katma Değer Vergisi hariç tüm fon, vergi ve payları dahil) %3.5 oranı tutarındaki payı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirirler." hükmünü içermekte iken,
5784 sayılı Kanun'un 11 inci maddesiyle; “ Nihai tüketiciye elektrik satışı yapan lisans sahibi tüzel kişiler, iletim, dağıtım ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedeller hariç olmak üzere, elektrik enerjisi satış bedelinin yüzde ikisi tutarındaki payı ( Katma Değer Vergisi, diğer vergiler, fon ve paylar ile benzeri kesintiler hariç) faturalarında ayrıca gösterir ve bu kapsamdaki bedelleri Türkiye Radyo – Televizyon Kurumuna intikal ettirirler.” şeklinde değiştirilmiştir.
2. 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 13 üncü maddesinde ise; Organize Sanayi bölgelerinin faaliyet, işlem ve yetkileri düzenlenmiş olup, Organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğinin katılımcılarının elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla tüketim miktarına bakılmaksızın serbest tüketici sayılacağı belirtilmiştir.
3. 6100 sayılı HMK 373/5 inci maddesinde; "İlk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi kararında direnirse, bu kararın temyiz edilmesi durumunda inceleme, kararına direnilen dairece yapılır. Direnme kararı öncelikle incelenir. Daire, direnme kararını yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderir."
3. Değerlendirme
6100 Kanun’un 373 üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Dairemizce yeniden yapılan incelemede; dosya içerisindeki mevcut TEDAŞ'ın 22.10.2014 ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Tarifeler Dairesi Başkanlığının 03.06.2021 tarihli yazılarında, TRT payı ve Enerji Fonu bedellerinin tahakkuk ettirilen fatura bedellerine dahil olduğu ve birim fiyatın 11,980 kr/kwh olarak belirlendiğinin bildirildiği, bu şekilde davalı tarafından faturaların ödendiği, 02.06.2015 tarihli ikinci bilirkişi raporu ve 09.10.2017 tarihli bilirkişi heyetinin ek raporunda da, davacının mükerrer talepte bulunduğunun ifade edildiği, diğer bir anlatımla İlk Derece Mahkemesince toplanan deliller birlikte değerlendirilerek karar verildiği, Dairece verilen 26.01.2021 tarihli bozma ilamındaki değerlendirmenin hataya dayalı olduğu anlaşılmıştır.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci ve 373 üncü maddesinin beşinci fıkraları uyarınca ONANMASINA,
8.400 TL Yargıtay vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
07.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.