"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1460 E., 2022/1857 K.
KARAR : Davanın kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 13. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/56 E., 2021/209 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde;... Eczanesi’nin sahibi olduğunu, Psöriazis ve Restasis isimli ilaçlar içeren rapor ve reçetelerin hastaların bilgisi dışında ve gerçek olmayan hastalık tanısıyla, sırf ilgili ilaçların sarfının sağlanmasına yönelik olarak SGK mensubu kişiler adına düzenlenip kendileri tarafından Kuruma faturalandırıldığı, hastaların bir kısmının reçetede yazılan ilaçları hiç almadığı, bir kısmının da eksik aldığı gerekçesiyle Kurum tarafından hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamındaki kişilerin Türk Eczacılar Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2012 yılı protokolünün 5.3.10 ve 2013/1 ek protokol ile değişen 5.3.5 inci maddeleri uyarınca 451.660,44 TL cezai şart ve reçete bedellerinin Kurumdaki alacaklarından tahsiline karar verildiğini, ancak reçete sahibi kişilerin beyanlarının usulüne uygun şekilde alınmamış olması ve hastaların ilaçları tam olarak aldıklarını söylemelerine rağmen almadıkları şeklinde kayıtlara geçmesi nedeniyle Kurum işleminin mevzuata ve aralarındaki sözleşmeye aykırı olduğu gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; başlatılan inceleme sonucu düzenlenen raporda; hasta ve hasta yakınlarına teslim edilmeyen ilaçlara ait 23 adet reçetenin, hastaların bilgileri dışında çıkarılan raporlara göre yazılan 18 adet reçetenin kuruma fatura edildiğinin tespit edilmiş olması nedeniyle 2012 protokolünün 5.3.5 inci maddesi gereğince 80.077,70 TL ve 5.3.10 uncu maddesi gereğince 323.281,10 TL olmak üzere toplam 403.358,80 TL cezai şart bedelinin tebliğ tarihinden itibaren hesaplanacak faizi ile birlikte, ayrıca protokolün 5.3.5 inci maddesi kapsamında değerlendirilen 15.973,53 TL ilaç bedelinin ve 5.3.10 uncu maddesi kapsamında değerlendirilen 32.328,11 TL reçete bedelinin eczaneye ödendiği tarihten itibaren hesaplanacak faizi ile birlikte olmak üzere toplam 451.660,44 TL’nın davacıdan tahsil edilmesinin hukuka ve mevzuata uygun olduğundan, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; reçetelerle ilgili davacının protokol hükümlerine göre işlem yürüttüğü, eczacıların Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nca sistem üzerinden onaylanmış kutu sayılarını denetleme ve doktor tarafından reçetelenmiş miktardan eksik ilaç verme yetki ve sorumlulukları olmadığından davanın kabulüne, davalı kurum tarafından uygulanan 48.301,64 TL ilaç/reçete bedeli, 403.358,80 TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam 451.660,44 TL'nin davacıdan tahsili işleminin iptali ile davacıdan tahsil edilen 38.000,86 TLnin kesinti tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinafa Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemenin kararına esas aldığı bilirkişi raporlarının denetime elverişli ve yeterli olmadığını, bu hususta yaptığı itirazların dikkate alınmadığını, bilirkişi heyetinde yer alan Dermatolog Prof. Dr....n dermatolojik tanısı ve ilaçlar ile yazılan ilaçların adetlerinin uygunluğunu değerlendirdiğini ve aile hekimlerince yazılan ilaç adetlerinin abartılı çokluğundan, uzun süreli kullanılamayacağından, uzun süreli kullanımın sakıncalı olacağından ve bu ilaçların kutu adedinin 10'u geçemeyeceğine ilişkin tespitlerde bulunduğunu, raporlarda hasta ve hasta yakınlarının beyanlarının çelişkili olarak değerlendirilmiş olmasının hukuki, tıbbi ve yerinde bir tespit olmaktan uzak olduğunu, davacı eczacının önüne gelen reçetelerde bariz bir şekilde mesleki bilgisi ve tecrübesi gereğince olağan akışa aykırılık gördüğü halde işlem yapmaya devam etmesini ve bu reçeteleri kuruma fatura etmesini hukukun himaye etmemesi gerektiğini beyanla istinaf talebinde bulunmuştur.
C. GEREKÇE VE SONUÇ
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, yerel mahkemece verilen kararın davalı yönünden usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yinelemek suretiyle verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının taraflar arasındaki Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamındaki kişilerin Türk Eczacılar Birliği Eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokole aykırı davrandığı gerekçesiyle hakkında cezai işlem uygulanmasının yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamındaki kişilerin Türk Eczacılar Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2012 yılı protokolünün 5.3.5 inci maddesi şu şekildedir;
“(Değişik: 19/09/2013-2013/1 Ek Protokol 12.md. Yürürlük:01/11/2013) Hasta veya hasta yakınına teslim edilmeyen ilaçlara ait reçetelerin Kuruma fatura edildiğinin tespiti halinde ilaç bedelinin 5 (beş) katı tutarında cezai şart uygulanarak eczacı uyarılır. Tekrarı halinde reçete bedelinin 10 (on) katı tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 6 (altı) ay süre ile sözleşme yapılmaz. Ancak, Kurum tarafından yapılacak soruşturma neticesinde hastaya teslim edilmek üzere hastanın ilaç alım tarihinden itibaren 60 (altmış) günü geçmeyecek sürede ilaçların eczanede bekletildiğinin saptanması halinde bu madde hükmü uygulanmaz.”
2.Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamındaki kişilerin Türk Eczacılar Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2012 yılı protokolünün 5.3.10 uncu maddesi şu şekildedir;
“Eczacı ya da eczane çalışanlarınca Kurumu zarara uğratmak amacıyla kasıtlı olarak Kuruma sahte ilaç fiyat kupürü/sahte karekod, sahte reçete veya sahte rapor fatura edildiğinin tespiti halinde reçete bedelinin 10 (on) katı tutarında cezai şart uygulanarak eczacı uyarılır. Tekrarı halinde reçete bedelinin 20 (yirmi) katı tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 1 (bir) yıl süreyle sözleşme yapılmaz.
Ancak, söz konusu sahte ilaç fiyat kupürü/sahte karekod, sahte reçete veya sahte raporun eczacı ya da eczane çalışanları dışında üçüncü kişilerin dahli ile Kuruma fatura edildiğinin yapılacak araştırma ve/veya inceleme sonucunda tespit edilmesi halinde bu madde hükmü uygulanmaz.”
3.Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre uyuşmazlığa konu reçete sahibi hastaların ve yakınlarının kurum tarafından alınan beyanları ile savcılıkta ve mahkemede alınan beyanlarının çelişkili olması, reçete sahibi yaşlı hastaların ilaçları Nafiye isimli komşularına aldırmış olmalarına rağmen teslim almadıklarına dair beyanlarının Nafiye isimli kişinin dinlenilmesi sonucu doğru olmadığının anlaşılması nedeniyle davalının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.