"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/171 E., 2022/1423 K.
DAVA TARİHİ : 27.12.2018
KARAR : Karar verilmesine yer olmadığına, ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şanlıurfa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/1114 E., 2020/749 K.
Taraflar arasındaki alacak ve muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince alacak istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına ve sözleşmenin feshinin iptali yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Şanlıurfa İli, Eyyubiye İlçesi'nde bulunan Yıldız Meydanı Merkez Eczanesinin sahibi ve mesul müdürü olduğunu, Sosyal Güvenlik Kurumu ile arasında 01.04.2016 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamında Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol imzalandığını, davalı Kurumun 10.07.2017 tarih ve 98206689-100-E.3660608 sayılı yazısı ile sözleşmenin " 5.1. taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." maddesi uyarınca yazının tebliğ tarihinden itibaren bir aylık süre sonunda feshedileceğinin bildirildiğini, 19.08.2017 tarihi itibarı ile sözleşmenin feshedildiğini, sözleşme fesih nedenlerinin bulunmadığını belirterek, fesih işleminin geçersizliğinin tespitini, sözleşmesinin aynen ifasını, medula sistemine girişinin davalı tarafından engellenmesi ve ekranın kapatılması işleminin kaldırılarak iptalini, medula sistemine girişinin sağlanmasını ve 10.07.2018 tarihi itibarı ile davalıdan alacaklarına karşılık olmak üzere fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere şimdilik 10.000 TL'nin 10.07.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; SGK kapsamındaki kişilerin TEB üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 8.1 ve 2. maddesi gereğince protokolün uygulanmasında kurum ile TEB arasındaki uyuşmazlıklarda Ankara Mahkemeleri ve İcra Daireleri'nin yetkili kılındığını, tarafından yapılan feshin usul ve esas yönünden hukuka aykırı olduğunun iddia edildiğini, buna ek olarak davacı tarafça protokolün 5.2 maddesinde kurumca yazılı savunma istenmesi gerekliliğine aykırı davranıldığı ileri sürülerek fesih işleminin hukuka aykırı olduğunun tespiti talebinde bulunduğunu, Devletin güvenlik birimleri tarafından yapılan araştırma ve inceleme sonucu şahısların kendileri ile ilgili terör örgütlerine ve Milli Güvenlik Kurulu'nca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olabileceği değerlendirilenler içinde davacı ...'ın da adının geçtiğini, sözleşmenin 5.1 maddesi uyarınca tek taraflı fesih haklarının bulunduğunu, belirtilen gerekçeler doğrultusunda karşı tarafça açılan haksız ve mesnetten yoksun davanın öncelikle usulden, aksi taktirde esastan reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; sözleşmenin 5/1 maddesi gereğince davalının bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman fesih hakkının bulunduğu, kurum işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı, yargılama aşamasında davacı vekili tarafından davalı kurumun davaya konu alacaklarının ödendiği, davacının alacak talebi konusunda davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına, davacının sözleşmenin feshine ilişkin kararın iptaline yönelik talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı; 01.04.2016 tarihli sözleşme uyarınca SGK ile 2+2 olmak üzere ( madde 9.1 uyarınca ) 31.03.2020 tarihine kadar ilaç teminine ilişkin protokol imzaladığını, SGK ile yapılan bu sözleşme sonrasında ilaçları temin edip düzenli olarak fatura etmekte iken 10.07.2017 tarihli yazı ile Sosyal Güvenlik Kurumu ile Eczacılar Arasındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol metni “(5.1) maddesi uyarınca" tarafların bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartı ile sözleşmeyi her zaman feshedebileceği gerekçesi ile yazılı bildirimde bulunulduğunu, bir ay sonra kullanmış olduğu medula sisteminin SGK tarafından kapatıldığını, sözleşmenin feshi ve medula sisteminin kapatılması sonrasında bildirim öncesinde temin edilip hastalara verilen ilaç bedellerinin ödenmediğini, ekran kapatıldığı için ilaç bedellerine ilişkin fatura kesilemediğinden kurumca taraflarına ödeme yapılmadığını, daha sonrasında dava yoluna gittikleri süreçte kurum tarafından alacaklarının hesaplarına yatırıldığını, sözleşmenin feshi ve medula sisteminin kapatılması sonucu feshin nedenlerini öğrenmeye çalıştığını, fakat kurum tarafından feshin nedenine ilişkin herhangi bir cevap verilmediğini, herhangi bir yazılı veya sözlü savunmasının alınmadığını, protokolün 5.2 maddesinin ihlal edildiğini, mahkeme kararının ret gerekçesi olarak sözleşmeye atıfta bulunmasına rağmen davalı taraf sözleşmenin tekeli olduğundan diğer tüm sözleşme maddelerinin davalı tarafından ihlal edilmiş olmasının göz ardı edilerek mahkemece hüküm kurulduğunu, hiç bir yasal gerekçe olmaksızın davalı Kurum tarafından tek taraflı sözleşmenin feshinin bir anlamda sağlık konusunda tekel durumunda bulunan davalı tarafından hakkın kötüye kullanılması anlamına geldiğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı; Mahkemece verilen kararda davacı yanın alacak istemine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması ve davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka ve hakkaniyete aykırılık teşkil ettiğini, davacı yanın dava açmadan önce Kuruma başvuru şartı bulunmasına rağmen başvurmamış olması nedeniyle dava açılmasına sebebiyet verenin davacının bizzat kendisi olduğunu, haksız yere dava açılmasına sebep olan davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, davanın tüm talepler yönünden reddine karar verilmesi gerekirken alacak istemine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi ve davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün 5.1. maddesi gereğince davalının bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman fesih hakkının bulunduğu, davalının 10.07.2017 tarih 98206689-100-E.3660608 sayılı yazısı ile fesih bildiriminde bulunduğu, davacı eczacının sözleşmeyi imzaladıktan sonra sözleşme hükümleri ile bağlı olduğu, kaldı ki tarafların her zaman yeniden sözleşme yapma imkanına sahip oldukları, buna göre davalı kurumun fesih işlemenin sözleşmeye uygun olduğu dikkate alınarak mahkemece ilaç temin sözleşmesinin feshine ilişkin davalı kurum işleminin iptali davasının reddine karar verilmesinin yerinde olduğu, davacının alacak talebi yönünden ise fesih tarihinden önce temin edilip hastalara verilen, medula sisteminin kapatılması nedeni ile fatura edilemediğinden davalı tarafından ödenmeyen ilaç bedelleri davalı tarafından yargılama aşamasında ödendiği anlaşılmakla konusuz kalan talep yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacının medula sistemi kapatıldığından ilaç bedellerini fatura edemediği dikkate alındığında alacak davasının açılmasına davalının sebebiyet verdiği, dosyanın isinaf sebepleri ile birlikte HMK'nın 355 inci maddesi çerçevesinde incelendiği, kararın, mahkemece dosyada bulunan delillerin takdirinde hata yapılmadan iddia ve savunma ile birlikte hukuka uygun şekilde değerlendirilmek suretiyle yasal ve hukuksal gerekçelere ve maddi delillere dayandırılarak verilmiş olduğu gerekçesiyle, tarafların tüm istinaf sebepleri yerinde bulunmadığından esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdigi sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdigi sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, alacak ve muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 26 ncı maddesi şöyledir;
"Taraflar bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler".
3. Değerlendirme
1.Taraflar arasında düzenlenen 2016 yılı İlaç Temin Protolünü'nün 5 inci maddesinin 1 inci fıkrası şöyledir:
"Taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir."
2. Yukarıdaki protokol hükmü kapsamında, davalı Kurum'un 10.07.2017 tarihli fesih ihtarını bir aylık süreye riayet ederek 10.07.2017 tarihinde davacıya tebliğ ettiği, 19.08.2017 tarihinde de sözleşmeyi feshederek dava konusu işlemi hukuka uygun olarak gerçekleştirdiği davalının medula sistemini kapatarak alacak davası açılmasına sebep olduğu dosyanın incelenmesinde anlaşılmıştır.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve taraflar arasında düzenlenen protokol hükümlerine göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.04.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.