"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2008 E., 2022/2621 K.
KARAR : Davanın reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2019/52 E., 2020/205 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı ...'ne 2006 yılında öğrenci olarak kaydını yaptırdığını, davalı üniversiteye yıllık eğitim ücretini ödediği halde başarısız olduğu dersler için yeniden ücret ödemek zorunda kaldığını, T.C. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı'nın 15.09.2009 tarihli kararında, eğitim-öğretim yılı için alınan ücret dışında öğrencilerden başarısız ders, yaz okulu ücreti ve alt sınıf ders ücretlerinin yeniden alınmasının uygun olmadığının belirtildiği, kendisinden başarısız olduğu veya alt sınıftan aldığı dersler için yeniden alınan ücretlerin iadesi için bu davayı açma zaruretinin hasıl olduğunu belirterek, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak üzere ikinci kez tahsil edilen başarısız ders, yaz okulu ücreti ve alt sınıf ders ücretlerinin tahsil edildiği tarihlerden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 20.000 TL'sinin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; alacağın zamanaşımına uğradığını, üniversitelerinde öğrenim gören öğrencilerden kayıt yaptırdıkları dönem için ücret alındığını, bir üst sınıfa geçen ve bir önceki dönemin ücretini ödemiş öğrencilerden daha önce alıp da başaramadığı ve yeniden alması gereken dersler için dönem ücretine ilave bir ücret alınmadığını, davacı ...’den yıllık eğitim ücretleri dışında başarısız olduğu dersler için ilave bir ücret alınmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, davacı tarafından hangi döneme ilişkin ve hangi miktarda kendisinden fazla ödeme alındığına dair herhangi bir açıklama yapılmadığı, davacının kayıt yaptırdığı tarihten itibaren kendisinden dönemlik sabit ücretler alındığı, ödeme dekontlarında "başarısız ders, yaz okul ücreti, alt sınıf ders ücreti" veya bu anlama gelen herhangi bir açıklamanın yer almadığı, davacının normal mezuniyet süresinin 2009-2010 Bahar dönemi olmasına rağmen mezun olamayıp okulu uzattığı ve kayıt yenilediği, normal süreyi aşan dönemler için üniversite tarafından ücret alınmasının YÖK'ün 18.03.2015 tarihli kararı da dikkate alındığında uygun olduğu, neticeten davacının davalıya "başarısız ders, yaz okul ücreti, alt sınıf ders ücreti" vb. herhangi bir fazladan ödeme yapmadığı sonucuna varıldığı gerekçesi ile davanın reddine, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; bilirkişi raporunda esasen fazla ödeme alındığı, normal süreyi aşan dönemler için müvekkilin ücret ödediği belirtilmiş olmasına rağmen YÖK'ün 18.03.2015 tarihli kararına göre bunun normal olduğunun belirtildiğini, ancak müvekkilin mezun olması gereken tarih olan 2009/2010 yılından sonra böyle bir kararın alındığını, kararın neden geriye yürüdüğü konusunda bir açıklama getirilmediğini, davalı üniversitenin bu uygulamasına yönelik olarak T.C. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının 15.09.2009 tarihli kararında belirtilen eğitim öğretim yılı için alınan ücret dışında öğrencilerden başarısız ders, yaz okulu ücreti ve alt sınıf ücretlerinin yeniden alınmasının uygun olmadığına ilişkin kararının dikkate alınmamasının hakkaniyete aykırı olduğunu, kaldı ki davalı vekilinin de 2011-2012 güz döneminde yatırılan 9.100 TL'nin 3.033 TL'si ile bahar döneminde yatırılan 9.100 TL'nin tamamının iade edildiğini bildirdiğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamına, toplanan delillere, yerel mahkeme gerekçesine, hükme esas alınan bilirkişi raporu kapsamına, mahkemece verilen kararda isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçelerini tekrarlamakla birlikte, davacının alttan aldığı dersler için de normal eğitim ücreti alınmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, davacının eğitim gördüğü yıl için geçerli olan YÖK tarafından alınan 18.03.2015 tarihli kararın değil 15.09.2009 tarihli kararın uygulanmasının gerektiğini ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, başarısız ders, yaz okul ücreti ve alt sınıf ders ücretlerinin mükerrer şekilde alındığı iddiası ile tahsil edilen tutarın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı HMK'nın "İspat yükü" başlıklı 190 ncı maddesinde; ispat yükünün, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa ait olduğu belirtilmiştir.
2. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genel Kurulu’nun 15.09.2008 tarihli kararında; ''2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun Ek 10 uncu maddesine göre mali, idari ve ekonomik konularda kurulun gözetim ve denetimine tabi olan vakıf yükseköğretim kurumlarında okuyan öğrencilerden kayıt yaptırdıkları dönem ve eğitim – öğretim yılı için ücret alındığı, bir üst sınıfa geçen ve bir önceki eğitim–öğretim yılı dönemi için ücret ödemiş olan öğrencilerden daha önce alıp da başaramadığı ve yeniden alması gereken ücretleri daha önce alınmış/ödenmiş olan alt sınıf dersleri için bir ücret alınmasının uygun olmadığına karar verilmiştir.''
3. Yüksek Öğretim Kurulu'nun 18.03.2015 tarih ve 12 nolu oturumunda uygulamada yaşanan tereddütlerin giderilmesi amacıyla ''Vakıf Yükseköğretim kurumlarında ders ücreti ödediği yılda/ dönemde başarısız olana öğrenci, bir sonraki yılda/ dönemde bu dersi dönem /eğitim-öğretim yılı dışında ek bir ücret ödemeden alma hakkına sahip iken, başarısız olunan dersi zorunlu olmayan yaz okulunda kendi talebi ile almak istediği taktirde ücret ödemesi gerektiği, ayrıca öğrencilerden dönem tekrarı veya normal eğitim süresine aşan eğitim- öğretim yılı/dönemi için ücret alınıp alınmayacağı hususunun yüksek öğretim kurumları tarafından kararlaştırılabileceğini'' şeklinde düzenlenmesine karar verildiği belirtilmiştir.
3.Değerlendirme
1. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genel Kurulu’nun 15.09.2008 ve 18.03.2015 tarihli kararı ile vakıf üniversitelerince, öğrencilerin başarısız olduğu ya da hiç almadığı derse ilişkin bir sonraki dönem alacağı dersler için öğretim ücreti dışında her ne ad altında olursa olsun ayrı bir ücret alınması hukuka aykırıdır. Aksi bir uygulama halinde fazla tahsil edilen ücretler sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri alınabilecektir. Ancak eldeki davada davacının, ders ücreti ödediği dönemde başarısız olup bir sonraki dönemde normal dönem ücreti dışında ek bir ücret ödemediği tüm dosya kapsamı sabit olduğundan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
2. Temyizen incelenen karara esas alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olmasına, davacının davalıya "başarısız ders, yaz okul ücreti, alt sınıf ders ücreti" vb. herhangi bir fazladan ödeme yapmadığının anlaşılmasına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile (III) numaralı paragrafta yer verilen İlk Derece Mahkemesi kararının dayandığı yasal ve hukuksal gerekçelere göre davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.