"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1470 E., 2022/2080 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 10. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2020/184 E., 2021/81 K.
Taraflar arasındaki malın ayıplı olmasından kaynaklanan misli ile değişim davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 05.12.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir
Belli edilen günde gelen davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat...'in sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için başka bir güne bırakılması uygun görülerek, Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin, BMW marka 2016 model 320i Efficient Dynamics M1 sınıfı WBA8D5109GK807132 şase nolu aracı 195.000,00 TL bedel karşılığında davalıdan satın aldığını, 16.02.2020 tarihinde aracı satın almak isteyen üçüncü kişinin aracı kontrol amaçlı olarak computest olarak adlandırılan bilgisayarlı araç muayene ve kontrol birimine götürdüğünde, aracın ön motor kaputunun değişik olduğunun kendisine bildirildiğini, müvekkilinin aldığı aracın bugüne kadar hiçbir kazaya karışmadığını, aracın kusurunun gizlenerek müvekkiline satıldığını beyan ederek; söz konusu imalat hatasından kaynaklı gizli ayıp nedeni ile müvekkilinin almış olduğu aracın ayıpsız misli ile değişimine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu ihtilafın 6502 sayılı Kanun kapsamında zamanaşımına uğradığını, esasa ilişkin olarak ise dava konusu araçta üretim hatasından kaynaklanan herhangi bir ayıp olmadığını, davacının ayıp olarak nitelendirdiği hususların, kullanım hatasından veya müşteri memnuniyetsizliğinden kaynaklandığını, iddia konusu yapılan hususun araçtan yararlanmayı azaltan veya ortadan kaldıran, aracın performansını etkileyen bir özellik taşımadığını, dava konusu araç sonradan boyanmış veya imalat hatalı olarak davacıya satılmış olmadığı gibi aracın boyasının fabrika standartlarında ve orijinal olduğu hususunun davacı tarafından da kabul edildiğini, bir an için ayıbın varlığı kabul edilecek olsa dahi boyama işleminin ne zaman, ne için ve nerede meydana geldiğini tespit edebilme imkanının da bulunmadığını, araca ilişkin misli ile değişim talebinin kabulünün de hakkaniyete uygun olmayacağını, aksinin kabulü halinde davacı tarafın araçtan elde ettiği faydaların mahsubu ile araçta meydana gelen değer kaybının da hesaplanmasının gerektiğini savunarak açılan davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporu ile araç kaputunun değişmiş olduğu, ancak değişim zamanını tespit edebilmenin mümkün olmadığı değerlendirilmiş ise de söz konusu raporda yapılan değişimin servis ortamında yapıldığının değerlendirildiği, celbedilen servis kayıtlarına göre de dava konusu aracın yalnızca bir defa servise gittiği, servis ortamında yapıldığı tespit edilen söz konusu kaput değişiminin, şayet araç davacının üzerine kayıtlı iken yapıldı ise bu durumun servis kayıtlarında bulunması gerektiği ancak gerek servis kayıtlarında gerek tramer kayıtlarında araç kaputunun değişimine yahut aracın geçirmiş olduğu bir kazaya ilişkin kayıt bulunmadığı, kaldı ki aracın ayıpsız olarak satışının yapıldığını iddia eden davalı tarafça, satış esnasında aracın üzerinde bulunan ve orijinal olduğu iddia edilen kaputa ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı gerekçeleriyle; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını, aracın kaput iç kısmındaki bahsedilen onarım ve boya işleminin nerede, kimin elinde ve ne şekilde yapıldığı hususlarının net bir şekilde ortaya koyulmadığını, bilirkişilerce de araçta daha sonra servis ortamında bir boya işlemi yapıldığının belirtilmesinin akabinde bu işlemin nerede ve ne zaman yapılmış olabileceğinin tespit edilemeyeceğinin belirtildiğini, araçtaki ön kaput değişiminin satımdan itibaren olduğu konusundaki ispat yükünün de davacıda olduğunu, aracın kim tarafından ne zaman boyandığı tespit edilemezken üretimden kaynaklı ayıplı varsayımına dayalı olarak hüküm tesis edilmesinin doğru olmadığını, davaya konu aracın son 3 yıldır yetkili servise girişi bulunmaması da dikkate alındığında iddiaya konu değişim ve boya işleminin araç davacı bünyesindeyken gerçekleştirilmiş olması hususunun değerlendirilmediğini, dava konusu araca ilişkin tescil işlemi 07.03.2017 tarihinde gerçekleştirilmiş olup aracın tek servis ziyaretinin 17.11.2017 tarihindeki rutin bakım yapılması amacıyla gerçekleştiğini, söz konusu servis giriş tarihinden dava tarihine kadar geçen yaklaşık 3 yılda aracın herhangi bir yetkili servis girişi bulunmadığını, yetkili servis bünyesinde de iddia edildiği şekilde bir işlemin kayıt yapılmadan gerçekleştirilmiş olmasının mümkün olmadığını, raporun yetersiz olduğunu, uzman öğretim üyelerinden oluşan heyetten rapor alınması gerektiğini, misli ile değişim kararının haksız ve taraflar arasındaki hak ve menfaat dengesini zedeleyici mahiyette olduğunu belirterek verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu, satışa konu aracın davacı elindeyken servis ortamında onarım gördüğüne veya herhangi bir kazaya karıştığına dair somut bir delil bulunmadığı, mahkemece tramer kayıtları üzerinde yapılan araştırma sonucunun da bunu doğruladığı, konusunda uzman bilirkişilerce yapılan inceleme neticesinde aracın kaputunun değişime uğradığının ve bunun servis ortamında yapılmış olabileceğinin tespit edildiği, bu haliyle aracın 6502 sayılı Yasa'nın 8. ve devam maddelerine göre ayıplı olduğu, mahkemece verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığından davalının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde yer alan beyanlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, malın ayıplı olmasından kaynaklı misli ile değişim istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 8 inci ve devamı maddeleri.
2. 6502 sayılı Kanun'un 10/1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.6502 sayılı Kanun’un gerekçesinde de açıklandığı üzere, "İspat yükü" başlığı altında düzenlenen 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yapılan düzenlemeyle, 1999/44 sayılı AB Yönergesinin 5 inci maddesinin üçüncü paragrafına uygun olarak, tüketici lehine getirilmiş olan bir ispat kolaylığı benimsenmiştir. Buna göre, teslimden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim anında var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ya da hizmetin ayıplı olmadığının ispatı satıcıya aittir. Ancak altı aylık süre geçtikten sonra bildirilen ya da dava açılan uyuşmazlıklarda da malın ayıplı olduğuna dair ispat yükünün alıcıda olduğunun kabulü gerekmiştir.
2.Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; kaputun orijinal olmadığı, değişmiş olduğu, kaput üzerindeki boyama işlemlerine bakıldığında, yedek parça kullanıldığı da göz önüne alındığında söz konusu boya işleminin fabrikasyon olmadığı, daha sonra servis ortamında boyandığı kanaatine varıldığı, fakat boya işleminin nerede ve ne zaman yapıldığı hususlarının tespitinin mümkün olmadığı belirtilmiştir.
3.Bu açıklamalar ışığında somut olayın incelenmesinde; davacının dava konusu 2016 Model BMW 320i model aracı 07.03.2017 tarihinden davalı şirketten 193.716,85 TL bedelle satın aldığı, dosyada mevcut bulunan yetkili servis kayıtlarına göre aracın bu tarihten sonra yalnızca bir kez 16.11.2017 tarihinde servis başvurusunun bulunduğu, eldeki davanın ise 03.07.2020 tarihinde açıldığı, satın alma tarihinden sonra altı aylık süre geçtikten sonra bildirilen ayıbın üretimden kaynaklı olduğu hususunu davacının ispatlaması gerektiği, eldeki davada orijinal olmayan, değiştirilmiş olan kaputun üzerindeki boyanın fabrikasyon olmadığı hususunun belirtildiği, daha sonra servis ortamında boyandığı kanaatine varılan aracın satın alımından sonra bir kez 16.11.2017 tarihinde yetkili servis başvurusunda bulunduğu ve bu başvuruda da periyodik bakım işleminin yapıldığı, sonuç olarak ispat yükü üzerinde olan davacının aracın üretimden kaynaklı gizli ayıplı olduğu hususunu ispatlayamadığı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
4. Dosya davalısı Borusan Oto Servis ve Tic. A.Ş. olmasına rağmen Bölge Adliye Mahkemesi karar başlığında davalı şirketin unvanının Borusan Otomotiv Premıum Kiralama ve Ticaret A.Ş. şeklinde yazılmış olması mahallinde her zaman düzeltilebilir maddi hata niteliğinde olduğundan bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373 üncü maddesi uyarınca ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının aynı kanunun 371 inci maddesi uyarınca davalı yararına BOZULMASINA,
17.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.