"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalıdan 52.800 Euro karşılığında araç satın aldığını, bedelini 22.04.2009 tarihinde 30.000 Euro, 11.06.2009 tarihinde 22.800 Euro olarak banka havalesi ile davalıya gönderdiğini ancak aracı teslim alamadığını, akabinde ödediği paranın tahsili için davalı aleyhine icra takibi başlattığını, davalının icra takibine itiraz ettiğini ileri sürerek; itirazın iptali ile takibin devamına, lehine tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davaya konu 30.000 Euro bedelli dekontta ödemenin neye istinaden yapıldığının belirtilmediğini, dekontla yapılan ödemenin araç alım satımı için yapıldığı iddiasının gerçeğe aykırı olduğunu, davacının ödemeler yaptığı ve karşılığında araç satış sözleşmesine konu aracı alamadığını iddia ettiği dönemde, müvekkilinin ortağı ve aynı zamanda yetkilisi olduğu... Sanayi ... ünvanlı şahıs firması ve ... Şirketi ile davacının ortağı ve aynı zamanda yetkilisi olduğu ... Ticaret Ltd Şti arasında araç alım satım ilişkisi olduğunu, araç alım satım ilişkisinin sadece davaya konu ... marka araçla ilgili olmadığını, birçok araç satışı yapıldığını, buna dair ödemelerin bazen şirket hesabından, bazen de şahsi hesabından yapıldığını, davacının satın aldığı araçları teslim aldığını, davaya konu ... markalı araç satışının da bu araç alım satımlarından biri olduğunu, söz konusu satış sözleşmesine konu ... marka aracı temin edemediğini bu yüzden davacı ile anlaşarak 20.03.2008 tarihli 83.000 USD bedelli fatura ile ... ML 320 ve ... R 320 markalı 2 adet aracı davacıya teslim ettiğini, davacı ile aralarında bir çok araç alım satımı yapıldığı için davacının yaptığı 22.800 Euro ödeme ile sunulan fatura arasındaki bakiye tutar davacı ile arasındaki cari hesaba davacının borcu olarak eklendiğini, davacının iddia ettiğinin aksine davacıdan alacaklı konumda olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafından 27.04.2009 tarihli ve 30.000 Euro bedelli dekont ile 11.06.2009 tarihli ve 22.800 Euro bedelli dekontlara istinaden ilamsız icra takibi başlatıldığı, davalı tarafça icra takibine tüm alacak ve ferileri yönünden borçlu olmadığından ve zamanaşımı yönünden itiraz edildiği, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 146 ncı maddesi gereği zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğu, alacakların 2009 tarihli dekontlara dayandığı, takip tarihi olan 04.05.2018 tarihi itibariyle 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı, 27.04.2009 tarihli 30.000 Euro'luk dekontta herhangi bir açıklama bulunmadığı, davalının da 30.000,00 Euro'luk dekont açısından davacının iddiasını kabul etmediği, davacı tarafça yemin deliline dayanmayacaklarının beyan edildiği, böylece 30.000 Euro'nun ... marka araç için gönderildiği hususunun davacı tarafça ispatlanamadığı, 11.06.2009 tarihli 22.800 Euro bedelli dekontta "... için kalan bakiye" açıklamasının yer aldığı, davalı bu dekont yönünden davacı ile ... marka araç için anlaşıldığını ancak aracı temin edemediğini, bunun üzerine davacı ile anlaşarak 20.03.2008 tarihli faturaya istinaden ... marka iki aracı davacıya teslim ettiğini ileri sürmesi nedeniyle ispat yükünün davalı tarafa geçtiği, davalının ortağı ve yetkilisi olduğu şirket ile şahıs şirketinin ticari defterlerinin incelenmesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunda, defterlerin açılış tasdiklerinin zamanında yapıldığı ancak kapanış tasdiklerinin yapılmadığı, 20.03.2008 tarihli faturanın "117113 ... Ticaret" açıklaması ile ticari defterlere kaydedildiği, ... Ticarete ait hesabın 30.09.2008 tarihinde tahsilatlar açıklaması ile kapatıldığı, 2009 yılında ... Ticarete ait hesap açılmadığı, 2009 yılında teslim edilmeyen araç için 2008 tarihli fatura ile 2 adet araç teslim edildiği iddiasının hayatın olağan akışına uygun olmadığının mütalaa edildiği, bu durumda ispat yükü üzerinde olan davalının 22.800 Euro bedelli dekont yönünden iddiasını ispatlayamadığı gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davalının takip dosyasına yaptığı itirazın 114.456,00 TL asıl alacak yönünden iptaline, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına, kabul edilen alacak miktarı likit olduğundan davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine, reddedilen miktar yönünden davacının kötüniyetli ve haksız icra takibi başlattığı davalı tarafça ispat edilemediğinden davalının tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; dosyaya sunulan 20.03.2008 tarihli ve 83.000 USD bedelli fatura ile ... ML 320 ve ... R 320 markalı 2 adet aracı müvekkilinin davacıya teslim ettiğini, davacının iddialarının gerçeğe aykırı olup yalnızca beyanı esas alınarak hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, davacı ile müvekkili arasında bir çok alım satım yapıldığından davacının yaptığı 22.800 Euro ödeme ile sunulan fatura arasındaki bakiye tutarın cari hesaba davacının borcu olarak eklendiğini, davacının ödemeleri kötü niyetli bir şekilde kullandığını, davacı ile müvekkili arasındaki araç alım satımının hacmi arttığını, davacı borçlarının bir kısmını ödemekte zorlandığı için senetler verdiğini, bir kısmını ödeyemediğini, ... 8. İcra Müdürlüğünün 2010/17920 E. ve ... 31. İcra Müdürlüğünün 2018/8198 E. sayılı dosyalarından davacı aleyhine icra yoluna başvurulduğunu, bilirkişi raporundaki eksiklik ve hatalar ile itirazların değerlendirilmediğini, Mahkemece ek rapor alınmadığını, bahse konu icra dosyalarından müvekkilinin senet alacağının bulunduğunu, davacının davaya konu ettiği ... markalı araç satışı da araç alım satımlarından biri olduğunu, 20.03.2008 tarihli 83.000 USD bedelli fatura ile ... ML 320 ve ... R 320 markalı 2 adet aracın davacıya teslim edildiğini, davacı ile müvekkili arasında bir çok alım satım yapıldığı için davacının yaptığı 22.800 Euro ödeme ile sunulan fatura arasındaki bakiye tutar cari hesaba davacının borcu olarak eklendiğini, davacı ile müvekkili arasında cari hesap ilişkisi bulunduğundan araç teslimlerinin ödemelerden önce yapılabildiğini, ticari defterlerini sunamayan davacının alacaklı olduğunu ispatlayamadığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın iki adet ... araç satış bedeli olduğu iddia edilen 22.04.2009 tarihli 30.000 Euro bedelli ve 11.06.2009 tarihli 22.800 Euro bedelli dekontlara dayandığı, davacı söz konusu ödemenin dayanağını oluşturan iki adet ... aracın teslim edilmediğinden bahisle yapılan ödeme tutarının iadesini talep ettiği, davalı ise esasen bu ödemelerin yapıldığı hususuna itiraz etmemekle birlikte sadece 22.800 Euro bedelli ödemenin ... araç satışına ilişkin olduğunu kabul ettiği, 30.000 Euro bedelli ödemenin dava konusu ... araç satışına ilişkin olduğu iddiasının gerçek dışı olduğunu beyan ettiği ayrıca bu ödemenin hangi kapsamda yapıldığına dair bir açıklama da getirmediği, dava konusu uyuşmazlık değerinin (265.283,00 TL) senetle ispat sınırının üzerinde kaldığı, taraflar arasında dava konusu araç satışına dair tarafların imzaları ve irade açıklamalarını içerir noter huzurunda yapılmış resmi bir sözleşme veya adi yazılı protokol, sözleşme vs bulunmadığı, eldeki dava 30.000 Euro ve 22.800 Euroluk banka dekontlarına dayalı olup söz konusu ödemelerin yapıldığı hususunda bir itilaf olmadığı, uyuşmazlığın ödemelerin dava konusu 2 adet ... satışına ilişkin olup olmadığı karşılığında davacıya satışa konu araçların teslim edilmediği hususunda toplandığı, 22.04.2009 tarihli 30.000 Euro bedelli ödeme dekontu herhangi bir açıklama içermediği, davacı bu ödemenin dava konusu iki adet ... araç için yapıldığını yazılı delil ile ispat edemediği, yemin delili hatırlatıldığında yemine başvurmayacaklarını bildirdiği, bu miktardaki ödeme yönünden davalının iade yükümlülüğünün doğmadığı, 11.06.2009 tarihli ve 22.800 Euro bedelli dekontun "... araç için kalan bakiye" açıklaması içerdiği, davalı bu ödemeyi ve dava konusu ... araç için yapıldığını kabul etmekle birlikte "davacı tarafça talep edilen ... araçları temin edemediğini, tarafların anlaşması kapsamında bu araçlar yerine 2 adet ... araç teslim ettiğini ve borcunun olmadığını" savunduğu, davalının taraflar arasında siparişi verilen ... araç yerine ... aracın teslim edilmesi hususunda anlaşmaya varıldığı ve bu araçların teslim edildiğini ispat etmek zorunda olduğu, dosya kapsamında dava konusu ... araç yerine ... marka araç verilmesi hususunda mutabakata varıldığına dair yasal bir delil bulunmadığı, davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarını ibraz etmediği, davalı tarafça ibraz edilen davalının temsilcisi olduğu şirkete ait ticari defterlerde söz konusu araçların davacıya teslim edildiğine faturanın yevmiye defterinin "muhtelif alıcılar" hesabı borcuna -davacının temsilcisi olduğu- "... ticaret" açıklaması ile kaydedildiği, karşı hesabın yurt dışı satışlar hesabının altında açılan "araba satışlarımız" hesabı olduğu, bu hesap altında her bir alıcı için ayrı hesap açılmadığı, tüm alıcı hareketlerinin "muhtelif alıcılar" hesabında takip edildiği, defteri kebirde "... ticaret" açıklaması ile kaydedilen hesabın 30.09.2008 tarihinde tahsilatla sıfırlandığı, diğer yandan davalı tarafın defterlerinin kapanış tasdiki yapılmadığı, sahibi lehine delil ve ispat kuvveti bulunmadığı, davacının 22.800 Euro tutarındaki ödemesi 01.06.2009 tarihli olup davalı tarafça delil olarak dayanılan ... marka 2 adet aracın teslimine dair faturanın 20.03.2008 tarihli olduğu, kronolojik olarak davalının dayandığı ... araç teslim faturası, davacının 22.800 Euro'luk ödemesinden önce olup bu durum ticari teamüllere ve hayatın olağan akışına aykırı olduğu, davalının delilleri arasında açıkça yemin deliline de yer verilmediği gerekçesiyle, tarafların istinaf başvurularının ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf aşamasında ileri sürdüğü nedenleri tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, araç satışı nedeniyle ödendiği ileri sürülen bedelin tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Kanun'un 555 ve devamı maddeleri,
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun ( 4721 sayılı Kanun) ‘‘İspat yükü " başlıklı 6 ncı maddesi,
3. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu(6100 sayılı Kanun) 188 ve 190 ıncı maddeleri,
3. Değerlendirme
1. Somut uyuşmazlıkta; davaya konu 22.800 Euro bedelli havalenin ... marka aracın alımı için gönderildiğine dair davacı iddiası, davalı tarafça kabul edilmiş ancak borcun ... marka 2 aracın teslimi ile ödendiği iddia edilmiştir.
2. Bu durumda, davalı ispat yükünü üzerine almıştır. Artık davalının, davacının gönderdiği paranın karşılığı olarak ... marka araç ile borcunu ödediğini yazılı delille ispat etmesi gerekmektedir.
3. Dosya kapsamında taraflar arasında dava konusu ... araç yerine ... marka araç verilmesi hususunda anlaşmaya varıldığına dair yasal bir delil bulunmamaktadır.
4. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda; davalı tarafça ibraz edilen davalının temsilcisi olduğu şirkete ait ticari defterlerde söz konusu araçların davacıya teslim edildiğine dair faturanın yevmiye defterinin "muhtelif alıcılar" hesabı borcuna -davacının temsilcisi olduğu- "... ticaret" açıklaması ile kaydedildiği, karşı hesabın yurt dışı satışlar hesabının altında açılan "araba satışlarımız" hesabı olduğu, bu hesap altında her bir alıcı için ayrı hesap açılmadığı, tüm alıcı hareketlerinin "muhtelif alıcılar" hesabında takip edildiği, defteri kebirde "... ticaret" açıklaması ile kaydedilen hesabın 30.09.2008 tarihinde tahsilatla sıfırlandığı, diğer yandan davalı tarafın defterlerinin kapanış tasdiki yapılmadığı, sahibi lehine delil ve ispat kuvveti bulunmadığı belirtilmiştir.
5. Diğer taraftan, davacı tarafça 01.06.2009 tarihinde davalıya gönderilen 22.800 Euro karşılığında davalı tarafça ... marka 2 adet aracın teslim edildiğine ilişkin faturanın 20.03.2008 tarihli olduğu nazara alındığında, kronolojik olarak davalının dayandığı ... araç teslim faturası, davacının 22.800 Euro'luk ödemesinden önce olup bu durum ticari teamüllere ve hayatın olağan akışına aykırıdır. Davalının delilleri arasında açıkça yemin deliline de yer verilmediği anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.