"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 35. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili şirketin sahibi bulunduğu 952 numaralı parselde yer alan akaryakıt ve LPG istasyonunu 21.03.2016 tarihinde dava dışı ... Bilgisayar Yazılım Özel Eğ. Teks. İnş.Tur. Gıda Met. San. Tic. Ltd. Şti.ne satıp devrettiğini, satış bedelinden kaynaklanan alacakları için alıcı firma ile Karadeniz ... 2. Noterliğince düzenlenen 08.08.2016 tarihli ve 7755 yevmiye numaralı alacağın devri sözleşmesi imzaladığını, bu sözleşmenin davalı şirkete gönderildiğini, davalı şirket ile dava dışı bahsi geçen şirket arasında ise ... 15. Noterliğinde 26.02.2016 tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi yapıldığını, 5 yıllık kira bedeli olan toplam 1.875.000,00 TL + KDV'yi davalı şirketin 2016 yılı Mart ayında KDV hariç 940.000,00 TL, 2017 yılı Mart ayında KDV hariç 935.000,00 TL olarak ödeyeceğinin kararlaştırıldığını, davalı şirketin 2017 yılı Mart ayında ödenecek olan kira bedelinin vadesi geçtiği halde ödemediğini, davalı şirkete ödemeyi yapması için noter ihtarı gönderildiğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, şimdilik 10.000,00 TL'nin 14.04.2017 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; sözleşmede kira bedelinin ödenmesinin dava dışı kiraya veren şirket tarafından bu bedele ilişkin fatura düzenlenmesi şartına bağlandığını, dava tarihi itibariyle söz konusu kira bedeline ilişkin usulüne uygun olarak düzenlenmiş ve tebliğ edilmiş bir fatura bulunmadığını, davacı şirketin devraldığını beyan ettiği alacağın muaccel ve ödenebilir nitelikte olmadığını, ayrıca 10.01.2017 tarihli noter ihtarnamesi ile söz konusu kira bedelinin ödenebilmesi içn fatura tanzim edilmesi gerektiği hususunun kiraya verene ihtaren bildirildiğini, kiraya verenin sözleşme ve ticaret sicilinde kayıtlı adresine gönderilen ihtarnamenin tebliğ edilemediğini, davanın açılmasına şirketin sebebiyet vermediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kira sözleşmesinde kararlaştırılan şart uyarınca kira bedellerinin kiraya veren tarafından düzenlenecek ve en geç ilgili ödeme tarihinden 15 gün evvel kiracıya tebliğ edilecek faturaya istinaden ödeneceği, davacının 2017 yılı Mart ayına ait kira bedeli faturasını usulüne uygun olarak tanzim edip davalıya tebliğ etmesi gerektiği, faturaların geç teslim edilmesi halinde ise faturaların geç tebliğ edildiği her günün ödeme süresine ekleneceği, kira bedellerinin ödenmesi için belirtilen koşulların yerine gelmemesi durumunda davalının ödemeyi erteleyebileceği, davalı şirketin sahibi lehine delil olma niteliği taşıyan yasal defterlerinde de uyuşmazlık konusu kira bedeline ilişkin fatura ve ödeme kaydı olmadığı, dava tarihi itibariyle usulüne uygun olarak düzenlenmiş ve davalı şirkete tebliğ edilmiş bir fatura bulunmadığı, davacı şirketin devraldığını beyan ettiği alacağın muaccel ve ödenebilir nitelikte olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; alacağın devri sözleşmesi ile 2017 yılı Mart ayı kira bedelinin devralındığını ve davalıya bu hususun ihtarname ile bildirildiğini, tebliğe rağmen ödemenin yapılmadığını, dava dışı kiraya veren şirketin ünvan değiştirdiğini, davalının bu şirket ile akaryakıt bayi sözleşmesi imzaladığını, yoğun ticari faaliyette bulunduğunu, bilirkişiyi yanıltmak için eski şirketin cari hesaplarını bildirdiğini, davadan sonra davalının yeni unvanlı şirkete ihtarname gönderdiğini, kötü niyetini ikrar ettiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kira sözleşmesinin 11 inci maddesinde kiraya verenin kiracının yazılı iznini almaksızın sözleşmeden kaynaklanan hak ve alacaklarını devir veya temlik edemeyeceğinin yazıldığı, bu hükmün tarafları bağlayıcı olduğu, sözleşme gereğince temlikin mümkün olmadığı, bu nedenle davanın reddi gerektiğinden bahisle, davacı tarafın istinaf başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesini tekrar etmiş, ayrıca davalı şirketin fatura düzenlenmesi ve temlik alana ödeme yapılabilmesi için her ikisine ihtarname gönderdiğini, borcu ödemeyi kabul ettiğini, bu sebeple artık fatura düzenlenmesine de gerek kalmadığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, alacağın temliki sözleşmesine dayalı alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendi.
3. Değerlendirme
1. İstinaf başvurusu üzerine duruşma yapılmadan verilebilecek kararlar 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinde düzenlenmiş olup, yukarıda yer verilen hüküm uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi; yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber kararın gerekçesinde hata edildiği durumlarda, düzelterek yeniden esas hakkında karar verir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davacı, dava dışı kiraya veren ile imzaladığı alacağın temliki sözleşmesine dayalı olarak davalı kiracıdan kira alacağının tahsilini talep etmiş, İlk Derce Mahkemesince kira sözleşmesinde kararlaştırılan usule uygun şekilde alacaklı kiraya veren şirketçe fatura düzenlenip davalı kiracıya tebliğ edilmediğinden alacağın muaccel ve ödenebilir olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
3. Kararın istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi ise, kira sözleşmesinde, kiracının yazılı onayı olmaksızın sözleşmeden kaynaklı hak ve alacakların devredilemeyeceğini düzenlendiği, alacağın temliki mümkün olmadığından bahisle davanın reddi gerektiğinden bahisle davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Diğer bir anlatımla farklı bir gerekçeyle davanın reddi gerektiği kanaatine varılması nedeniyle yeniden esas hakkında hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde davacının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiş olması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
4. Bozma nedenine göre, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca usulden BOZULMASINA,
2. Bozma nedenine göre, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.