"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen istirdat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 4. Hukuk Dairesince Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğünden maden sahasının rödovans ihalesini 28.08.2012 tarihinde aldığını, 03.10.2012 tarihinde rödovans sözleşmesi imzaladığını, ... Termik Santrali için 10.12.2015 tarihinden itibaren 35 yıl süre ile üretim lisansı aldığını, bu termik santralin kurulacağı alanda orman alanının da bulunduğunu, davalı idarece ağaçlandırma bedeli yanında ilave ağaçlandırma bedeli altında 149.50,88 TL ek ücret tahakkuk ettirildiğini, ruhsat alınabilmesi için mevzuatta yer verilmeyen bu ücret ve bunun KDV' si olmak üzere toplam 176.824,04 TL davalı hesabına ödendiğini, ilave ağaçlandırma bedeli altında tahsil ettiği ücretin gerekçesinin ... İzin ve İrtifak Dairesi Başkanlığı tarafından Orman Bölge Müdürlüklerine yazılan 16.07.2013 tarihli yazı olduğunu, 6831 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası, aynı Kanun'un 16 ncı maddesi Uygulama Yönetmeliğinin tanım ve kısaltmalar başlıklı üçüncü maddesi, aynı Kanun'un 18 inci maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin 8 inci ve 9 uncu maddesinde ilave ağaçlandırma bedeli altında bir ücretin ödeneceğine dair hüküm bulunmadığını, faaliyete başlamak için alınması gerekli izinler ve ödenmesi gerekli olan bedellerin düzenlendiğini, ağaçlandırma bedellerinin bir defaya mahsus alınan bedel olduğunu ileri sürerek; 176.824,04 TL'nin 08.09.2017 ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, davacı şirketin 6831 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca orman arazisi içerisinde termik santrali kurmak istemesi üzerine bedeli mukabilinde izin verildiğini, Orman Genel Müdürlüğünün 16.7.2013 tarihli talimatı ile orman sayılan alanların üstün kamu yararı olması sebebiyle ilave ağaçlandırma bedellerinin talep edildiğini, ilave ağaçlandırma bedelinin herhangi bir ihtirazi kayıt konulmaksızın davacı tarafından ödendiğini, kamu yararı gözetilerek mevzuata uygun olarak düzenlenen talimatlarının yürürlükte bulunduğunu, talimatlara uygun hesaplanan bedellerin iadesi talebinin yerinde olmadığını, 6831 sayılı Kanun'un 17 ve 18 inci madde uygulanmasına dair Yönetmelikte alınan teminatların bile iadesinde faiz ödenmeyeceği açıkça belirtilmiş iken avans faizi ile birlikte ödenen paranın iadesinin yersiz olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.10.2018 tarihli ve 2017/418 E., -2018/515 K. sayılı kararıyla; iade istemine konu ilave ağaçlandırma bedeli ödemesinin dayanağı olan idari işlemin halen geçerli olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.06.2020 tarihli ve 2019/333 E., 2020/1221 K. sayılı kararıyla; davacı şirket tarafından herhangi bir ihtirazi kayıt konulmaksızın ... Orman Bölge Müdürlüğü hesabına ... aracılığıyla 08.09.2017 tarihinde 149.850,88 TL ve 26.973,16 TL'lik miktarlar "3580511417353 tahakkuk no ile İlave Ağaçlandırma Bedeli" şerhiyle yatırıldığı, dava tarihinden önce davacı tarafın borcu öderken herhangi bir ihtirazi kayıt bildirmediği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 01.02.2021 tarihli ve 2020/2935 E., 2021/363 K. sayılı ilamıyla; davanın dayanağı olan 16.07.2013 tarihli ve 880 sayılı ve “Rüzgâr Enerji Santralleri, ... Enerji Santralleri ve Termik Santralleri İzinlerinde Ayrıca Alınacak Ağaçlandırma Bedeli” konulu Genelgenin iptali istemi ile Danıştay 8. Dairesi 2014/5904 Esas sayılı dosyasında açılan davanın henüz kesinleşmediği, kararın kesinleşmesinin beklenerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonuca gidilmesi gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 16.07.2013 tarihli ve 880 sayılı ve "... Enerji Santralleri, ... Enerji Santralleri ve Termik Santralleri İzinlerinde Ayrıca Alınacak Ağaçlandırma Bedeli" konulu Genelgenin, iptaline dair kararın kesinleştiği, davalının davacıdan tahsil ettiği ağaçlandırma bedelinin yasal dayanağının kalmadığı gerekçesiyle; davanın kabulüne, 176.824,04 TL'nin 08.09.2017 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; ilave ağaçlandırma bedelinin ödenmesi alındığı tarihte yürürlükte olan 16.7.2013 tarihli Bakanlık makamı emrine dayandığını, rödovans sözleşmesinin 17 nci maddesine göre davacının sözleşme kapsamındaki faaliyetleri ile ilgili olarak tüm faaliyetlerin ve yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden ve doğacak zararlardan sorumlu olduğunu, herhangi bir ihtirazi kayıt konulmadan ödemenin yapıldığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ödenen ilave ağaçlandırma bedelinin istirdatı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi.
3. Değerlendirme
16.07.2013 tarihli 880 sayılı ve "... Enerji Santralleri, ... Enerji Santralleri ve Termik Santralleri İzinlerinde Ayrıca Alınacak Ağaçlandırma Bedeli" konulu Genelgenin iptaline dair, idare mahkemesi kararının kesinleştiği, davalının davacıdan tahsil ettiği ağaçlandırma bedelinin yasal dayanağının kalmadığı, Mahkemece uyulan bozma ilamında belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verildiği anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.