"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/113 E., 2022/239 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen itirazın iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı, davalılardan .........ve ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalılar murisi Ömer'in, abonelik konusu tesisatın kurulu bulunduğu yerde su tüketiminde bulunduğunu ve söz konusu tüketimin karşılığı ödeme yapmadığını, ödenmeyen su fatura bedellerinin tahsili için başlatılan takibin davalıların itirazı nedeniyle durduğunu, aynı aboneliğe ilişkin daha önceki dönem borçları için yaptıkları icra takibine davalıların itirazının ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/81 Esas sayılı dosyasında yapılan yargılama neticesinde iptal edildiğini ve kararın kesinleştiğini ileri sürerek, davalıların haksız itirazlarının iptalini ve lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; kendilerine herhangi bir su faturası tebliğ olunmadığını, su tüketiminde bulunulan yapının tarihi bir hamam olduğunu, suyun da kadim su olarak anıldığını, bu nedenle suyun bedelsiz sağlanması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin verilen 22.01.2019 tarihli ve 2017/364 E., 2019/8 K. sayılı kararla; davanın kısmen kabulü ile takip tarihi itibariyle davacının davalılardan 199.141,36 TL asıl alacak ve % 50 oranında müteferrik kusur nedeniyle hakkaniyet indirimi yapılmak suretiyle 46.993,39 TL faiz olmak üzere toplam 246.134,75 TL alacaklı olduğunun belirlenmesi karşısında, takibin 199.141,36 TL asıl alacak, 46.993,39 TL işlemiş faiz toplamı 246.134,75 TL üzerinden, asıl alacak 199.141,36 TL'ye değişen oranlarda ve % 9'u aşmamak kaydıyla yasal faiz işletilecek şekilde devamına, davacının 109.852,59 TL ve fazlaya ilişkin taleplerinin reddine, alacak likit olmadığından davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine, açılan itirazın iptali davasının tamamı ile reddedilmemiş olup davacının takibinde ve itirazın iptali davası açmasında haksız ve kötü niyetli olmadığı anlaşıldığından davalı yararına kötü niyet tazminatına hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, taraflarca istinaf yoluna başvurulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesince verilen 27.04.2021 tarihli ve 2019/1207 E., 2021/1297 K. sayılı kararla; taraflar arasında aynı iş yerinde kullanılan önceki döneme ait su borçları ile ilgili olarak ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/81 Esas sayılı dosyası üzerinden görülen dava sonunda dava konusu Sokollu Hamamının suyunun muhassas (kadim) su olmadığı tespit edilmekle, bilirkişi raporu doğrultusunda hesaplanan su kullanım bedelinin tahsili yönündeki kararın Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 25.06.2015 tarihli ve 2014/18707 E., 2015/11926 K. sayılı ilamıyla; onanarak kesinleştiği, dava konusu hamamda kullanılan suyun muhassas (kadim) su olmadığı anlaşılmakla, söz konusu iş yerinde kullanılan su bedelinin davalı mirasçılardan tahsilinin gerektiği, Mahkemece verilen hükümde gecikme zammının hiç hesaba katılmadığı, işlemiş faizden müterafik kusur nedeniyle % 50 indirim yapılmasında usul ve yasaya aykırılık tespit edilmediği gerekçesiyle; davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine, davalıların istinaf dilekçesinin süre yönünden reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 17.02.2022 tarihli ve 2021/6810 E., 2022/1224 K. sayılı ilamla; davalı tarafın temyiz isteminin reddi ile yasaya uygun bulunan red kararının onanmasına ve davacı vekilinin sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, "...Somut olayda ilk derece mahkemesince; hükme esas alınan bilirkişi raporunda şartları oluşmadığından gecikme zammı hesaplanmamış, davacının yasal faiz alacağı hesaplanmıştır. Bu durumda mahkemece hesaplanan yasal faizden ayrıca indirim yapılmadan karar verilmesi gerekirken, ayrıca yasal faizden % 50 indirim yapılmak suretiyle karar verilmiş olması, doğru görülmemiştir" gerekçesiyle bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu aboneliğe ilişkin 2007-03 ayından bu yana su borcunun ödenmediği, bu bağlamda dava tarihine kadar yaklaşık 118 ay süre ile su tüketimine esas faturanın ödenmemesine rağmen suyu kesmeyen ve ölen kişinin aboneliğini iptal yolunda hiç bir çaba sarf etmeyen, 2008 tarihinde vefat eden murisin aboneliği üzerinden 10 yıl gibi uzun bir süre boyunca davalılar veya üçüncü kişilerin su tüketmesine izin veren davacı idarenin de müterafik kusurunun bulunduğu, bu kusur tüketilen su bedelinin aslında davalıların beraatlerini gerektirmeyeceği gibi tüketim bedeli olan ana borçtan hukuki sorumluluklarını da ortadan kaldırmayacağı ve müterafik kusur nedeniyle ana tüketim bedeli üzerinden indirim gerektirmeyeceği, ancak bu kusurun gecikme zammından indirim (% 50) sağlayacağı, ancak yapılacak indirimin en fazla yasal faiz oranına kadar olacağı, uyulan bozma ilamı doğrultusunda hesaplanan yasal faizden ayrıca indirim yapılmadan karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile takibin 199.141,36 TL asıl alacak, 93.986,77 TL işlemiş faiz toplamı 293.128,13 TL üzerinden asıl değişen oranlarda ve % 9 u aşmamak kaydıyla yasal faiz işletilecek şekilde takibin devamına, davacının 62.859,21 TL ve fazlaya ilişkin taleplerinin reddine, alacak likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine, davacının kötü niyetli olmadığı anlaşıldığından davalı yararına tazminat hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılardan .........ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili; su tüketimi yapılan yerin tarihi hamam olduğunu, kadim su olarak anıldığını, belediyece bedelsiz sağlanması gerektiğini, büyük oranda kusurun davacıda olduğunu, yasal faizden indirim yapılmamasının bedel artışına neden olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ödenmeyen su bedellerine ilişkin başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Bilindiği üzere, bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
3.Değerlendirme
Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, bozma ilamına uygun olarak yasal faizden indirim yapılmadan hüküm verilmesine ve bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin taraflarca ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre, usul ve kanuna uygun olduğundan, davalıların temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
28.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.